Tag Archief van: voorbeelden

gedragsproblemen kinderen jongeren verhelpen werkwijze

Hoe gedragsproblemen bij (hoogbegaafde) kinderen en jongeren ontstaan en verholpen worden op een veilige wijze

/0 Reacties/in /door

Door Ingrid Stoop – Ontwikkelaar MatriXmethode

Hoe gedragsproblemen bij (hoogbegaafde) kinderen en jongeren ontstaan en verholpen worden op een veilige wijze

Facebook
Linkedin


Je herkent het vast; kinderen en jongeren met gedragsproblemen. Het lijkt erop dat er steeds meer kinderen en jongeren zijn die met deze hulpvragen zitten.

Je merkt dat er iets in de weg zit, maar je komt er niet achter wat precies. Wat je ziet is de buitenkant zoals: communicatie is lastig, irritatie en frustratie ontstaan om de kleinste dingen, uit het niets zijn ze boos, laten druk gedrag zien of trekken zich juist terug.

De vraag is hoe dat gedrag ontstaat. Wat zit er in de weg in het hoofd van iemand?

Praten doen ze wel of niet en wanneer ze iets vertellen hoeft dat niet te zijn wat er werkelijk speelt. Zie de woorden er maar eens voor te vinden wat er zich in je hoofd afspeelt. Ook bij jou, ook bij mij. Wat je wel kunt doen is specifieke vragen stellen die niet over de inhoud gaan maar wel hoe iets is onthouden.

Nieuwsgierig geworden? Bekijk dit artikel en krijg nieuwe inzichten.

Wat zijn gedragsproblemen en waardoor worden deze veroorzaakt?

Gedragsproblemen… Het is een term die vaak met frustratie en onbegrip gepaard gaat. Maar achter elk ‘probleem’ schuilt een kind, een mens, met zijn of haar eigen verhaal.

In plaats van te focussen op het ‘probleemgedrag’, is op zoek gaan naar de persoon achter de facade.

Wat beweegt dit kind? Wat zit er onder de oppervlakte die aan de buitenkant gezien en opgemerkt wordt door anderen?

Met de nadruk op anderen, die daar vervolgens wel/niet een mening of oordeel over hebben. Maar wat je ziet is niet waar ze in hun hoofd mee bezig zijn.

Gedragsproblemen uiten zich in verschillende vormen. Soms is er sprake van driftigheid, boosheid of agressie. Het kind kan moeite hebben met reguleren van emoties en impulsief reageren. In andere gevallen zien we opstandig, dwars of antisociaal gedrag. Liegen, stelen of pesten kunnen hierbij voorkomen.

In dit blog staat het gedrag van het kind centraal. En wat voor kinderen geldt, geldt ook voor jongeren en volwassenen.

In de video leg ik kort uit hoe dat zit op identiteitsniveau:

De oorzaken van gedragsproblemen zijn complex en divers. Meerdere factoren spelen vaak een rol. Denk aan:

  • Een moeilijk temperament: Het kind is extra gevoelig voor prikkels, onrustig of juist erg passief. Naar buiten of juist naar binnen gericht.
  • Neurobiologische factoren: Het brein van het kind werkt anders, waardoor het anders reageert op beloning en straf, of moeite heeft met emoties reguleren.
  • Omgevingsfactoren: Stressvolle thuissituatie, problemen op school, of gebrek aan structuur en duidelijkheid kunnen gedragsproblemen versterken.
  • Psychische problemen: Onderliggende angsten, depressie of trauma kunnen gedragsproblemen als gevolg hebben.

Het is belangrijk om te beseffen dat gedragsproblemen niet bewust worden veroorzaakt. Het kind kiest er niet voor om ‘problematisch’ te zijn.

Vaak zit er onmacht of onvermogen achter het gedrag. Het kind heeft moeite om op een andere manier om te gaan met zijn emoties, behoeften of frustraties.

Een veelgehoorde uitspraken van kinderen en jongeren zijn:

Niemand snapt me, niemand luistert naar me.

Als we gedragsproblemen goed bekijken, zien we een kind in nood. Een kind dat hulp nodig heeft om gewoon zichzelf te kunnen zijn. Door zorgvuldig te luisteren, begrip te tonen en samen met het kind en zijn omgeving te zoeken naar passende oplossingen, blijft het kind juist die eigenheid behouden.

Hulp, begeleiding en ondersteuning bij gedragsproblemen zijn belangrijk. Voor het kind, maar ook voor ouders, leerkrachten en andere betrokkenen. Je kunt je voorstellen dat wanneer de omgeving blijft zoals die was er eerder terugval kan zijn.

Bijvoorbeeld: de altijd dronken vader blijft agressief naar zijn vrouw en de kinderen. De jongen blijft wel meer bij zichzelf en probeert de situatie in huis te normaliseren maar als hij er in zijn eentje voor staat dan is het een zware taak.

Door het hele gezin te begeleiden zal er een positieve verandering zijn.

Hoe ik kijk naar kinderen, peuters en jongeren met gedragsproblematiek?

Mensen zijn divers. Sommigen houden van chaos en verandering, terwijl anderen liever rust en eenvoud opzoeken. Voorkeuren voor timing, eten, hobby’s, dieren en fysiek contact variëren eveneens.

Door elkaars uniekheid en verschillen te waarderen maken we het voor elkaar makkelijker in onze onrustige maatschappij. Kinderen, peuters en jongeren met gedragsproblematiek verdienen een begripvolle en warme benadering. Ook zij willen gezien en gehoord worden.

Met een rijke fantasiewereld die kinderen hebben begrijpen grote mensen kinderen niet altijd. Vaak niet eigenlijk. Wat kinderen en jongeren helpt is in plaats van te focussen op het ‘gedragsprobleem’, ze te zien en te horen.

Wat ik afgelopen jaren in de praktijk leerde geef ik je graag als een aantal aandachtspunten:

  • Herstel een veilige band: Dit is de basis voor verdere communicatie en samenwerking. Laat het kind merken dat je er bent om te luisteren en te helpen, zonder te oordelen.
  • Begrijp hun gevoelens: Erken en benoem de emoties die het kind ervaart, ook als je het gedrag niet goedkeurt. Dit helpt het kind om zijn of haar gevoelens zelf te begrijpen en te reguleren.
  • Zoek naar de oorzaak: Ga op zoek naar de onderliggende behoeften die het gedrag veroorzaken. Is het kind moe, gefrustreerd, angstig of zoekt het aandacht?
  • Gebruik positieve bekrachtiging: Beloon gewenst gedrag met complimenten, aandacht of kleine privileges. Dit stimuleert het kind om herhaling van positief gedrag. Het belonen geeft zelfvertrouwen, erkenning van zijn wie ze zijn.
  • Stel duidelijke grenzen: Zorg samen voor duidelijke regels en verwachtingen die passen bij de situatie. Wees allen consistent in de naleving ervan. Dit geeft het kind structuur en veiligheid. Een voorbeeld daarvan is: ja is ja, nee is nee.
  • Blijf kalm en geduldig: Het kan frustrerend zijn om met gedragsproblemen om te gaan. Probeer kalm te blijven en geduld te hebben met het kind.

Hoe is het voor jou? En ervaar zelf wat het met je doet, er kunnen nog onverwerkte nare gebeurtenissen een rol spelen bij het gedrag wat je zelf laat zien.

Waarom hoogbegaafde (jonge) kinderen hun gedrag zelf kunnen aanpakken

Hoogbegaafde (jonge) kinderen zijn niet alleen intellectueel geavanceerd, ze bezitten vaak ook een sterke mate van zelfredzaamheid. Dit uit zich onder andere in hun vermogen om hun eigen gedrag te analyseren, te begrijpen en bij te sturen.

Bij alles geldt: niet iedereen. Niet iedereen is hetzelfde, iedereen is immers anders. Er zijn geen 2 dezelfde mensen in deze wereld, gelukkig maar. Voor mij is een kind een kind. En ieder kind heeft een eigen gebruiksaanwijzing, eigen talenten, eigen denkwijze. Autonomie en authenticiteit, dat is de kracht van iedereen afzonderlijk. Dat maakt de wereld zo mooi en ook weer complex.

In mijn omgeving heb ik te maken met hoogbegaafde kinderen en hun ouders. Ze kunnen complexe situaties snel analyseren, oorzaken en gevolgen afwegen en abstracte concepten begrijpen. Dit helpt hen om hun eigen gedrag te evalueren en te bepalen wat er anders kan. Ook hier geldt weer; iedereen is anders.

Wat ik merk is dat ze een sterke behoefte hebben aan onafhankelijkheid en autonomie. Eigen keuzes willen maken en staan daar ook achter. Wanneer iets geen doel heeft vinden ze het lastig.

Een voorbeeld daarvan is dat ik een vraag stelde over een situatie die de jongen had meegemaakt en hij meteen een wedervraag stelde:

“Waarom wil jij dat weten?”

Een van de kwaliteiten van deze jongen is dat hij nieuwsgierig en leergierig is. Hij vertelde me ook dat hij iedere dag nieuwe dingen wil leren. En als hij gaat slapen gaat hij het allemaal even op een rijtje zetten in zijn hoofd.

Hij zegt:

“Zo word ik steeds slimmer en dat vind ik fijn!”

Dat mensen hem soms moeilijk vinden boeit hem niet, dat is hun probleem.

“Ik ben alleen verantwoordelijk voor wat er in mijn hoofd gebeurt. En zij zijn dat ook.”

Natuurlijk betekent dit niet dat alle hoogbegaafde kinderen zonder problemen het leven ervaren. Factoren zoals temperament, thuissituatie en leervoorwaarden kunnen hierbij een rol spelen.

Echter, in de meeste gevallen beschikken ze over de capaciteiten om zelfstandig te werken aan hun gedrag. Ouders en begeleiders kunnen deze zelfredzaamheid ondersteunen door open en zonder oordeel de communicatie te stimuleren.

Door met het kind te praten en vragen te stellen over wat ze bezighoudt, waar interesse voor is, waar ze zich in willen verbeteren en wat hun behoefte is. Aandachtig luisteren is horen wat er zich zoal afspeelt in het hoofd van het kind. Ze vertellen niet alles, dat is onmogelijk.

Op het moment dat ze iets vertellen en jij luistert, gebeurt er nog zoveel meer in de hoofden van de verteller en de luisteraar. Het koppelen aan informatie die je al weet, herinnert en als nieuwe informatie verwerkt. Dat is hoe hoofden werken, van ieder mens. Samen of zelfstandig klusjes doen, het helpt het kind om vertrouwen te ervaren en zelfvertrouwen te vergroten.

“Ik kan het zelf!”, dat heb je vast al eens gehoord van een kind dat iets zelfstandig wil gaan doen. Een voorbeeld daarvan is het zelf aankleden waarbij de broek achterstevoren wordt aangetrokken en de linkerschoen aan de rechtervoet onhandig voelt wanneer ze ermee gaan lopen. Dat is leren. En dat willen alle kinderen.

Het zelf doen om ervan te leren hoe ze het daarna handiger zal gaan. Op een eigen wijze, lekker eigenwijs. Onafhankelijk van derden je eigen ding doen, ik houd ervan. En stimuleer anderen dat ook te doen.

Wanneer iets niet handig gaat kun je het gesprek aangaan. Laat het kind nadenken over hoe het in het vervolg handiger zou kunnen gaan.

Hebben we het over gedrag, dan zou de vraag zijn:

“Hoe zou je het voortaan anders kunnen doen?”

Zo worden ze bewust van het gedrag, wat het met de ander doet en hebben ze ruimte om zelf te reflecteren. Dat hebben ze immers hun hele leven nodig. Er komen nog veel, heel veel, andere situaties.

Het kind bloeit helemaal op wanneer er positief gereageerd wordt op het gedrag wat gewaardeerd wordt. Herhaling van dat gedrag levert ze iets op, dus zullen ze het vaker herhalen. Door hoogbegaafde kinderen te stimuleren en te begeleiden in hun zelfredzaamheid, kunnen ze zelfverzekerder en competenter omgaan met hun eigen gedrag. Dit draagt bij aan hun algehele welzijn en geluk.

coaching matrixmethode

Ontdek hoe je met simpele vragen effectieve gesprekken krijgt

  • Hoe je direct tot de kern komt van de hulpvraag, zonder te verdwalen in probleemverhalen
  • Hoe je blijvend positief resultaat krijgt en de persoon de regie behoudt
  • Waarom de interventie veilig inzetbaar is bij mentale hulpvragen


JA, VIDEO’S ONTVANGEN

coaching matrixmethode

Ontdek hoe je met simpele vragen effectieve gesprekken krijgt

  • Hoe je direct tot de kern komt van de hulpvraag, zonder te verdwalen in probleemverhalen
  • Hoe je blijvend positief resultaat krijgt en de persoon de regie behoudt
  • Waarom de interventie veilig inzetbaar is bij mentale hulpvragen


JA, INTERVENTIEVIDEO’S BEKIJKEN

Voorbeeld uit de praktijk

De ouders van de tienjarige Bart weten niet meer waar ze het moeten zoeken. Wat is er aan de hand met hun zoon die op school geweldig presteert, op muziekles uitblinkt, veel vriendjes heeft en toch slecht slaapt. Ze hebben geen idee waar toch steeds zijn korte lontje vandaan komt, vaak uit het niets.

Er hoeft maar iets te gebeuren en hij ontploft. Niet iedere dag, maar het wordt wel steeds vaker. Ook de meester begrijpt het niet.

Het gaat toch goed met hem? Een rustige leerling waar niets op aan te merken was. Zijn inzet was goed, zijn cijfers zijn wel steeds wat minder de laatste tijd. Misschien zat hij ergens mee? Dat spookte wel door het hoofd van de leerkracht.

Op een mooie zaterdag ging Bart met zijn vader Jim fietsen en ze hadden de grootste lol. Tot het moment dat er een dame die voor hun fietste, uitgleed en ten val kwam. Natuurlijk hielpen ze haar met opstaan en er was geen lichamelijk letsel.

Haar stuur stond scheef en die zette Bart heel behendig weer recht. Jim stond verbaasd dat hij dat gewoon even deed en maakte hem een compliment. De vrouw bedankte hun hartelijk en bood ze een koekje aan die ze in haar fietstas had meegenomen. Voorzichtig pakten ze het aan, het waren meer kruimels geworden maar het smaakte lekker.

Beiden pakten de eigen fiets weer uit het gras op en Jim keek naar zijn zoon. Wat hij niet verwachtte is dat Bart in plaats van een blij gezicht iets zag wat vragen bij hem opriep.

Ze stapten op de fiets en al rijdend stelde Jim hem wat vragen over de tranen.

“Ik word gepest, papa. En daar slaap ik slecht van. Ik ben zo bang voor een paar jongens en meisjes op school die mij al zo vaak getrapt hebben als ik naar huis fietste. Meestal blijf op de fiets zitten, maar ik ben ook al zo vaak gevallen. Net zoals die mevrouw van net.”

Die beelden schoten meteen door zijn hoofd. En ‘s nachts komen ze zelfs als een soort nachtmerrie. Daarom huilt hij zo vaak in bed.

“Ik wilde jullie het eigenlijk niet vertellen, maar ik vind het wel fijn dat ik het nu zeg. Over de plaatjes vertel ik niets want daar kan ik gewoon niet de woorden voor vinden. Maar nu weet je wel waarom ik zo handig ben met het stuur van een fiets rechtzetten!

Samen lachten ze. En omhelsden elkaar zoals ze zo vaak deden. Maar dit voelde anders.

Jim zijn hoofd draaide overuren, er viel zoveel op zijn plek nu hij dit hoorde tijdens hun fietstocht waar iets gebeurde waardoor het duidelijk werd waar zijn Bart zijn gedrag vandaan kwam.

Tijdens de dagelijkse gesprekken die ze als gezin aan tafel hebben kwam het niet naar boven, nu is het duidelijk en hebben ze als gezin actie ondernomen waarbij Bart aangaf hoe hij dat wilde. Hij voelde zich gehoord, heeft mooie gesprekken gevoerd met de pestkoppen, de meester. En naast dat hij weer lekker slaapt gaat hij dit jaar weer over!

Hoe deze veilige methode, ook op de basisschool, wordt toegepast

Dat elk kind uniek is, dat weten en zien ouders, leerkrachten en andere professionals iedere dag weer. Kinderen leren ieder moment, waardoor ze zich ontwikkelen in kennis en vaardigheden, op een eigen wijze. Het kan voorkomen dat een kind vastloopt om welke reden dan ook.

Is het lastig om de lesstof te begrijpen? Is er iets gebeurt thuis waardoor het kind niet geconcentreerd is op wat er verteld wordt in de klas? Voelt het kind zich onveilig of niet gehoord?

Juffen en meesters doen er alles aan om ieder kind zich optimaal te laten ontwikkelen. Maar ook op school gebeurt zoveel, net als thuis, net als buiten op straat.

Emotionele of leerproblemen kunnen zorgen voor onbegrip, frustratie en hindernissen in de ontwikkeling. In die momenten kan het stellen van specifieke vragen aan het kind zelf het kind net dat zetje geven of de belemmeringen laten opheffen waar het kind zelf mee zit.

De kern van de hulpvraag van het kind is het interne proces wat speelt in het hoofd van het kind zelf. Het gedrag is slechts de buitenkant. Met laagdrempelige vragen komt het kind zelf snel tot de kern van het eigen probleem wat speelt.

Het kan zijn dat alle informatie van school door elkaar staat in het hoofd, dat het huisdier die ochtend gebraakt heeft en de leerling daarover zorgen maakt.

Of dat de herinnering aan de ruzie tussen papa en mama nog steeds opspeelt met de nare gedachte dat ze gaan scheiden, dat de tafels echt zo lastig zijn met al die kleurtjes en plaatjes.

Zomaar wat zaken waar een kind mee bezig is wanneer lesstof wordt behandeld in de klas op school…

Er wordt op de basisscholen door de individuele leerkrachten en het zorgteam al gebruik gemaakt van die specifieke vragen waarmee de ballast in het hoofd van het kind door het kind zelf wordt opgeruimd.

De leerling zelf is aan zet. Zonder inhoudelijk te vertellen wat er aan plaatjes en gedachtes in het hoofd schieten, gaat de leerling het hoofd zelf ordenen en neemt hij afscheid van overtollige informatie waar ze niets mee willen en kunnen.

In de video legt een hoogbegaafde jongen uit waarom hij snel boos wordt wanneer er teveel van hem gevraagd wordt. En hoe hij een vol hoofd op zijn eigen manier heeft opgeruimd:

 

In het kort: ze gaan zelf ontdekken hoe het hoofd werkt en zorgen er zelf voor dat ze onthouden wat ze willen onthouden en hoe ze dan zelf gaan doen, De kracht van de visualisatie is de tool waarmee ze dat zelf doen. Zonder er inhoudelijk over te vertellen.

Rust en overzicht in het hoofd, dat is het doel wat hiermee bereikt wordt. De vraag: “Mag het kind niets vertellen?” is de vraag die ik vaak krijg. Natuurlijk mag alles verteld worden wat iemand mag, kan, wil en durft te vertellen. De MatriXmethode is een eerstelijns interventie, geen therapie en/of behandeling.

De interventie is de sessie waarbij de focus van het kind zelf en de leerkracht is op HOE het onthouden is en HOE ze het willen onthouden. Wanneer ieder kind deze handvatten heeft, kan het ook klassikaal ingezet worden. De eigenheid van het kind staat hierbij altijd centraal.

Lesmethodes worden door de uitgevers steeds leuker, kleuriger en lastiger te begrijpen gemaakt. Kinderen en leerkrachten zijn daar niet altijd enthousiast over. Laatst hoorde ik van een meisje dat ze weer een nieuwe taalmethode kreeg, maar de juf het zelf niet snapte.

Dus geen laatjes en kastjes en kamers laten maken voor taal en rekenen, juist zelf laten verzinnen en creëren, dat is de kracht van ieder kind. Dan kunnen ze de informatie onthouden en terugvinden. En nieuwe informatie daaraan koppelen.

Kinderen hebben vaak het idee dat het alfabet heel veel letters heeft en dat ze dat nooit kunnen onthouden. Net als bij rekenen het honderdveld. En de tafels. De dagen en de maanden kunnen ook voor kinderen lastig zijn wanneer ze ook nog eens worden verwoord als de groene, blauwe en andere kleuren in plaats van maandag, dinsdag etc.

Lesmethodes worden door de uitgevers steeds leuker, kleuriger en lastiger te begrijpen gemaakt. Kinderen en leerkrachten zijn daar niet altijd enthousiast over. Laatst hoorde ik van een meisje dat ze weer een nieuwe taalmethode kreeg, maar de juf het zelf niet snapte.

Waar kinderen blij van worden is eerst de basis aanleren, memoriseren en automatiseren. Dan heb ik het over het alfabet, woorden, honderdveld, tafels, dagen van de week, maanden van het jaar. Gewoon zoals ze zijn: alfabet in 26 letters, 100 getallen, tafels 1 x 1 = 1, de dagen en maanden zonder afleidende plaatjes. Gewoon als de feiten zoals het is.

Wanneer er toch foute informatie is onthouden, is het belangrijk die te vervangen.

Een voorbeeld daarvan is: Onthouden foute woorden worden uitgegumd en vervangen door de goede woorden waardoor het dictee een stuk makkelijker wordt. En de cijfers omhoog gaan.

Wanneer er nare plaatjes zijn, wordt datgene wat het meest naar is vervangen in het onthouden plaatje. Bijvoorbeeld: de enge hond een dansje maakt, de pester een gekke blauw paarse bikini met bloemetjes aan heeft of het enge monster roze is en met zijn lieve ogen gewoon grappig wordt.

De MatriXmethode is breed inzetbaar bij IQ-gerelateerde hulpvragen, zoals leerproblemen of concentratieproblemen. En ook bij EQ-gerelateerde kwesties zoals angst, boosheid, faalangst of sociale problemen, biedt deze methode een waardevolle tool.

Wanneer nodig, is de volgende stap naar professionele hulp die past en effectief is voor het kind zelf. Door middel van gerichte vragen en creatieve visualisaties, helpt de methode het kind om zijn of haar eigen innerlijke krachtbronnen aan te boren. Het kind leert om anders te kijken naar lastige situaties, emoties te reguleren en oplossingen te vinden die van binnenuit komen.

Gedragsproblemen komen nooit alleen, er is altijd iets waardoor die ontstaan. Uitpluizen met de leerling zelf geeft ze de handvatten er zelf iets mee te doen, op een eigen manier.

De MatriXmethode is breed inzetbaar bij IQ-gerelateerde hulpvragen, zoals leerproblemen of concentratieproblemen. En ook bij EQ-gerelateerde kwesties zoals angst, boosheid, faalangst of sociale problemen, biedt deze methode een waardevolle tool.

Wanneer leerlingen dit zelf hebben ervaren, vertelden ze dat het leuk was om zo met het eigen hoofd te werken. Ze voelen ze zich (weer) de baas in het eigen hoofd.

Leerkrachten vertellen:

“Het is veilig en vertrouwd. Met de eigen speelsheid kunnen ze zelf eigen issues oplossen zodat ze weer mee kunnen in de klas. Ik zet het in wanneer ik een kind moeilijk zie kijken, dan zet ik de anderen aan het werk en ga ik er met het kind zelf even voor zitten. Vijf minuten is vaak al voldoende om die glimlach op het gezicht te zien verschijnen.”

Ook andere onderwijsprofessionals zijn positief verrast. Een voorbeeld is een docente in Zutphen.

Een ander voorbeeld is van leerlingen die problemen hadden met een vol hoofd en leerproblemen. Ze hebben een eigen manier ontwikkeld die werkt om de lesstof te onthouden. Leerlingen willen niet alles van taal in een laatje moeten stoppen of rekenen in het rekenlaatje. Ze willen hun autonomie inzetten die werkt voor de persoon.

Wat wel wordt gedaan, is de individuele leerling een eigen manier te laten bedenken zoals een boom, een voetbalveld, een manege, een huisje van oma. Daar wordt vervolgens alles in of op gezet.

Door de leerkrachten uit te rusten met een set specifieke vragen waar ze zelf de kinderen in de klas mee kunnen helpen als ze vastlopen, creëer je een laagdrempelige manier om ze te helpen. Ze voelen zich begrepen, hoeven niet het hele verhaal te vertellen en hebben zelf de sleutel tot de oplossing van wat ze in de weg zit.

Het ontdekken van de eigen kracht bevordert het zelfvertrouwen en het positieve zelfbeeld. Hoe mooi is dat? Een mooie bijkomstigheid is dat de kinderen elkaar ook kunnen helpen.

Dat hebben de leerlingen in Zutphen ook begrepen en ervaren:

Model

Om de interventie uit te leggen, zijn er diverse modellen die de werking (praktisch) uitleggen. Deze heb ik, net zoals de methode, zelf ontwikkeld en is natuurlijk niet zomaar ontstaan. Jaren heb ik nodig gehad met vooral ervaringen uit de praktijk om deze interventie zo concreet en logisch te maken zoals deze nu is.

In alle beroepsgroepen worden deze MatriXmodellen gebruikt om de werkwijze toe te lichten. Zowel in de niet-geïndiceerde zorg binnen sociaal domein, onderwijs, jeugdzorg en andere gebieden waar mensen gesprekken hebben met elkaar.

werkmodel matrixmethode

Het MatriXwerkmodel

In de video wordt uitgelegd hoe het werkmodel werkt wanneer de MatriXmethode wordt ingezet bij cognitieve hulpvragen:

Wil jij als professional gedragsproblemen doelgericht en veilig aanpakken?

In de dynamische wereld van de zorg, hulpverlening en het onderwijs, waar kinderen en jongeren centraal staan, komen we soms in contact met kinderen die worstelen met gedragsproblemen. Deze problemen kunnen complex zijn en een grote impact hebben op de ontwikkeling en het welzijn van het kind. In die momenten kan de MatriXmethode een waardevolle tool zijn om doelgerichte en laagdrempelige hulp te bieden.

De MatriXmethode training is een praktische training die jou de kennis en vaardigheden biedt om deze unieke methode toe te passen in jouw werk met kinderen en jongeren. In deze training leer je om:

  • De kern achter gedragsproblemen te begrijpen: Je leert om de signalen die kinderen met gedragsproblemen uitzenden te herkennen en te interpreteren. Zo ga je dieper in op de oorzaken van het gedrag en creëer je een breder perspectief.
  • Een veilige en vertrouwde omgeving creëren: Je leert hoe je een veilige en vertrouwde omgeving kunt creëren waarin kinderen zich vrij voelen om te delen en te ontdekken. Dit is essentieel om een optimale leeromgeving te bewerkstelligen.
  • Met gerichte vragen en creatieve visualisaties te werken: De training leert je diverse technieken om met kinderen in contact te komen, patronen te doorbreken en nieuwe inzichten te genereren. Het rescripten van informatie.
  • De kracht van het kind te mobiliseren: Je leert om kinderen te stimuleren om juist zelf op een eigen wijze oplossingen te vinden die van binnenuit komen. Dit vergroot hun zelfvertrouwen en zelfredzaamheid.

Je krijgt meer dan alleen de theorie en praktische oefeningen. De vaardigheden ontwikkel je in de praktijk, tijdens het toepassen. We blijven je faciliteren door samen te werken met je collega’s, onze kennisbank en activiteiten die we organiseren.

In de training leer je om met een open blik en een luisterend oor naar kinderen en jongeren te kijken, en hen te begeleiden op hun unieke ontwikkelingsreis. Deze deelnemers vertellen daar meer over:

Training

Wanneer je met mensen werkt die grip willen krijgen over hun mentale hulpvraag/hulpvragen, dan kan je deze interventietechniek ook inzetten. Het is wel belangrijk dat je hbo-werk-denkniveau hebt.

Onder andere deze professionals hebben veel baat bij de MatriXmethode en volgen de training:

  • Professionals in de niet-geïndiceerde zorg binnen het sociaal domein die kinderen, jongeren en gezinnen begeleiden bij gedrags- en opvoedproblemen
  • Leerkrachten die kinderen in hun klas begeleiden met gedragsproblemen, leerproblemen en volle hoofden.
  • Pedagogen die kinderen en hun ouders ondersteunen bij opvoedingsvraagstukken en gedragsproblemen.
  • Psychologen die met kinderen werken die psychische problemen en gedragsproblemen ervaren.
  • Orthopedagogen die gespecialiseerd zijn in het diagnosticeren en behandelen van leer- en gedragsproblemen.
  • Jeugdzorgwerkers die de jongeren met gedragsproblemen laagdrempelig begeleiden
  • Alle andere professionals die met kinderen werken en te maken krijgen met gedragsproblemen.

Met de nieuwe handvatten die je krijgt, verrijk je je kennis en vaardigheden bij jouw professionele inzet voor de ontwikkeling en het mentale welzijn van kinderen en jongeren.

Door deze training te volgen, ben je beter toegerust om gedragsproblemen doelgericht aan te pakken, en draag je bij aan een positieve ontwikkeling van de mensen waarmee je werkt..

Conclusie: Hoe gedragsproblemen bij (hoogbegaafde) kinderen en jongeren ontstaan en verholpen worden op een veilige wijze

Om gedragsproblemen bij kinderen en jongeren te begrijpen, is het belangrijk om de oorzaak te achterhalen. Kinderen en jongeren met gedragsproblemen uiten zich op verschillende manieren. Achter elk probleem zit een uniek kind met een eigen verhaal. Als professional kun je hen helpen door een veilige en warme omgeving te creëren.

Samengewerkt met kinderen, jongeren en hun omgeving kan je een veilige omgeving creëren waarin iedereen elkaar beter begrijpt. Door gerichte MatriXvragen te stellen wordt de wereld gegarandeerd een stukje mooier.

Ben je er klaar voor?


Training kiezen
Training kiezen

Over de schrijver

Ingrid Stoop – Ontwikkelaar MatriXmethode


Link


Facebook


Linkedin

Als ontwikkelaar van de MatriXmethode geef ik professionals (hbo-niveau) handvatten om cliënten met mentale problemen doelgericht te begeleiden. Zonder dat de probleeminhoud besproken hoeft te worden. Al vanaf het begin in 1991 gun ik iedereen de regie over het eigen hoofd. Wanneer slaan we samen met jou de handen ineen? Ik train je graag.

hulpvraag voorbeelden coaching

Hoe een hulpvraag doelgericht aanpakken tijdens een coaching (+ voorbeelden van vragen)

/0 Reacties/in /door

Door Ingrid Stoop – Ontwikkelaar MatriXmethode

Hoe een hulpvraag doelgericht aanpakken tijdens een coaching (+ voorbeelden van vragen)

Facebook
Linkedin


Herken je dat tijdens een coaching op een hulpvraag iedere coachingsmethode anders werkt? Er zijn duizenden voorbeelden en vormen van coaching zoals: life coaching, business coaching, voetbalcoaching datingcoaching, etc. De meeste coachingsmethodes zijn gericht op het laten behalen van doelstellingen van de cliënt.

Welke methodes zijn krachtig in het opruimen van blokkades?

Blokkades kunnen verschillende oorzaken hebben. Denk aan de angst om te spreken in het openbaar en je erg zenuwachtig te voelen. Andere voorbeelden van angsten zijn bijvoorbeeld rijangst of vliegangst. Soms is dit te herleiden naar een gebrek aan zelfvertrouwen en het kan ook een nare gebeurtenis zijn geweest of een doemscenario.

Of het gebrek aan zelfvertrouwen. Mensen komen al snel in het spectrum terecht van trauma’s of angsten. Tijdens trajecten verschuift het bereiken van een doel dan naar het aanpakken van een mentale hulpvraag.

Er kan veel tijd verloren gaan wanneer er een blokkade in de weg zit door een nare gebeurtenis. Veel mensen weten dit niet omdat nare gebeurtenissen worden verstopt of onderdrukt door het menselijk brein. Vaak betekent dit dat er gepraat moet worden over het probleem en het doel binnen de coaching niet bereikt kan worden. Iemand glijdt weer terug naar zijn oude patronen.

hulpvraag voorbeeld coaching

Ik heb vanaf 1991 als een van de eerste kindercoaches ontdekt dat je door het stellen van vragen het denkbeeldige brein kunt gebruiken om blokkades door de cliënt zelf op te laten ruimen.

Een voorbeeld daarvan is: de jongen van 8 had leerproblemen. Door de visueel onthouden informatie in zijn brein opnieuw te organiseren (rescripten) bracht hij de informatie op een juiste manier samen en hij kreeg weer plezier in het leren. Zijn leerprestaties verbeterden.

Door de informatie door de persoon zelf in het brein te rescripten is de herinnering er nog wel, maar heeft het geen negatieve lading meer.

Ook ontdekte ik door het stellen van vragen dat de beelden van nare gebeurtenissen ook kunnen worden beïnvloed. Door de persoon zelf. Ook het geluid, het gevoel, de reuk, de smaak en de gedachtes die daaraan gekoppeld zijn.

Door de informatie door de persoon zelf in het brein te rescripten is de herinnering er nog wel, maar heeft het geen negatieve lading meer.

Hoe zou het zijn als je zelf in staat bent als professional via een gespreksmethodiek obstakels op te laten lossen door de hulpvrager binnen de sessie(s)?

De cliënt is met deze gespreksmethodiek zelf in staat om het eigen probleem zelf op te lossen. Zonder dat de cliënt alles hoeft te vertellen of te delen over wat er zich precies tot in detail in het hoofd afspeelt.

Welke gesprekstechniek is dat en hoe kan je mentale hulpvragen succesvol aanpakken? Diverse quotes, ervaringen en modellen worden gedeeld in dit artikel. Zonder dat tijdens een gesprek met de professional in de zorg, het onderwijs, sociaal werk, hulpverlening of psychologen inhoudelijk gepraat hoeft te worden over het probleem.

Waarom is de aanpak van de hulpvraag in minder tijd mogelijk dan men gewend is? Ontdek in de volgende voorbeelden dat het mogelijk is zonder langdurige gesprekken te voeren.

Krijg alvast, met de volgende animatie, inzichten in hoe dat werkt:

In de bovenstaande video heb je gezien waarom het niet nodig is dat iemand hoeft te praten over de beelden die de persoon heeft onthouden.

Waar ligt de grens over het delen van informatie? Wanneer ben je coach, hulpverlener of therapeut? Het lijntje is erg dun. Er is altijd een reden waarom iemand liever de inhoud van het probleem privé houdt. Verderop in dit artikel ontdek je wat de ervaringen en voordelen zijn, zowel voor cliënten als professionals.

Wat is een hulpvraag?

Wat is de betekenis van een hulpvraag? Iedere professional in de zorg (GGZ), hulpverlening, maatschappelijk werk en onderwijs is bezig, met eigen expertise en ervaringen, om mensen met allerlei soorten hulpvragen/problemen snel en doelgericht te helpen. Ieder mens is uniek, niemand past in een hokje en ook werkt niet alles voor iedereen. De aanpak is dus altijd maatwerk en samenwerking tussen hulpvrager en hulpverlener.

Alle mensen en ook alle hulpvragen zijn divers. Er kan sprake zijn van een vol hoofd, een leerprobleem, nare herinneringen, doemscenario’s, slecht slapen, piekergedachten etc.

Kinderen, jongeren en volwassenen geven vaak aan een vol hoofd te hebben waar van alles afspeelt waar ze niet over durven, kunnen, mogen en willen vertellen. Het niet hoeven praten is voor velen nog onbekend.

Er zijn professionals handelingsverlegen om de rode draad te ontdekken. Of doelgericht naar de kern van het probleem te gaan zonder er woorden aan te laten geven. Velen zijn gewend om juist veel verhaal te horen en te noteren in dossiers.

De eerste belangrijke stap is de duidelijkheid dat iemand daadwerkelijk hulp wil. Dat iemand zelf een eigen hulpvraag heeft.

Hoe vaak komt het voor dat iemand anders zegt dat de ander hulp nodig heeft? De interventietechniek die wordt toegepast is wat past bij de hulpvrager. Later meer hierover.

coaching matrixmethode

Ontdek hoe je met simpele vragen effectieve gesprekken krijgt

  • Hoe je direct tot de kern komt van de hulpvraag, zonder te verdwalen in probleemverhalen
  • Hoe je blijvend positief resultaat krijgt en de persoon de regie behoudt
  • Waarom de interventie veilig inzetbaar is bij mentale hulpvragen


JA, COACHINGVIDEO’S BEKIJKEN

coaching matrixmethode

Ontdek hoe je met simpele vragen effectieve gesprekken krijgt

  • Hoe je direct tot de kern komt van de hulpvraag, zonder te verdwalen in probleemverhalen
  • Hoe je blijvend positief resultaat krijgt en de persoon de regie behoudt
  • Waarom de interventie veilig inzetbaar is bij mentale hulpvragen


JA, COACHINGVIDEO’S BEKIJKEN

Een hulpvraag is een vraagstuk die een cliënt zelf ervaart. Een blokkade of belemmering die in de weg zit om te komen tot een gewenst resultaat. Zo zijn er diverse voorbeelden van allerlei soorten klachten te benoemen.

Voorbeelden van hulpvragen (en psychologen aan het woord)

Als het gaat om psychische of mentale problemen, zijn er twee soorten mentale problemen:

  • Emotionele hulpvragen (EQ)
  • Cognitieve hulpvragen (IQ)

Lichamelijke klachten die niet of onvoldoende verklaard kunnen worden is de derde vorm van mentale problematiek:

  • Psychosomatische klachten, onverklaarbare lichamelijke (pijn)klachten

Omdat EQ en IQ gerelateerde hulpvragen te maken hebben met leer- en denkprocessen, worden deze apart van elkaar uitgelegd. Hoe dat precies zit, krijg je later ook uitgelegd, samen met de bijbehorende video’s.

In de volgende video deelt een psycholoog de werking van deze vraagtechniek bij nare gebeurtenissen, zoals angsten:

Er zijn meer psychologen die merken dat hulpvragen veilig worden aangepakt, zonder dat het nodig is om inhoudelijk over het probleem te praten. Veel cliënten geven aan een vol hoofd te ervaren.

Kinderen, jongeren en volwassenen, zowel hulpverleners als hulpvragers krijgen dagelijks veel informatie te verwerken. De maatschappelijke druk wordt steeds hoger. Hoofden raken overvol, problemen complexer.

Natuurlijk vertelt de hulpvrager dat er een probleem is, dat lees of hoor je in de intake. Wanneer het een nare gebeurtenis is, of een doemscenario dan is dat wat de hulpvrager meteen ziet als die daar de focus op heeft.

Hoofden raken overvol, problemen complexer.

Die specifieke informatie tot in detail over wat er precies op het plaatje staat wordt bij deze interventie niet gedeeld met de hulpverlener.

De hulpvrager zelf heeft en houdt grip op hoe het onthouden is. Er gaat veel tijd verloren met het uitvragen hoe, wanneer, met wie, waar, waarom en het probleem wordt vaak meer en meer complex. Ook wanneer de focus, op dat specifieke onthouden moment, verdwijnt.

Daarom deelt de volgende begeleidende psycholoog haar beweegredenen om een gespreksmethodiek te beheersen waarbij haar cliënt niets hoeft te delen en zelf de regie behoudt:

Hulpvragen bij emoties

De focus op een naar moment, herinnering of doemscenario roept een specifieke emotie op. Dat kan bijvoorbeeld boosheid, angst of verdriet zijn.

Deze beelden die herinnert worden of al bedacht zijn voor in de toekomst hebben een emotionele lading die kan bestaan uit geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte. Dat is voor iedereen anders.

Zou je zelf alles delen wat er zich in je hoofd afspeelt?

Per specifiek fragment van een (heftige, ingrijpende, nare) gebeurtenis of doemscenario spelen namelijk diverse interpretaties van de beleving een rol.

Weet of herken je dat mensen soms liever niet over het probleem praten? Of zijn ze er wars van om het steeds weer te moeten vertellen? Het kan zijn dat iemand alles al aan diverse zorg- of hulpverleners heeft verteld en zelfs daardoor zorg of hulpverleningsmoe is geworden. Of uberhaupt geen zin heeft om wat er zich in het hoofd afspeelt met iemand te delen. Het probleem blijft echter in het hoofd van de persoon rondspoken. De hulpvrager blijft er last van houden. Hoe vervelend is dat?

Er zijn vaak een aantal redenen:

  • Schaamte: uit schaamte praat iemand liever niet over het probleem, want het gevoel kan ontstaan dat iemand daarover een negatief oordeel heeft of er wordt herinnerd aan de situatie
  • Angst: iemand kan een angst hebben om een heftige, pijnlijke of vervelende situatie te herbeleven wanneer hij/zij erover gaat praten
  • Onderschatting: soms lijkt een bepaalde herinnering onschuldig, terwijl het veel impact heeft op het (dagelijks) leven

En wanneer je zelf hulpvrager zou zijn; waarom zou de ander ook alles van jou moeten weten? Zou je zelf alles delen waar je je mee bezighoudt? Wat er zich in je hoofd afspeelt?

Het gevolg: het echte probleem blijft beladen aanwezig. De mentale blokkades en belemmeringen weerhouden de cliënt om de beoogde doelen te realiseren. Problemen stapelen zich op, worden complexer en ermee omgaan wordt steeds lastiger.

Slaapproblemen, concentratieproblemen, korte lontjes, we herkennen het allemaal wanneer het allemaal teveel wordt. En de problemen bewust of onbewust 24/7 meedraaien in het hoofd, stress veroorzaken en zelfs medisch onverklaarbare lichamelijke ongemakken ontstaan zoals hoofdpijn, rugpijn, kaakpijn etcetera.

hulpvraag coaching

Bij de herinnering van een ingrijpende, vervelende, heftige of nare situatie komt vaak het beeld als eerste op het netvlies. Ook kan er geluid, gevoel, reuk, smaak bij opkomen. En/of gedachtes.

Het MatriXemotiemodel is een praatplaat met uitleg die altijd wordt gebruikt om de hulpvraag te ontdekken van emotionele vraagstukken. Denk aan momenten van boosheid, verdriet of angst. Of irritatie, frustratie of andere emoties. En natuurlijk ook gewenste en fijne momenten. Die zijn ook belangrijk om te belichten.

  • Wat maakt iemand blij?
  • Wanneer alles mogelijk is, wat zou jij jezelf wensen?
  • En ook: wat is een krachtig moment waar jij nu nog steeds blij van wordt?

Onder deze afbeelding vind je een video waarbij je uitleg krijgt over dit model en het gebruik ervan bij emotionele problemen. Dit model ziet er als volgt uit:

emotiemodel matrixmethode

Dit model maakt mensen bewust dat er herinneringen en toekomstige momenten zijn. Leuke en minder leuke.
Het model is niet zomaar ontstaan. Juist door veel ervaring te krijgen in het begeleiden van mensen, zodat ze weer grip krijgen op het eigen hoofd, kwam dit model tot stand.

Kinderen begrijpen het ook wanneer het in de taal van het kind laagdrempelig wordt uitgelegd. Jongeren en volwassenen geven aan juist die simpele uitleg fijn te vinden

De volledige uitleg vind je in de video:

Enkele voorbeelden die te maken hebben met de toepasbaarheid van deze gespreksmethodiek bij emotionele hulpvragen:

Plaatje

Er kan bijvoorbeeld een heftig verkeersongeval door iemand veroorzaakt zijn, omdat die in slaap was gevallen. Uit schaamte praat diegene daar liever niet over met iemand.

Geluid

De stem van de pester galmt nog steeds, jaren na het voorval, door in het hoofd van de gepeste. De woorden die gezegd zijn maken nog steeds veel indruk.

Gevoel

Het nare gevoel in de maag als een soort van baksteen komt meteen omhoog wanneer de persoon terugdenkt aan de eerste wedstrijd voor het grote publiek. Hij maakte zich druk of het wel goed zou gaan en hij zag op tegen de tegenstander.

Smaak

Bij misbruik komt vaak een nare smaak voor. De herinneringen aan de zeer ingrijpende momenten zijn afschuwelijk.

Reuk

De moeder van de cliënt ruikt nog steeds de indringende geur van de wiet van haar overleden zoon.

Gedachte

Allerlei gedachtes spookten door het hoofd van de man die hem blokkeerden om de stappen te zetten die hij zo graag wilde zetten.

Een ander voorbeeld van een emotionele hulpvraag is:

Een ingrijpende gebeurtenis die de politieagent meemaakte. Aangekomen op de plek van het ongeval hoorde hij dat er een tweejarig kind bij betrokken was. Zelf vader van 3 kinderen waaronder ook een 2 jarige peuter greep hem dat aan. Hij handelde zoals hij professioneel handelt maar daarna kwam de klap.

Met zijn collega heeft hij op het bureau nog uitgebreid gesproken, het beeld bleef hem bij. Er was geen geluid behalve de sirene van de ambulance die aan kwam rijden. Zijn maag draait nog steeds om bij de herinnering van één van de meest ingrijpende herinneringen die hij ooit had in zijn werk. Er zijn zoveel meer nare situaties geweest, daar kan hij mee omgaan.  

Er is hem hulp aangeboden. Voor hem werkte het minder goed dan voor zijn collega’s die er wel baat bij hadden. Het beeld bleef. Hij is zich bewust dat de herinnering is zoals hij het heeft onthouden. De collega die bij een ander portier stond vertelde een ander beeld te hebben gezien.

Zo werkt het in ons hoofd.

We maken iets mee en onthouden het op een eigen wijze. Zo heeft ieder een andere beleving van situaties, van momenten van situaties. Die ene milliseconde die is bijgebleven.

Als het negatieve, fragment denkbeeldig wordt ontladen, geneutraliseerd en vervangen is het moment niet veranderd maar het heeft geen lading meer. Het beeld wordt altijd aangepakt, dat is immers hoe het herinnert wordt al bedacht is zoals het mogelijk zal gaan plaatsvinden.

Door middel van het stellen van specifieke vragen is het mogelijk om zonder herbeleving en de probleeminhoud te hoeven delen, de hulpvraag op een veilige wijze te verwerken. Zien, horen, voelen, ruiken, proeven en/of denken worden ontdaan van de lading door de persoon zelf zonder te vertellen wat er zich in het hoofd precies afspeelt.

In de video krijg je daar meer uitleg over:

Cognitieve hulpvragen

Cognitieve hulpvragen zijn problemen die te maken hebben met het (handiger) onthouden of herinrichten van informatie. Niet alleen kinderen en jongeren hebben te maken met cognitieve problemen, ook volwassenen hebben behoefte om te begrijpen hoe informatie denkbeeldig een logische plek krijgt in het brein.

Hoe handig zou het zijn wanneer het een vak op school zou zijn: leren HOE te leren?

Het komt vaak voor bij mensen met leerproblemen dat de basisinformatie niet is geautomatiseerd/gememoriseerd.
Basisinformatie zoals het alfabet, 26 letters zonder de afleidende plaatjes, het honderdveld en de tafels. Gewoon zoals ze zijn, zonder afleiding.

Niet alleen kinderen kampen met leerproblemen, zelfs juffen en meesters kunnen moeite hebben met taal en rekenen.
Ooit vertelde een schooldirecteur het alfabet niet te kennen en hij moeite had met lezen van lappen tekst.

Het automatiseren van taal en rekenen geeft een stevig fundament om nieuwe informatie te koppelen. Wanneer de tafels niet onthouden zijn wordt het uitrekenen van procenten lastig. En de breuken.

Quote van een docent (de video van Margreet is in dit artikel te bekijken):

Coaching op volle hoofden “Het hoofd opruimen, daar ben ik echt fan van. Het gaat heel snel en je ziet meteen resultaat.” Onderwijsprofessional van het Stedelijk Vakcollege in Zutphen

Een voorbeeld van een cognitieve hulpvraag:

Iemand heeft last van een vol hoofd. Door een onrustige thuissituatie, vraagt ook de intensieve baan veel van de overbelaste werknemer. Er is geen rust in het hoofd en er worden allerlei uitwegen gezocht om de drukte in het hoofd te verminderen. Drank en medicijnen bijvoorbeeld.

Die tijdelijke hulpmiddelen verdoven maar zorgen niet voor een opgeruimd hoofd. Op termijn ontstaan vooral juist meer problemen. Dat heeft ook een emotionele invloed op het leven.

Bijvoorbeeld: er zijn regelmatig ruzies en op het werk heeft hij een kort lontje als een collega hem iets vraagt. Mentale problemen en een vol hoofd hebben invloed op het functioneren.

Hoe fijn zou het zijn als deze hulpvrager weet hoe de regie te krijgen over zijn eigen denkprocessen die deze problematiek veroorzaken?

Door het hoofd denkbeeldig op te ruimen op de eigen manier in combinatie met de oefening van de waardehiearchie (die krijg je onder andere in de training), dan wordt duidelijk waar het probleem is ontstaan. Iemand kan een hoge prestatielat hebben en daardoor zelf een hoge werkdruk creëren.

Daarom neemt hij allerlei beslissingen die in theorie wel mogelijk zijn, maar in de praktijk niet gerealiseerd kunnen worden. Dat zorgt voor stress en uiteindelijk tot meer (emotionele) problemen.

Hoe iemand die informatie zelf beter een plek kan geven, leg ik uit in de video:

Psychosomatische hulpvragen

Medisch onverklaarbare problemen (SOLK: Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten) zoals tinnitus en migraine hebben vaak ook te maken met eigen denkprocessen.

Wanneer de dokter een medische oorzaak heeft uitgesloten, dan zou de oorzaak mentale overbelasting zijn. In de video wordt uitgelegd hoe deze beleving bij dit soort hulpvragen op een veilige manier kunnen worden aangepakt.

Voorbeelden van coachingsessies per hulpvraag

Iedere persoon is anders, iedere sessie ook. Iedereen uniek en beleeft iets op de eigen manier. Wat iemand ooit tegen me zei, is: Waarom zou ik over het probleem moeten praten als jij toch niet weet wat er precies is gebeurd omdat je er niet bij was?

En dat klopt ook. Want stel dat iemand wel zijn verhaal verteld, dan heb ik daar een andere beleving bij dan de persoon zelf. Ik heb daar gegarandeerd een ander plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte bij.

Want stel dat ik je nu vertel dat ik een ongeluk heb gehad met een vrachtwagen. Waarschijnlijk denk je niet niet aan een felgele vrachtwagen waarbij de chauffeur na de lange rit vanuit Spanje vermoeid was geraakt en daardoor een ongeluk had veroorzaakte op de provinciale weg in Leeuwarden.

Pas als ik dat had verteld, heb je een beeld daarvan. Maar alsnog weet je niet of de chauffeur dik of slank was, een t-shirt of trui droeg, en je wist niet dat hij half-Engels was en dus goed Engels kon.

Al die informatie is extra ballast voor de coach, hulp- of zorgverlener. En voor de cliënt of patiënt is ook niet belangrijk. De daadwerkelijk oorzaak is namelijk dat hij een schuldgevoel had toen hij vanwege een ruzie met zijn vrouw boos de weg op ging een dag eerder.

In de volgende video vind je een coaching op een tandartsangst. Daar hebben ook veel mensen last van. Je ziet welke vragen er (ongeveer) gesteld worden en hoe hij zijn coaching heeft ervaren:

Meer voorbeelden uit de praktijk

Met de inzichten die je al hebt gekregen is het duidelijk geworden dat deze interventie diverse soorten hulpvragen zorgvuldig aanpakt. Het is daarbij dus niet nodig om inhoudelijk te praten over het probleem. Dat is privé.

De persoon weet wel wat er speelt, maar hoeft daar inhoudelijk niet over te praten. Dat is de reden waarom alleen maar praten over de hulpvraag vaak geen oplossing is.

Dat heeft ook de volgende cliënt ervaren. Ze had een hulpvraag waar ze al eerdere hulp voor heeft gehad, maar blijkbaar niet voldoende hielp. Tijdens de coaching met de MatriXmethode zie je welke vragen er worden gesteld en of deze aanpak ook weken na de coaching effect heeft gehad:

Een ander voorbeeld is iemand met een hulpvraag tinnitus (oorsuizen). Toen hij werd gecoacht, merkte hij dat hij zelf zijn probleem kan aanpakken, zonder inhoudelijk te hoeven praten. Bij tinnitus is er vaak (medisch) geen verklaring voor, terwijl iemand wel een vervelende piep ervaart.

Coaching op hulpvraag tinnitus:

“Het heeft veel rust opgeleverd. Als ik eraan denk of ga slapen, dan werk ik mijn tinnitus zelf weg”
Ervaring van Belgische cliënt die is gecoacht op oorsuizen/tinnitus

Zijn ervaring en het resultaat na 2,5 jaar deelt hij zelf toen ik met hem in gesprek was:

Sociaal werk

Ook professionals die sociaal werk (Social Work) doen, hebben ervaring met deze interventie. In veel gevallen hebben ze te maken met ander soort hulpvragen dan in de zorg- of hulpverlening.

Wel is het zo dat die hulpvragen met elkaar te maken (kunnen) hebben. Als sociale werker heb je een voordeel als je een interventie hebt waar je beide soort hulpvragen kunt aanpakken.

Die ervaring heeft Hedwig van Pinxteren die naast de MatriXmethode ook ander soort methodieken toepast:

Een hulpvraag in het onderwijs

In het onderwijs (speciaal, voortgezet en basisonderwijs) wordt kinderen en jongeren vooral geleerd WAT er (aan)geleerd moet worden. Veel hulpvragen ontstaan doordat al in een vroeg stadium als de noodzakelijke basisinformatie van taal of rekenen niet is geautomatiseerd.

Een ogenschijnlijk klein probleem kan dus op langere termijn zorgen voor grotere problemen.

Het blijkt in de praktijk dat daardoor allerlei soorten problemen ontstaan waar onderwijsprofessionals niets mee kunnen of mogen doen. De mentale blokkades en belemmeringen zoals faalangst en een overvol hoofd.

Moeite met rekenen kan bijvoorbeeld leiden tot een gebrek aan zelfvertrouwen. Dat kan resulteren in pestgedrag en uiteindelijk kunnen verkeerde vrienden invloed hebben op iemands gedrag. Een ogenschijnlijk klein probleem kan dus op langere termijn zorgen voor grotere problemen.

Als het onderwijs wel kinderen helpt met leren maar niet met emotionele en sociale vraagstukken, dan wordt jeugdzorg uiteindelijk ingeschakeld met alle gevolgen van dien.

Een school in Zutphen staat open voor begeleiding van leerlingen die vastlopen. Laagdrempelig zetten ze deze gesprekstechniek in bij leerlingen. Op het Stedelijk Vakcollege (voortgezet onderwijs) zijn medewerkers getraind om leerlingen te begeleiden die tegen blokkades en belemmeringen aanlopen.

Dat dat een positief effect heeft gehad op het functioneren van de leerlingen en de locatieleider, docenten/mentoren:

Cliënt en patiënt met diverse hulpvragen

Voordelen voor zowel de hulpverlener als de cliënt en patiënt. Naast de professional die meer werkplezier ervaart, minder tijd kwijt is en effectiever werkt, ervaart de hulpvrager meteen rust en opluchting. En zelfvertrouwen groeit omdat ze zelf aan de slag zijn gegaan.

Het wordt als een groot voordeel gezien dat obstakels worden opgelost doordat niet inhoudelijk over nare gebeurtenissen gepraat hoeft te worden. Hiermee behoudt de cliënt met gerichte vragen altijd de eigen regie over zijn eigen denkprocessen.

“Nu zie ik het nog wel voor me, maar ik kan ermee dealen. Ik hoef niet meer te huilen.”
Cliënt die is gecoacht op een emotionele hulpvraag (zie onderstaande video)

Zo heeft een cliënt van mij dat ook ervaren. Ze had last van een onverwerkte emotie waar ze liever niet met anderen over praatte. Toen ik haar vroeg of ze hulp wilde, heb ik haar laten ervaren waarom zelfregie ervoor zorgt dat ze zelf haar eigen hulpvraag kan aanpakken.

Met gerichte vragen en focus heeft ze dat vervolgens gedaan in een kort gesprek. Haar ervaring en resultaat deelt ze graag met anderen:

Meer quotes van zorg-, hulpverleners, cliënten en patiënten

Niet iedere MatriXsessie wordt opgenomen. Wanneer mensen dat zelf willen neem ik het (daardoor zijn het geen perfecte video’s zoals in een studio) op en wordt het gedeeld in onze besloten MatriXcommunity voor MatriXcollega’s om te leren van de livesessies. Wat vraagt Ingrid, op welk moment, waar let ze op, wat is de volgende vraag.  Ook kan de gecoachte toestemming geven om het te delen op mijn YouTube kanaal. Als je nog geen abonnee bent van dit kanaal, dan raad ik je aan om dat alsnog te doen. Het is gratis en je krijgt daardoor (wekelijks) nieuwe inzichten.
De video’s zijn geen opnames in een studio, het beelden en geluiden van livesessies zoals ze gaan. Bekijk vooral veel video’s, ze zijn allemaal anders. Iedereen is anders.

Quote van Paula Bakker, Coach en POH-GGZ:

“Wat ik zo mooi vind om te zien, is dat je ziet aan het gezicht van de cliënt dat het verzacht. Je ziet een bepaalde concentratie. Dan zie je dat ze er goed in zitten. Toen ik net begon met de MatriXmethode had ik niet gedacht dat ik dat kon zien.”

“Toen ik klaar was met mijn opleiding Social Work kom ik eigenlijk alleen maar praten met mensen. Praten alleen is gewoon niet voldoende.” Annemarie Sulkers, voormalig sociaal werker en zorgprofessional

Quote van Anouk Netten, psychosociaal therapeut:

“Het is een mooie aanvullende interventie als je psychologische hulpverlener bent of in de psychosomatische kant zit. Daar kan je nog zoveel verdieping uit halen dat ervoor zorgt dat veel mensen vrolijker zijn als dat ze nu door het leven gaan. Dat is echt de kracht.”

“Het meest prettige vind ik dat het heel snel gaat en dat mensen niet belast worden met weer het oprakelen van wat voor iemand vervelend is.“ Hedwig van Pinxteren, docent Sociaal Werk

“Ik zie dat het onderwijs zo druk is met alles zo leuk maken. Alles moet leuk zijn. Gesprekken met kinderen en ouders. De leerkracht mag veel meer als coach van het kind aan de slag gaan in plaats van de lesstof voorop en het kind langs de meetlat van de toets en andere leermethoden.“
Karin Verkooijen, onderwijsprofessional

“Ik ben 20 jaar leraar-opleider geweest. Als ik dit eerder had geweten, dan had ik het geïntegreerd in de opleiding. De tool is simpel, maar je moet wel weten wat je doet en hoe je het moet doen. Het is een simpele tool om heel snel resultaat te boeken.
Marjan van Leeuwen, coach en hbo-docent

Quotes van cliënten en patiënten

“Je hoeft niet het het verhaal opnieuw te vertellen. Die had je dan al tig keren verteld aan iedereen, ook aan hulpverleners.
Myranda, cliënt die last had van een nare gebeurtenis

“Ik was heel sceptisch en ben altijd heel sceptisch met bepaalde zaken. Hierin dus ook. Ik vind het echt verbazingwekkend. Ik ben gewoon moe. Eindelijk heb ik weer een glimlach op mijn bek.“
Professional in de TBS-sector

“Ik heb een sessie met mijn vrouw gedaan. Dat werkte ook. En nu probeer ik het zelf ook, een sessie met mijzelf eigenlijk. Dat werkt ook goed. Het is hartstikke handig als je het zelf onder controle kan krijgen en daar niet iemand anders voor nodig hebt.
Cliënt (Ben) die is geholpen met zijn tinnitus

Coaching op diverse hulpvragen

Zoals al eerder vermeld, zijn er diverse coachings met de MatriXmethode te vinden op YouTube. Voor tientallen hulpvragen vind je daar ervaringen, opgenomen coachings en inzichten in het verhelpen van mentale problemen.

In de huidige maatschappij zijn er tientallen interventies/coachingstechnieken die dagelijks worden ingezet. Hoe veilig, snelwerkend en effectief zijn deze? En delen ze ook hun coachings in een video? En hoevaak en hoelang moet er gepraat worden over het probleem? Het kan zijn dat sommige cliënten graag over hun problemen praten.

Tijdens een sessie met de MatriXmethode:

  • Hoeft de probleeminhoud niet gedeeld te worden
  • Wordt voorkomen dat iemand een vervelende ervaring (heftig) herbeleeft
  • Krijgt de cliënt de regie over zijn eigen denkprocessen
  • Wordt voorkomen dat iemand afhankelijk wordt van een complex protocol
  • Is de ervaring dat vaak één tot drie sessies per specifieke hulpvraag voldoende zijn

Wil je een sessie bij spreekangst zien? Dan is de volgende video waarschijnlijk interessant voor je. Hoewel deze coachingsinterventie voor zowel cognitieve als emotionele problemen toepasbaar is, geeft het een beeld van de veilige en snelle werking. Terwijl de probleeminhoud privé blijft.

Modellen

Om de interventie uit te leggen, zijn er diverse modellen die de werking (praktisch) uitleggen. Deze heb ik, net zoals de methode, zelf ontwikkeld en is natuurlijk niet zomaar ontstaan. Ik heb enkele jaren nodig gehad om het zo concreet en logisch te maken zoals deze nu zijn.

In alle beroepsgroepen worden deze MatriXmodellen gebruikt om de werkwijze toe te lichten. Zowel in de zorg (GGZ), onderwijs, jeugdzorg en andere gebieden waar mensen gesprekken hebben met elkaar. Wanneer mensen begrijpen dat ze zelf aan de slag gaan met wat er in de weg zit is er duidelijkheid.

Het MatriXwerkmodel

werkmodel matrixmethode

Het MatriXemotiemodel

Al eerder had ik het over het MatriXemotiemodel. Ik geef nog wat extra toelichting van dit model dat tijdens een coaching vaak wordt gebruikt. Ze wordt toegepast als er sprake is van een onverwerkte emotie, angst of trauma. Ik laat het steeds weer zien, jij hebt het onthouden zoals jij het hebt onthouden. Jij bent degene die daar iets mee kan. Ik stel de vragen, jij gaat aan het werk.
Mensen kijken in het begin wat moeilijk, vaak gewend dat anderen de oplossingen hebben voor ze. Voor niemand heb ik de oplossing, die hebben ze wel zelf. Zoals Cruyff zei: “je ziet het pas wanneer je het doorhebt.”

Door alle zintuigen te gebruiken, worden de triggers van de emotionele hulpvraag gehaald door de wat onthouden is te  ontladen, neutraliseren en vervangen. Zonder dat de probleeminhoud gedeeld hoeft te worden. De cliënt zoekt, vindt en gaat er zelf mee aan de slag, de eigen regie.

emotiemodel matrixmethode

Ook hierbij wordt in een voorbeeld uitgelegd om je te laten begrijpen hoe deze techniek werkt en wanneer het toegepast wordt. Zowel professionals uit zorg (GGZ), onderwijs, jeugdzorg, bedrijfsarts en coaches gebruiken het model tijdens hun gesprekken:

Conclusie: Hulpvraag en voorbeelden van vragen tijdens een coaching

Het verschilt per hulpvraag welke vragen er worden gesteld en hoe een sessie verloopt. Veel mensen praten liever niet over hun mentale geheimen waardoor de inhoud van het probleem in iemands hoofd blijft zitten. Door middel van specifieke vragen en zonder te hoeven verdwalen in het probleemverhaal, krijgt de persoon zelf de regie over de eigenh denkprocessen in zijn eigen hoofd. Dat geldt voor cognitieve, emotionele en psychosomatische hulpvragen.

Professionals in de zorg, hulpverlening, sociaal werk en het onderwijs hebben baat bij een interventie die kortdurend en oplossingsgericht is. Ook cliënten en patiiënten vinden het prettig als ze niet (meer) het verhaal hoeven te delen met een coach, zorg- of hulpverlener. Het is mogelijk als de MatriXmethode wordt toegepast.

Ben je er klaar voor?


Training kiezen
Training kiezen

Over de schrijver

Ingrid Stoop – Ontwikkelaar MatriXmethode


Link


Facebook


Linkedin

Als ontwikkelaar van de MatriXmethode geef ik professionals (hbo-niveau) handvatten om cliënten met mentale problemen doelgericht te begeleiden. Zonder dat de probleeminhoud besproken hoeft te worden. Al vanaf het begin in 1991 gun ik iedereen de regie over het eigen hoofd. Wanneer slaan we samen met jou de handen ineen? Ik train je graag.

coachingsgesprek

Ontdek deze vragenlijst voor een effectief coachingsgesprek (met voorbeeld, casus en model)

/0 Reacties/in /door

Door Ingrid Stoop – Ontwikkelaar MatriXmethode

Ontdek deze vragenlijst voor een effectief coachingsgesprek (met voorbeeld, casus en model)

Facebook Linkedin

Hoe je een effectief coachingsgesprek voert of kortdurende coachingsgesprekken krijgt met een bewezen vragenlijst. Hoewel iedere hulpvraag, cliënt en casus uniek is, krijg je in het onderstaande voorbeeld een duidelijk beeld van een veelgebruikte interventie op basis van coaching.

In dit artikel ontdek je ook het model dat wordt gebruikt waarbij niet de probleeminhoud besproken hoeft te worden tijdens het gesprek. Wat is de reden waarom simpele vragen zorgen voor bijzonder effectieve resultaten? Met de inzichten en tips in dit artikel weet je hoe je direct tot de kern van de hulpvraag komt.

Voordat je verder leest, is het slim om de volgende animatie te bekijken. Dan weet je namelijk hoe je tijd kan besparen als de probleeminhoud privé blijft: en de vragen worden gesteld over de beleving die iemand ervaart:

https://youtu.be/_O6BaOaEli8

Gesprekken voeren met cliënten, dat kan vrijwel iedereen. Een gesprek voorbereiden, de intake lezen en met specifieke vragen de inhoud bespreken met de cliënt is hoe het vaak gaat. Maar weet je dat een coachingsgesprek niet altijd over de inhoud hoeft te gaan en niet lang hoeft te duren als de cliënt met de juiste vragen een eigen oplossing bedenkt en toepast?

Uit ervaring blijkt dat belevingskracht zo sterk is dat een specifieke hulpvraag in enkele gesprekken aangepakt kan worden. Met blijvend positief resultaat.

Als je toch graag iemand wilt helpen in minder tijd, dan is het gebruik van de juiste gesprekstechnieken en de bijbehorende modellen een goede eerste stap

Een voorbeeld is als iemand last heeft van een angst. Veel cliënten denken dat het nodig is om alles te moeten vertellen daarover. Ook voor de professional is dat handig, want dan weet je waar iemand last van heeft, toch?

Toch blijkt uit ervaring dat dat net altijd de juiste manier is om iemand effectief te helpen. Want hoe zou het zijn als je met de juiste, doelgerichte vragen iemand helpt om de regie te laten krijgen over eigen leer- en denkprocessen? Zonder zelf belast te worden met de probleeminhoud waar iemand mee zit?

In principe mag iedereen zichzelf een coach noemen: je biedt een helpende hand aan iemand die last heeft van een hulpvraag. Maar niet iedere coach biedt goede resultaten en helpt iemand op de juiste manier. Als je toch graag iemand wilt helpen in minder tijd en meer wilt bereiken, dan is het gebruik van de juiste gesprekstechniek een 

Over de MatriXmethode: wat is en hoe werkt deze coachingsinterventie bij mentale problemen? In de video krijg je uitleg over hoe veilige coachingsgesprekken effectief worden door de juiste vragen te stellen aan de hulpvrager:

https://youtu.be/KMKCE-gXyl0

Wat is een coachingsgesprek?

Het voeren van gesprekken wordt door veel professionals die hulp verlenen al genoeg gedaan. Een coachingsgesprek valt of staat met de juiste aansluiting bij de cliënt, de manier van vragen stellen en het vertrouwen dat iemand heeft in een coach of hulpverlener.  In een coachingsgesprek wordt:

  • Vraaggericht een oplossing bedacht en toegepast door de cliënt zelf
  • Vindt er geen herbeleving plaats (als het gaat om heftige gebeurtenissen bijvoorbeeld)
  • Worden vragen gesteld over de beleving die wordt ervaren bij een mentale hulpvraag

Gesprekken voeren met mensen, dat wordt al genoeg gedaan. De wachtlijsten en langdurige trajecten zijn al jaren een probleem. Wat het verschil vaak is tussen ingezette coachingstechnieken en behandelmethodieken, is dat vaak Sommige cliënten denken soms dat de professional/de begeleider de oplossing heeft voor andermans problemen. Dat beeld is waarschijnlijk ontstaan doordat er vaak tips en adviezen worden gegeven aan de cliënt. Of omdat de professional wil ontdekken waar de cliënt inhoudelijk mee zit.

coachingsgesprek

Coachingsgesprekken kunnen effectiever en minder tijdrovend worden als de cliënt zelf aan het (denk)werk wordt gezet tijdens een gesprek. Coaching is een begeleidingsvorm met als doel een veranderingsproces positief te laten verlopen. De coach of begeleider helpt de coachee om op een kortdurende manier het doel te bereiken. Hoe sneller en effectiever, hoe beter.

Gebruik dit model tijdens een coachingsgesprek

Het MatriXwerkmodel is, naast het emotiemodel en het hoofdopruimmodel, een goede manier om je cliënt direct duidelijk te maken hoe een effectief coachingsgesprek wordt gevoerd.

Als het gaat om EQ-hulpvragen (zoals een angst, pestgedrag of rouwverwerking) dan worden specifieke vragen gesteld in drie stappen:

  • Stap 1: Ontladen
  • Stap 2: Neutraliseren
  • Stap 3: Vervangen

Hoewel de vragenlijst per cliënt en type hulpvraag vaak hetzelfde zijn, is de uitwerking ervan anders. Want iedere cliënt is uniek en ervaart een mentaal probleem op een andere manier. Later in dit artikel vind je een voorbeeld om dit beter te begrijpen.

Bij IQ-hulpvragen (zoals een vol hoofd, stress, moeite met informatie onthouden, tinnitus) worden de volgende drie stappen gezet om informatie anders en handiger terug te vinden:

  • Stap 1: Clusteren
  • Stap 2: Inrichten
  • Stap 3: Memoriseren

Ook hierbij geldt: iedere cliënt is uniek en hanteert een eigen manier van het onthouden van informatie. Tinnitus (oorsuizen) heeft vaak te maken met zowel EQ als IQ.

Een vol hoofd met angsten of trauma

Er zijn diverse manieren om een trauma te verwerken. Een groot onderscheid met de MatriXmethode is dat de cliënt de inhoud van het trauma niet hoeft te delen. Daarbij is er ook geen herbeleving. Dat is veilig.

Krijg als professional inzichten in de werking van de MatriXmethode bij cognitieve of emotionele problemen.. Op onze website vind je een artikel dat dit uitgebreid wordt uitgelegd.

Het praktische brein heeft drie onderdelen:

  • Sensorisch geheugen
  • Werkgeheugen
  • Langetermijngeheugen

Mentale problemen die in het langetermijngeheugen staan opgeslagen, zoals een onverwerkte emotie, worden verwerkt tot kale feiten. Of verkeerd onthouden informatie.

Zolang een vervelende situatie of verkeerd woord in het langetermijngeheugen verkeerd staat opgeslagen, blijft de negatieve lading aanwezig. Eén voor één wordt door middel van doelgerichte coaching het negatief of verkeerd opgeslagen fragment aangepakt.

In de video wordt de werking ervan duidelijker uitgelegd bij het handiger onthouden van informatie:

https://youtu.be/g-n5TaVi0ks

Ze hebben te maken met negatieve fragmenten die in het langetermijngeheugen staan opgeslagen. Als iemand daar last van heeft, moet het beladen fragment of fragmenten uit het langetermijngeheugen worden ontladen en geneutraliseerd in het werkgeheugen. Vervolgens wordt het onbeladen feit vervangen door iets neutraals of positiefs in het langetermijngeheugen.

Een manier om dit op een veilig toepasbare manier aan te pakken, wordt duidelijk in de video:

https://youtu.be/UEe0XJUe5dQ

De andere twee modellen worden in hetzelfde of tijdens een ander gesprek gebruikt. De eerste is het MatriXemotiemodel. Deze wordt toegepast als er een emotionele hulpvraag is, zoals een angst voor iets uit het verleden of een doemscenario die al is bedacht voor iets in de toekomst.

Dit model wordt vaak gebruikt bij emotionele problemen zoals:

  • Angsten voor iets uit het verleden
  • Doemscenario’s die al zijn bedacht voor iets dat mogelijk in de toekomst gaat plaatsvinden
  • Trauma’s
  • Seksueel misbruik
  • Rouwverwerking

In de uitleg krijg je inzichten in het verloop van een MatriXgesprek met dit model:

https://youtu.be/8hdMCjQdnUk

Het MatriXhoofdopruimmodel wordt gebruikt bij stress, een vol hoofd en moeite met informatie onthouden. Informatie wordt daarbij handiger ingericht, opgeslagen, onthouden en teruggevonden. Dat gebeurt altijd op de eigen manier die past bij de persoon zelf.

Uit onze ervaring en die van onze professionals die werken met cliënten blijkt dat het geven van tips en goedbedoelde adviezen geen voorwaarden zijn van langetermijn-oplossingen. Dat komt in mijn ogen door het feit dat niet de juiste vragen worden gesteld, er teveel over de inhoud gepraat moet worden en de eigen oplossing van persoon zelf niet centraal staat.

In de volgende animatie krijg je een korte uitleg hoe de methode werkt bij het opruimen van het hoofd:

https://youtu.be/_O6BaOaEli8

Door jarenlange ontwikkeling zijn er diverse voorbeelden die laten zien dat deze manier van coaching werkt. Professionals die ermee werken, hebben te maken met uiteenlopende hulpvragen. Dat kunnen IQ- en EQ-gerelateerde problemen zijn.

Met welk voorbeeld of welke onderstaande voorbeelden heb jij vaak te maken tijdens een gesprek? Je kunt bijvoorbeeld iemand helpen die last heeft van:

  • Angst
  • Assertiviteit
  • Dyslexie of dyscalculie
  • Eenzaamheid
  • Faalangst
  • Grenzen stellen
  • Omgaan met emoties
  • Moeite met informatie onthouden
  • Perfectionisme
  • Piekeren
  • Re-integratie
  • Rouw en verlies
  • Slaapproblemen
  • Somberheid
  • Stress
  • Tinnitus
  • Zelfvertrouwen

Een coach stelt de juiste vragen, zodat de cliënt een nieuwe strategie ontdekt om mentale problemen aan te pakken. Een effectief coachingstraject gaat vaak snel en is laagdrempelig.

Een interventie die snel werkt, effectief is en weinig hulpmiddelen nodig heeft is voor iedere coach onmisbaar

Persoonlijke (cognitieve en emotionele) blokkades kunnen met de juiste interventietechnieken worden aangepakt tijdens het gesprek. De coach wil zo snel mogelijk positieve resultaten. Dat is goed voor zijn of haar imago, geloofwaardigheid en werkplezier.

Een interventie die snel werkt, effectief is en weinig hulpmiddelen nodig heeft is voor iedere coach een onmisbaar middel tijdens een conversatie. In dit artikel krijg je voorbeelden en inzichten in een methodiek die steeds vaker wordt toegepast. Ook jij kan daar je voordeel uit halen.

Vragenlijst die wordt gebruikt per hulpvraag

Omdat iedereen anders is en een mentaal probleem op een eigen, unieke manier ervaart, is een coaching per persoon en hulpvraag anders. Een standaard vragenlijst is er dan ook niet, maar wel een soort stappenplan. Omdat dit onderdelen zijn van de training, is het minder van toepassing om deze nu te delen. Want daarvoor zou je meer inzichten moeten hebben in de toepasbaarheid van de methode.

De juiste vragen stellen

Wel kan je alvast een inzicht krijgen in hoe deze manier van vragen stellen werkt bij een EQ-hulpvraag:

  • Is het één of zijn het meerdere gedachtes?
  • Het hoeveelste woord is het naarste woord in die gedachte?
  • Stel voor dat je dat ene woord uit kunt gummen, dan de hele gedachte kunt wissen en je het daarna kunt maken zoals jij het hebben wilt, zou je dat willen?
  • Wat wil je doen met al die andere gedachten?

Bij het hoofd opruimen (IQ-vraagstukken) worden vaak deze vragen gesteld:

  • Hoe werkt je hoofd nu?
  • Hoe werkt je hoofd nog beter?
  • Hoe en wat maak je waarin jouw belangrijke thema’s worden geclusterd?
  • Nu het hoofd is opgeruimd, hoe werkt je hoofd nu?

Het is afhankelijk van de hulpvraag en de coachee hoe een coachingsgesprek precies verloopt. Het feit is wel dat iedere coaching anders gaat en ingespeeld moet worden op de antwoorden die worden gegeven op bovenstaande vragen.

Oplossingsgerichte coachingsgesprekken voeren? Deze vragen kan je stellen als je met een doelgerichte interventie gesprekken wilt voeren.

Om met deze vraagtechniek te werken, zijn miniaal vijf vaardigheden van belang om positief resultaat te zien tijdens een gesprek. Welke dat zijn, leg ik uit in deze video:

https://youtu.be/iEHTANrRapY

Tijdens een MatriXsessie worden in het begin verschillende vragen gesteld. Om een doorbraak te creëren staan vaak dezelfde vragen centraal. Iedereen met een specifiek probleem kan geholpen worden, mits de persoon er echt van af wilt.

Ieder gesprek gaat relatief snel in vergelijking met andere interventies (vaak 20 minuten per specifieke hulpvraag). Dat komt doordat in dit tijdsbestek de cliënt goed gefocust kan blijven. Als de sessie langer duurt, bestaat de kans dat de cliënt sociaal-wenselijke antwoorden geeft en de sessie minder effectief is

Met deze gesprekstechniek wordt er gefocust op de innerlijke beleving die iemand ervaart bij een bepaalde hulpvraag. Maar let op: dit is een ander soort interventietechniek die je gewend bent. Het staat los van langdurige trajecten en verplichte praatsessies.

Ieder gesprek gaat relatief snel in vergelijking met andere interventies (vaak 20 minuten per specifieke hulpvraag). Dat komt doordat in dit tijdsbestek de cliënt goed gefocust kan blijven.

Mensen krijgen de regie over hun eigen hoofd en dat onderdeel wordt tijdens een gesprek bij andere interventies vaak vergeten. Er wordt dan vooral veel gepraat, tips gegeven en goedbedoelde oplossingen bedacht voor de hulpvrager.

Gezien de lange wachtlijsten en langdurige hulp bieden blijkbaar huidige, traditionele ingezette interventies te weinig resultaat. Ben je het daar mee eens? Zie je de noodzaak dat er iets moet veranderen zodat hulpverleners, jeugdzorgwerkers, GGZ-professionals, onderwijzers en coaches snellere mentale hulpvragen kunnen aanpakken?

einstein quote

Casus 1: interventies met intake

Per interventie en organisatie wordt in de meeste gevallen een ander intake-formulier gebruikt. Soms is een intake een volledig (oriënterende) gesprek of kennismaking. De echte hulp komt pas na het eerste gesprek. Gezien de wachtlijsten en de hoge werkdruk is het mede daarom essentieel dat intakegesprekken sneller en effectiever worden.

Tijdens het eerste echte coachingsgesprek worden vaak de volgende vragen gesteld:

  • Wat is precies is gebeurd?
  • Wanneer?
  • Wie waren er bij?
  • Hoe is het ontstaan?
  • Hebben anderen in je (directe) omgeving invloed op je?
  • Welke gedragsproblemen zijn er?

Een intake die minder tijd of moeite kost en doelgericht is, bevat minder vragen. Vóór en tijdens een coachingsgesprek is het namelijk vooral belangrijk om te weten:

  1. Wat is precies de hulpvraag, zonder in te gaan op de probleeminhoud?
  2. Hoelang heeft de cliënt al last van het probleem?
  3. Welke hulp is al eerder toegepast?
  4. Wat wil de cliënt eerst aanpakken: het plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte?

Extra informatie maakt het dossier alleen maar groter en pakt niet het probleem aan. Een oplossingsgerichte interventie zet de persoon zelf centraal. Daarbij wordt gevraagd wat de innerlijke beleving is die iemand ervaart bij een specifieke hulpvraag. En daarnaast is het doel dat de persoon zelf de regie krijgt over zijn eigen hoofd.

Gesprekken kunnen effectiever worden als de coach de juiste vragen stelt aan de juiste persoon op het juiste moment.

Dat de coachingstechniek effect heeft op het mentale welzijn van cliënten én de professional, weet Adrie van der Wijst. Ze is POH-GGZ (praktijkondersteuner van de huisarts) en werkt met de interventie tijdens haar coachings. Ze deelt zelf haar ervaringen en resultaten:

https://youtu.be/_62WxZeFUYo

Casus 2: interventie om de leerling te helpen in het onderwijs

Vandaag de dag is het onderwijs vooral erg druk met leren ‘leuk’ te maken voor kinderen. Grappige plaatjes in de schoolboeken, dolfijntjes bij het honderdveld en mooie kleurtjes en bijzondere vormen bij het alfabet.

Ook al wordt gedacht dat kinderen leerstof beter opslaan, weet ik helaas dat het tegendeel het geval is. Kinderen moeten gewoon, heel saai, de basisinformatie van taal en rekenen opslaan, onthouden en terugvinden.

oefenbladen

Het alfabet zijn 26 letters, niets meer dan dat. Daar horen geen leuke icoontjes, plaatjes of kleurtjes bij. Dat maakt het kind alleen maar druk in zijn hoofd. Hoe simpeler, hoe beter. Daardoor heb ik de oefenbladen ontwikkeld. Daardoor weten, begrijpen en onthouden kinderen de geleerde lesstof beter.

Die ervaringen hebben de professionals van het Stedelijk Vakcollege in Zutphen ook. Ze zien waarom logisch onderwijs zonder veel afleiding zorgt voor betere schoolresultaten:

https://youtu.be/QyseowTvckM

Effectiever is dus om in de klas of tijdens een coachingsgesprek alleen de informatie te laten zien die nodig is. Ook al lijkt het saai, het is wel duidelijk en overzichtelijk. Uiteindelijk gaat het erom dat kinderen de te leren lesstof begrijpen, onthouden en hergebruiken.

Ook deze onderwijsprofessional ziet het grote voordeel van logischer onderwijs. Dus zonder afleiding van ‘leuke’ plaatjes of kleurtjes. Ze deelt meerdere voorbeelden van hoe ze eerder naar het onderwijs keek en hoe het nu beter kan en moet:

https://youtu.be/W3IVn-QD8jY

Er zijn meer professionals die het belangrijk vinden dat leerlingen niet alleen leren WAT ze moeten leren, maar ook leren HOE ze moeten leren. Veel kinderen hebben volle hoofden en kunnen daardoor lastig mee komen op school. Dat is zo jammer, terwijl een oplossing zo simpel kan zijn.

Het onderwijs moet niet leuker worden, maar juist simpeler en effectiever door kinderen te leren HOE te leren.

Het onderwijs zou beter af zijn als leerlingen praktisch en duidelijk aan de slag gaan. Als kinderen weten hoe hun hoofd werkt, worden tegelijkertijd veel (maatschappelijke) problemen voorkomen. Ook op langere termijn. Want er belanden veel kinderen uiteindelijk in de jeugdzorg. Als er meer preventief wordt ingezet, zijn jongeren en ouderen veel problemen voor.

Margreet van Amerongen ziet een duidelijk verschil tussen onderwijs zonder en mét de MatriXmethode:

https://youtu.be/Knf5A0oD7Dg

Casus 3: coachingstechniek in de jeugdzorg en GGZ

Dat er in de jeugdzorg en GGZ iets moet veranderen, is al jaren bekend. De wachtlijsten rijzen de pan uit en onnodig veel geld wordt verkeerd uitgegeven aan middelen die niet effectief zijn. Dat kan en moet anders, toch?

In de jeugdzorg werkt Mireille Molenaar al jaren met jongeren die extra hulp nodig hebben. Ze heeft nu diverse gespreksmethodieken tot haar beschikking. Wel ziet ze een duidelijk verschil nu ze meer interventietechnieken beheerst. De vaardigheden en ontwikkelingen die ze ervaart ziet ze als een groot voordeel:

https://youtu.be/iUblVFs4Zgs

Niet alleen in de jeugdzorg is er duidelijk een verbetering zichtbaar. Ook in de geestelijks gezondheidszorg (GGZ) zien professionals, cliënten/patiënten de toegevoegde waarde van praktische tools. Zelfregie door de persoon zelf zorgt ervoor dat trajecten minder complex en tijdrovend worden dan nu het geval is.

Wachtlijsten in de GGZ en jeugdzorg verminderen? Door minder langdurig te praten met cliënten en meer doelgerichte vragen te stellen, is er een positieve verandering mogelijk.

In een huisartsenpraktijk in Barneveld deelt huisarts Abed bijzondere resultaten. De POH-GGZ (praktijkondersteuner van de huisarts) heeft haar kennis en vaardigheden verrijkt met de MatriXmethode als extra coachingsinterventie. Tijdens haar gesprekken met cliënten heeft ze ontdekt hoe krachtig de techniek is die ze nu tot haar beschikking heeft.

Waarom zijn deze bevindingen en resultaten zo bijzonder? Omdat een aanzienlijk aantal minder verwijzingen naar de tweedelijnszorg zijn voorkomen. Dat alleen maar praten met cliënten niet voldoende is, blijkt met de resultaten van de POH-GGZ in de huisartsenpraktijk en haar patiënten/cliënten.

“Eerst waren het vooral gesprekken met mensen en tips van onze POH-GGZ. Ik zie wel duidelijk verschil met de MatriXmethode. Daardoor hebben we zelfs haar uren verruimt om meer mensen te kunnen helpen” – Huisarts Abed, Barneveld

Een professional zou meet coachingsvaardigheden en gesprekstechnieken in huis moeten hebben om goede hulp te kunnen bieden. Ontdek wat de interventie heeft opgeleverd in de huisartsenpraktijk van Saboor Abed in Barneveld:

https://youtu.be/5fiilRtGlEA

Inhoud, opbouw en structuur

Ieder coachingsgesprek is anders. Iedere cliënt is namelijk ook anders en de specifieke hulpvraag vaak ook. Iedereen heeft zoals je begrijpt een andere beleving bij een bepaald probleem.

Een fobie voor kikkers is bijvoorbeeld anders dan een hondenangst. En een hondenangst kan per persoon ook weer verschillen. Iemand kan bang zijn voor een pitbull maar hoeft geen angst te ervaren bij een labrador. Zo zijn er nog veel meer voorbeelden, eigelijk ontelbaar.

Tijdens een coaching zijn minimaal deze drie onderdelen belangrijk:

  • Er moet aansluiting bij de cliënt zijn
  • De coach moet een betrouwbare indruk opwekken bij de cliënt
  • Er moet focus zijn, zowel bij de professionals als de client

Ontbreekt één van de drie onderdelen tijdens een sessie? Dan bestaat de kans dat het gesprek stroef verloopt, de coaching lang duurt en de verwachte resultaten niet worden waargemaakt.

coaching gesprek

Een opbouw van een coaching met de MatriXmethode op een trauma is met een camera opgenomen. Myranda, de vrouw die wordt gecoacht, had al diverse behandelingen en verschillende therapieën gehad. Nadat die gesprekken niet succesvol bleken, heeft ze kennisgemaakt met onze interventietechniek

De coaching duurt ongeveer 20 minuten. Je ziet veel gebeuren en je hoort hoe ze het gesprek ervaart:

https://www.youtube.com/embed/I8pHOd5Uq34?&wmode=opaque

Om een doorbraak te creëren tijdens een coachingsessie is het belangrijk om de juiste vragen te stellen. Het is cruciaal dat er een aanknopingspunt is en de persoon zelf de regie krijgt over zijn eigen hoofd.

Welke vragen er gesteld worden, verschilt per cliënt. Want zoals je weet: iedereen is anders. Maar iedereen ervaart een mentaal probleem op een eigen, unieke manier. En daar moet tijdens een coaching op ingespeeld worden.

Het is natuurlijk belangrijk dat een hulpvrager daadwerkelijk van het probleem af wilt. Geen hulpvraag? Dan geen coaching. Want het is onmogelijk om een doorbraak te bewerkstelligen als tijdens het coachingsgesprek blijkt dat iemand eigenlijk niet wil, mag, kan of durft. Dus ben er altijd zeker van dat er een specifieke hulpvraag is waar je cliënt van af wilt.

Een succesvolle coaching is afhankelijk van het feit of iemand de regie wilt krijgen over het eigen hoofd. Om een doorbaak te creëren tijdens een coaching is het noodzakelijk dat:

  • Er een specifieke hulpvraag is
  • De juiste vragen worden gesteld
  • Afleiding wordt vermeden
  • De probleeminhoud privé blijft (en er dus niet inhoudelijk uitdrukkelijk over gepraat wordt)
  • De cliënt zelf zijn eigen oplossing bedenkt en toepast

Hoe een coachingsgesprek voorbereiden?

Een goede voorbereiding is het halve werk. Vergeleken met andere methodieken of behandelwijzen is het voorbereiden van een coachingsgesprek met de MatriXmethode niet complex of tijdrovend. Omdat vooral vragen worden gesteld waardoor de persoon de eigen oplossing bedenkt en toepast, is een uitgebreide intake niet nodig. Natuurlijk is het wel van belang dat duidelijk wordt wat de hulpvraag is en welke hulp niet het juiste effect heeft gehad.

Omdat met de MatriXmethode de probleeminhoud niet besproken hoeft te worden en daardoor de begeleidende coach niet belast wordt, is het mogelijk om direct tot de kern van de hulpvraag te komen. Dat scheelt tijd en uiteindelijk wordt ook voorkomen dat de coach zelf een vol hoofd ervaart.

In de video geef ik meer inzichten in hoe een effectief coachingsgesprek tot stand komt:

https://youtu.be/ImPdP7nAXro

Evaluatieformulier

Na een sessie is opvolging een extra stap om te weten of de coaching heeft geholpen. Is iemand blijvend geholpen of weer terug bij af? Zijn er meer hulpvragen die een rol spelen tijdens het proces? Is er nog steeds een negatieve lading?

In een evaluatieformulier kan allerlei informatie staan, maar niet al die informatie is noodzakelijk. Het belangrijkste voor iedere coach is dat het gesprek effectief is geweest en de cliënt weer snel op de rit is.

Uit ervaring weten we hoe langer geleden een coaching is geweest, hoe minder snel de hulpvrager het evaluatieformulier invult.

Zet maximaal vijf vragen op het evaluatieformulier, zoals:

    1. Hoeveel last heb je nog van de specifieke hulpvraag van 0 tot 10, waarbij 10 heel veel last is?
    2. Hoeveel specifieke hulpvragen heb je nog waar je van af wilt?
    3. Voelde het gesprek met de coach vertrouwd?
    4. Wat ga je tegenwoordig anders doen nu je weet hoe de regie te krijgen over je eigen hoofd?
    5. Is er een advies of tip die je de coach wilt geven?

Er kan worden gekozen om direct, enkele dagen of enkele weken na het gesprek het evaluatieformulier te laten invullen. Uit onze eigen ervaringen blijkt hoe langer geleden een coaching is geweest, hoe minder snel de hulpvrager het formulier invult.

coaching matrixmethode ingrid stoop.

Ervaringen

Hoe effectief zijn de gesprekken? Wat zijn de ervaringen van de geholpen cliënten en professionals? Hoe kan een coaching bij mentale problemen op een oplossingsgerichte manier worden gerealiseerd?

Zoals eerder al was beschreven, heeft iedere cliënt een ander soort hulpvraag. Hoe specifieker een hulpvraag is, hoe beter iemand geholpen kan worden. Door de methode zelf te ervaren, weet je hoe het werkt en of het iets voor jou is.

“Ik heb nog geen één cliënt gehad die zei: “Het is niet goed gegaan. Het is een supermethode om toe te voegen aan mijn pakket met tools” – Henriëtte de Weerd

Wel zorgen diverse ervaringen ervoor dat een coachingsgesprek met deze methode al in korte tijd zorgt voor positieve resultaten. Een voorbeeld is Henriëtte de Weerd die ziet hoe snel ze cliënten helpt en hoe weinig moeite dat haar kost:

https://youtu.be/dy1uCUIR_CE

Vijf vaardigheden voor effectievere gesprekken

Ook al heeft iedere coach ander soort vaardigheden tot zijn of haar beschikking, er zijn enkele belangrijke competenties die gebruikt zouden moeten worden tijdens gesprekken.

Welke vaardigheden zijn belangrijk? Natuurlijk zijn er meer dan vijf, maar in dit artikel bespreek ik kort deze criteria die vaak worden gebruikt bij het toepassen van de MatriXmethode:

1. Gebruik de woorden van de cliënt

Tijdens een gesprek is het belangrijk om te luisteren wat iemand zegt. Heeft hij of zij het over een ‘bal in de buik’? Ga dan door met die bal. Het is een voorstelling die iemand heeft bij een bepaalde situatie. Dat kan bijvoorbeeld visueel of auditief zijn.

2. Heb focus

Een gesprek dat alle kanten op gaat is een reden dat een coachingsgesprek niet lukt. Zonde van jouw tijd en die van je cliënt. Focus is een voorwaarde die zowel jij als je hulpvrager moet hebben. Anders duurt een sessie onnodig lang en de toegepaste interventie niet zo effectief als je wilt.

3. Vermijd afleiding

Afleiding heeft ook te maken met focus, maar toch is dat een essentiële voorwaarde om een gesprek succesvol te laten verlopen. Een mobieltje die afgaat, muziek die op de achtergrond afspeelt, een hond die blaft, een auto die toetert. Het zijn allemaal vormen van afleiding waardoor jouw cliënt niet datgene bereikt wat hij of zij wil bereiken. En jij wilt natuurlijk ook een doelgerichte conversatie, dus zorgt ervoor dat er zo min mogelijk ’triggers’ zijn of mogelijkheden om uit de focus te gaan.

4. Blijf uit het complexe protocol

Helaas bestaan er veel protocollen die standaard gehanteerd moeten worden. Helaas passen mensen niet in hokjes, want iedereen is uniek. Een protocol dat bij de ene wel werkt, hoeft bij de andere niet te werken. Vooral complexe protocollen zorgen ervoor dat gesprekken lang kunnen duren. Luister vooral wat de persoon zegt, ga mee in het verhaal en stel de juiste vragen die kloppen bij de antwoorden van de persoon..

 5. Zet de cliënt centraal

Misschien een inkoppertje, maar toch wordt er nog veel vanuit systemen gewerkt. Mensen worden afhankelijk gemaakt en dat is nou net iets wat cliënten niet nodig hebben. Een steuntje in de rug is altijd goed, maar sterker is iemand weer snel op de rit is. De huidige wachtlijsten en enorme kosten worden juist in stand gehouden door mensen afhankelijk te maken van het complexe systeem wat al jaren blijkbaar niet goed werkt.. Wel zijn mensen op zoek naar het krijgen van de regie over hun eigen hoofd. Stel aan de persoon de juiste vragen op het juiste moment. Luister naar de antwoorden en vraag wat de eigen oplossing van de persoon zelf is.

Tips voor een tijdbesparend coachingsgesprek

Welke tips zorgen voor effectievere gesprekken en betere resultaten? Dat is natuurlijk per coaching verschillend. Maar vijf tips die een belangrijke rol spelen bij het slagen of falen van een gesprek zijn:

1. Veel praten kost veel tijd

Bij veel interventies moet vooral gepraat worden. Door te praten kan er minder of juist meer emotie ontstaan. Soms zorgt praten voor een (tijdelijke) opluchting. Maar door alleen praten en opluchten komt iemand niet blijvend van het probleem af. De emotionele lading verlicht wel iets, maar de lading moet er af. Door doelgerichte vragen te stellen, komt de cliënt sneller tot de kern van het probleem.

2. Herbeleving is zwaar en niet nodig

Vaak is het herbeleven van een vervelende gebeurtenis ingrijpend. Het zorgt ervoor dat iemand weer naar een specifieke vervelende situatie teruggaat. Dat kan als onprettig of heftig worden ervaren. Een herbeleven is niet nodig als de oorzaak van het probleem op de juiste manier wordt ontladen, geneutraliseerd en vervangen.

3. Beschouw wat er is gebeurd

Door de juiste vragen te stellen, kan de cliënt een situatie beschouwen. Een traumatische gebeurtenis is wel ooit gebeurd, maar dezelfde situatie zal nooit precies opnieuw gebeuren. Door het stellen van de juiste vragen door de professional kijkt de cliënt tegen een bepaalde situatie aan, zonder deze opnieuw te ingrijpend ervaren.

4. Theorie is waardevol, praktijkervaringen zijn waardevoller

Wat in de boeken staat, kan misschien wel wetenschappelijk bewezen zijn, Maar in de praktijk is waar het daadwerkelijk gebeurt. Hoe iemand een mentaal probleem op zijn eigen manier ervaart, staat in geen enkel boek. Iedereen is namelijk uniek. En iedereen heeft een andere, eigen beleving bij een bepaalde gebeurtenis. Richt je daarom vooral op oplossingsgerichte gesprekken die daadwerkelijk zorgen voor positieve veranderingen.

5. Meteen aan de slag

Je hebt helaas maar een beperkt aantal uur om mensen te coachen. Een intake kan lang duren. Wekenlange wachtlijsten bevorderen ook niet het proces voordat het daadwerkelijke coachingsgesprek plaatsvindt. Heeft iemand nu hulp nodig? Zorg er dan voor dat er nu hulp geboden wordt. Dat kan ook online of telefonisch. Mensen hoeven niet afhankelijk te worden van tijdrovende processen of complexe protocollen als op ieder moment de juiste hulp geboden kan worden.

Heeft iemand nu hulp nodig? Zorg er dan voor dat er nu hulp geboden wordt.

Conclusie: 5 effectieve vaardigheden per coachingsgesprek (inclusief voorbeelden en model)

Iedere coaching is anders, net zoals iedere cliënt die je voor je hebt. Om oplossingsgerichte gesprekken te voeren, is het belangrijk dat je vooral de juiste vragen stelt op het juiste moment bij de juiste persoon. De cliënt/hulpvrager moet wel van zijn of haar mentale probleem af willen. Dat moet echt duidelijk zijn vóórdat je een coachingsgesprek voert.

Omdat bij veel interventietechnieken er veel wordt gepraat, zijn langdurige gesprekken niet altijd succesvol. Door effectieve vaardigheden te beheersen die snel en specifiek worden ingezet, bereik je meer resultaat. Vermijd dat iemand een herbeleving ervaart. Dat leidt vooral af en lost vaak het daadwerkelijke probleem niet op.

Laat je cliënt een gebeurtenis beschouwen om op een veilige manier de lading van het probleem te verminderen of achterwege te laten. Ga vooral praktisch aan de slag. Voorkom dat iemand door een wachtlijst verder van huis raakt. Ga meteen aan de slag met de juiste kennis en vaardigheden, ook telefonisch of online.

Ben je er klaar voor?

Training kiezen Training kiezen

Over de schrijver

Ingrid Stoop – Ontwikkelaar MatriXmethode

Link Facebook Linkedin

Als ontwikkelaar van de MatriXmethode geef ik professionals (hbo-niveau) handvatten om cliënten met mentale problemen doelgericht te begeleiden. Zonder dat de probleeminhoud besproken hoeft te worden. Al vanaf het begin in 1991 gun ik iedereen de regie over het eigen hoofd. Wanneer slaan we samen met jou de handen ineen? Ik train je graag.

Interventiemethoden: voorbeelden

Interventiemethoden: voorbeelden in de zorg (GGZ), jeugdzorg en hulpverlening​

/0 Reacties/in /door

Door Ingrid Stoop – Ontwikkelaar MatriXmethode

Interventiemethoden: voorbeelden in de zorg (GGZ), jeugdzorg, onderwijs en hulpverlening

Facebook
Linkedin


Wist je dat er een interventiemethode bestaat waarmee je uit de probleeminhoud kan blijven en de cliënt zelf zijn hulpvraag succesvol aanpakt? In dit artikel krijg je een voorbeeld van deze grensverleggende techniek, inclusief (wetenschappelijk) onderzoek. Deze methode wordt steeds vaker toegepast in de zorg (GGZ), jeugdzorg, sociaal werk, onderwijs en hulpverlening vanwege de snelle werking, de veilige toepasbaarheid en effectieve resultaten.

Ben je benieuwd wat het is, hoe de technieken werken en wat de ervaringen zijn? Ik deel graag met je een manier die toepasbaar is bij mentale hulpvragen zoals angsten, autisme, onverwerkte emoties, pesten en ADHD. Trouwens, tijdens de training van vier dagen op locatie of twee maanden (blended-learning) krijg je deze aanpak zelf onder de knie. Hoe mooi is dat?

“Krijg inzichten en voorbeelden van een veilig toepasbare, snelwerkende interventiemethode. De probleeminhoud hoeft daarbij niet gedeeld te worden door de cliënt”

Veel technieken en methodieken werken vaak niet (langdurig), omdat gepraat moet worden over een specifieke hulpvraag. De begeleidende professional bereikt daardoor niet waar de cliënt naar op zoek is. In de animatie krijg je uitleg hoe dat zit:

https://youtu.be/Ol3S70zeNQw

Kort over (in)effectieve interventiemethoden en technieken

Als het gaat om mentale gezondheid, is het belangrijk dat de juiste hulp snel kan worden ingezet. Dat er geen risico’s zijn voor de hulpvrager en begeleider is net zo belangrijk. Veilige interventiemethoden zijn schaars, aangezien tijdens interventiegesprekken vaak gepraat moet worden over de probleeminhoud.
coaching matrixmethode

Ontdek hoe je met simpele vragen effectieve gesprekken krijgt​

  • Hoe je direct tot de kern komt van de hulpvraag, zonder te verdwalen in probleemverhalen
  • Hoe je blijvend positief resultaat krijgt en de persoon de regie behoudt
  • Waarom de interventie veilig inzetbaar is bij mentale hulpvragen


JA, COACHINGVIDEO’S BEKIJKEN

coaching matrixmethode

Ontdek hoe je met simpele vragen effectieve gesprekken krijgt

  • Hoe je direct tot de kern komt van de hulpvraag, zonder te verdwalen in probleemverhalen
  • Hoe je blijvend positief resultaat krijgt en de persoon de regie behoudt
  • Waarom de interventie veilig inzetbaar is bij mentale hulpvragen


JA, COACHINGVIDEO’S BEKIJKEN

Als iemand liever niet daarover praat of het niet wil, mag, kan of durft, dan gaat helaas veel tijd verloren. Het stellen van vragen op een handigere manier biedt vaak meer succes.

Bij het toepassen van een interventietechniek, bijvoorbeeld bij emotionele problemen van jongeren en volwassenen, wordt vaak gevraagd:

  • Wat is er precies gebeurd?
  • Wanneer heeft het plaatsgevonden?
  • Wie was er bij op dat moment?
  • Wat het je vroeger meegemaakt?
  • Hoe erg is dat voor je?

Wat ik heb gemerkt, is dat praten over het probleem niet altijd even prettig is. Dat gebeurt wel tijdens gesprekken met een psychologen. Een voorbeeld is bijvoorbeeld een heftige gebeurtenis die de politie heeft meegemaakt. Sommige mensen praten liever niet over hun psychische problemen uit angst of schaamte. Goedbedoelde adviezen kunnen tijdelijk helpen, maar lossen het probleem niet op.

In dit artikel vertellen verschillende professionals over een interventiemethode die ook op lange termijn effectief is. In de video leg ik het je uit:

https://youtu.be/9-yLHp3RmGU

De vragen die tijdens een MatriXgesprek vaak worden gesteld zijn:

  • Wat is jouw hulpvraag?
  • Is het gebeurd in het verleden of gaat het mogelijk in de toekomst gebeuren?
  • Heb je daar een plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte bij?
  • Wat wil je daarmee doen?

Dat deze manier van vragen stellen effectief is, wordt duidelijk als je de ervaringen en voorbeelden hoort van de professionals die met de methode werken. Ook de cliënten die de methode hebben ervaren delen hun bevindingen.

https://youtu.be/2KPtjZaxpyE

Voorbeelden van methodieken (interventies)

Er zijn tientallen soorten methodieken die worden ingezet als het gaat om geestelijke gezondheid. Er zijn zelfs nieuwe, mogelijk betere  methoden die niet worden toegepast omdat deze niet wetenschappelijk bewezen zijn. Dat is jammer, vooral als wel praktisch is aangetoond dat het werkt. Evidence-based-trajecten duren lang en zijn veel criteria.

Toch zijn er in de jeugdzorg en zorg (GGZ ) resultaten bekend die de effectiviteit en werkzame elementen aantonen. Na het bekijken van de onderstaande video’s weet je waarom.

Jeugdzorg

Waar veel jeugdzorgwerkers mee te maken hebben, zijn tijdrovende gesprekken. Dat is niet alleen vervelend voor de jeugdzorgwerker, maar ook voor de hulpvrager. Want de jeugdprofessional wil iemand binnen enkele gesprekken goed hebben geholpen. En de cliënt wil zonder langdurig in een traject te zitten of inhoudelijk (weer) te moeten praten verder met zijn of haar leven.

“Het fijne is dat je niet hele verhalen hoeft te vertellen en hele verslagen hoeft te maken” – Mireille Molenaar, professional in de jeugdzorg

Mireille Molenaar is een jeugdzorg-professional die nu weet waarom vooral praten met cliënten niet de oplossing is voor de huidige problematiek. Ze weet waarom het belangrijk is om specifieke vragen te stellen waardoor iemand zelf de beleving verandert die wordt ervaren:

https://youtu.be/iUblVFs4Zgs

Een methodiek dat steeds vaker als interventie wordt ingezet in de jeugdzorg is de MatriXmethode. Waarom? Wat is de reden en het voordeel? Want er zijn al vele soorten interventies die na het volgen van een opleiding of cursus zijn geleerd en worden toegepast. Er moet een goede reden zijn om een extra interventie te willen gebruiken, toch?

“Mensen in de jeugdzorg hebben een heel vol hoofd. Dus ik zie heel veel toepassingsmogelijkheden” – Jeltje Rijks, jeugdzorgwerker

Jeltje Rijks en Willianne Verhoog werken allebei met jongeren. Ze zien dat de jeugdzorg vastloopt en dat er snel iets moet gebeuren. Ze hebben nu de kennis en ervaringen om de MatriXmethode toe te passen in hun gesprekken. In de video delen ze zelf hun ervaringen en beweegredenen:

https://youtu.be/035jhKLbKEI

Zorg (GGZ)

In de geestelijke gezondheidszorg worden op dit moment alleen interventiemethoden gebruikt die evidence-based zijn. Hoewel nieuwe, mogelijk beter of tevens werkzame methoden ook goede resultaten bieden, mogen deze niet worden toepast. Dat komt doordat ze niet genoemd worden in de EBP-handboeken. 

“Met de MatriXmethode ziet de patiënt in twee tot drie gesprekken echt duidelijke verbetering” – Saboor Abed, huisarts

Dat (nog) niet-evidence-based-methoden ook goede resultaten, weten ze in Barneveld. Bij huisartsenpraktijk Abed is de praktijkondersteuner van de huisarts (POH-GGZ) actief die onder andere met de MatriXmethode als interventiemethode werkt.

De huisarts, POH-GGZ en twee patiënten/cliënten leggen zelf uit waarom de gesprekken veilig, effectief en niet tijdrovend waren:

https://youtu.be/5fiilRtGlEA

Welk interventiemodel wordt gebruikt in de jeugdzorg?

In de jeugdzorg zetten hulpverleners het MatriXwerkmodel en het MatriXemotiemodel in tijdens gesprekken. Beide interventiemodellen zijn makkelijk toepasbaar vóór, tijdens en ná een gesprek. Daarmee wordt uitgelegd hoe de methode werkt, wanneer het wordt ingezet en waarom niet over de probleeminhoud gepraat hoeft te worden.

Het MatriXwerkmodel

De praktische werking van het brein. Dat is de uitleg van het MatriXwerkmodel. Het gaat daarbij om het sensorisch geheugen, werkgeheugen en het langetermijngeheugen. De MatriXmethode wordt toepast bij nare herinneringen zoals een angst, trauma of seksueel misbruik. Dat zijn fragmenten van situaties geweest die zijn opgeslagen in het langetermijngeheugen. Ze hebben een negatieve lading. 

werkmodel matrixmethode

Door specifiek deze herinningen aan te pakken, wordt er gebruik gemaakt van drie stappen:

  1. Stap 1: Ontladen
  2. Stap 2: Neutraliseren
  3. Stap 3: Vervangen

In de video wordt het uitgebreid uitgelegd:

https://youtu.be/UEe0XJUe5dQ

Het MatriXemotiemodel

Een ander interventiemodel is het MatriXemotiemodel. Met deze interventiemethode richten we niet alleen op vervelende herinneringen uit het verleden, maar ook op toekomstige doemscenario’s. Dat maakt deze aanpak uniek. Met dit model wordt gebruik gemaakt van de kracht van de verbeelding bij angsten, trauma’s, rouwverwerking, seksueel misbruik en andere soorten emotionele hulpvragen.

emotiemodel matrixmethode

Het interventiegesprek duurt per specifieke hulpvraag vaak niet langer dan twintig minuten. Want zolang kan iemand de focus behouden en dat is essentieel. Sociaal-wenselijke antwoorden moeten worden voorkomen. Als iemand langdurig over een probleem moet praten, dan gaat iemand over andere dingen nadenken. Bij deze interventie is de focus heel belangrijk. 

Wil je van mij zien en horen hoe dit model werkt? Ik heb er een video over opgenomen.

https://youtu.be/8hdMCjQdnUk

Voordat deze interventietechniek wordt ingezet, kan er een korte intake zijn. Daarbij wordt aangegeven welke hulpvraag iemand heeft, maar dit hoeft niet gedetailleerd te worden uitgelegd. Tijdens het gesprek wordt het MatriXemotiemodel specifieke vragen gesteld aan de cliënt 

Hoe werkt de interventie?

Het brein is een fascinerend onderdeel van het menselijk lichaam. Er gebeurt dagelijks van alles. Deze interventie is zo doelgericht en veilig toepasbaar omdat de probleeminhoud niet gedeeld hoeft te worden. In de bovenstaande video’s heb je al een korte uitleg gekregen over hoe de interventie werkt.

Gelukkig zien steeds meer universitair geschoolde professionals hoe de methode werkt en wat het oplevert

Ik heb zelf veel praktische kennis en ervaringen, maar andere, wetenschappelijk onderlegde professionals hebben juist veel theoretische kennis. Tijdens de training valt vaak na een tijdje het kwartje. Want ik ga vooral praktisch aan de slag. Als vervolgens de praktijk wordt omgezet in de theorie, zien professionals hoe de MatriXmethode precies werkt. En waarom deze methodiek anders is dan andere interventietechnieken in de zorg, GGZ, jeugdzorg of hulpverlening. 

Gelukkig zien steeds meer universitair geschoolde professionals hoe de methode werkt en wat het oplevert. Deze psychologe legt kort de werking van deze methode bij angsten, trauma’s en andere emotionele problemen:

https://youtu.be/i73EeY9qLuA

Naast deze psychologe ziet ook een neuroloog de toegevoegd waarde. Hij, Marten Klaver, ziet hoe en waarom de interventiemethode werkt en anders is dan andere technieken, zoals EMDR. Met zijn kennis en ervaringen van de neurologie weet hij hoe het brein werkt bij mentale klachten. Hij legt kort uit waarom de werking van deze interventietechniek geen kunstje is:

https://www.youtube.com/watch?v=Qy9i9Il1Lfs&pp=ygUXbmV1cm9sb29nIG1hdHJpeG1ldGhvZGU%3D

Conclusie: Voorbeelden van interventiemethoden in de zorg (GGZ), jeugdzorg en hulpverlening

Er zijn veel soorten interventiemethoden die worden gebruikt. Sommige zijn effectief en praktisch, maar sommige zijn tijdrovend en theoretisch. Jongeren en volwassenen die last hebben van mentale klachten moeten zo snel mogelijk geholpen worden. Wachtlijsten en complexe protocollen zorgen ervoor dat de problemen groter worden. 

De MatriXmethode is een voorbeeld van een praktische interventie die veilig toepasbaar is. Het zorgt in relatief weinig tijd voor een hoge succesratio. Dat komt doordat de probleeminhoud niet gedeeld hoeft te worden. Daardoor wordt veel kostbare tijd voorkomen. Daardoor blijft het aantal zorg- en hulpverleners klein.

Welke interventietechnieken ken jij en pas je toe in je werk? En heb je voorbeelden van de werking en effectiviteit van de interventiegesprekken?

Ben je er klaar voor?


Training kiezen
Training kiezen

Over de schrijver

Ingrid Stoop – Ontwikkelaar MatriXmethode


Link


Facebook


Linkedin

Als ontwikkelaar van de MatriXmethode geef ik professionals (hbo-niveau) handvatten om cliënten met mentale problemen doelgericht te begeleiden. Zonder dat de probleeminhoud besproken hoeft te worden. Al vanaf het begin in 1991 gun ik iedereen de regie over het eigen hoofd. Wanneer slaan we samen met jou de handen ineen? Ik train je graag.

Oplossingsgericht coachen: voorbeelden van vragen

/0 Reacties/in /door

Door Ingrid Stoop – Ontwikkelaar MatriXmethode

Oplossingsgericht coachen: voorbeelden van vragen

Facebook
Linkedin


Wil je oplossingsgericht coachen en een veilig toepasbare interventietechniek vinden om dat op een snelwerkende manier te doen? Door het stellen van specifieke vragen kan je voorkomen dat je verdwaalt in het probleemverhaal die vaak verteld moet worden. Er is een coachingstechniek die heeft aangetoond te werken bij mentale hulpvragen.

“Ik geloof in eigen oplossingen die mensen zelf bedenken voor hun eigen problemen” – Ingrid Stoop, ontwikkelaar MatriXmethode

In dit artikel krijg je voorbeelden van coaches en professionals uit de jeugdzorg, het onderwijs en de GGZ. Na het volgen van de training hebben ze een kortdurende aanpak die wordt ingezet naast alles dat ze al succesvol doen. Ook jij kan dat als je mensen wilt helpen met hun mentale blokkades en belemmeringen.

Oplossingsgericht coachen: wat is dat?

De betekenis van coaching op een oplossingsgerichte manier lijkt lastig. Dat is het niet. Vaak hebben professionals al diverse handvaten om iemand goed te helpen, maar mist een manier die zorgt voor een doorbraak.

Vaak komt dat doordat bij veel coachingstechnieken inhoudelijk gepraat moet worden over het probleem. Bijvoorbeeld:

  • Wat is er gebeurd of wat gaat er mogelijk gebeuren?
  • Wie was erbij?
  • Wat vind je daarvan?
  • Waarom heb je toen dit gedaan?
  • Wat vonden anderen daarvan?

De kans bestaat dat de cliënt dat niet kan, mag, durft of wil. Daarom wordt niet alles verteld en blijft de hulpvraag aanwezig in het hoofd van de persoon. Praten alleen is niet voldoende. Door je coachee doelgericht te begeleiden naar zijn eigen oplossing voor het eigen probleem, dan is in korte tijd een positieve verandering mogelijk.

“Alleen maar praten met mensen is niet voldoende” – Annemarie Sulkers die werkt met mensen die last hebben van psycho-sociale problemen (haar video vindt je verderop in dit artikel)

Hoe? Door specifieke vragen te stellen over de beleving die iemand ervaart, wordt je cliënt bewust van het zelf ontdekken én toepassen van de eigen oplossing. Daardoor is binnen één gesprek al een glimlach en opluchting mogelijk.

Waarom is deze vorm van coaching uniek, veilig inzetbaar snelwerkend? Op die vraag krijg je antwoord na het bekijken van de animatie:

Nu je weet hoe en waarom deze aanpak veilig toepasbaar is tijdens een coachingsgesprek, weet je hoe ook jij jouw gesprekken oplossingsgericht kan maken. Door specifieke vragen te stellen over de beleving die iemand ervaart bij een mentale hulpvraag, bedenkt en past de persoon zelf de de eigen oplossing toe.

Wel zijn enkele voorwaarden vereist om het gesprek effectief te maken:

  • Er moet vertrouwen zijn in de coach
  • Er moet een specifieke hulpvraag zijn
  • De hulpvrager moet gefocust zijn (dus niet onder invloed van genotsmiddelen bijvoorbeeld)

Wat de theorie anders maakt dan de praktijk

Bij het toepassen van een coachingsinterventie hoort vóóraf de coaching een theoretische uitleg. Toch kan je een oplossingsgerichte manier van coachen jezelf eigen maken door daadwerkelijk ermee aan de slag te gaan. In de praktijk kom je namelijk echte cliënten tegen die jouw hulp nodig hebben bij diverse mentale problemen.

De MatriXmethode is ontstaan uit praktijkervaring. Met het wetenschappelijk onderzoek wordt de theoretische onderbouwing uitgelegd. Deze basis is belangrijk voor verder onderzoek en aansluiting op de huidige markt. In de uitgegeven boeken over deze methode staat informatie beschreven die uitleg geven over hoe en waarom een methode werkt.

De cliënt kan heel diep gaan doordat tijdens het coachingsgesprek uit de probleeminhoud gebleven wordt

De theoretische uitleg is als volgt: tijdens een coaching staat de beleving centraal die wordt ervaren bij een hulpvraag. Tijdens het gesprek maakt de coachee gebruik van zes zintuigen om het problemen aan te pakken of te voorkomen op de eigen manier:

  1. Zien (plaatje)
  2. Horen (geluid)
  3. Voelen (gevoel)
  4. Ruiken (reuk)
  5. Proeven (smaak)
  6. Denken (gedachte)

Een ander voorbeeld is dat de persoon altijd centraal staat en dus niet het dossier of protocol. Tijdens het gesprek blijft de hulp-, zorgverlener of coach uit de probleeminhoud. Daardoor kan de hulpvrager heel diep in zijn eigen hoofd zijn beleving veranderen.

emotie model

Hoewel de theorie belangrijk is, is het vooral de praktische werking een reden waarom de interventie werkt. Het is gebaseerd op duizenden individuele coachings, naast de opleidingen die ik gevolgd heb (in onder andere Nederland, Amerika, Zuid-Afrika).

Die kennis heb ik altijd bij de bron gehaald, dus bij de ontwikkelaar zelf. Daardoor krijg je de zuivere informatie waardoor je weet dat het geen kopie is van wat er al was. Dat maakt de training uniek: je krijgt rechtstreeks van de bron alle kennis en vaardigheden.

Vervolgens heb ik aan de hand van al die praktijkervaring ontdekt hoe de persoon zelf zijn of haar mentale probleem verwerkt, beïnvloedt en verandert op een manier die bij de persoon zelf past. Trucjes, ezelsbruggetjes en tips van anderen werken daarom vaak niet. De persoon heeft en behoudt altijd zelf de regie, dat is krachtig.

Wil je weten hoe ik tot deze gesprekstechniek ben gekomen? Bekijk de video:

Nu je weet hoe deze interventie tot stand is gekomen, is het belangrijk om te begrijpen wat de praktische werking van het brein inhoudt. Wat dat heeft namelijk invloed om de denkprocessen die iemand heeft tijdens een coachingsgesprek.

In de video leg ik kort uit hoe in theorie de praktische werking van het brein werkt:

Vragen om te stellen

Natuurlijk is geen enkele methode of coachingsinterventie in één dag ontstaan. Ik heb zelf tientallen jaren nodig gehad om het zo concreet te maken zoals het nu is. Toen ik ooit begon met vragenstellen aan mensen, wist ik niet dat dat het begin zou zijn van een erkende interventie die wordt toegepast in het onderwijs, GGZ, hulpverlening, organisaties en door coaches.

Als een coaching langer duurt dan twintig minuten per specifieke hulpvraag en iemand vooral in zijn gedachte zit, dwaalt de coachee vaak af en is de coaching minder effectief

Bij veel andere vormen van gespreksvoering zijn er vaak diverse sessies nodig per hulpvraag. Dat komt doordat vooral over de probleeminhoud gepraat moet worden of het gesprek over iemands gedrag gaat. Soms wil, kan, mag of durft iemand daar liever niet over praten. Dat maakt dat vaak soortgelijke technieken meer sessies nodig zijn en trajecten lang duren.

Een oplossingsgerichte manier van vragen stellen wordt bepaald op drie manieren:

  • Welke hulpvraag heeft de cliënt?
  • Is het een probleem dat daadwerkelijk in het verleden is gebeurd of mogelijk gaat plaatsvinden in de toekomst?
  • Welke zintuigen spelen daarbij een rol (zien, horen, voelen, ruiken, proeven of denken)?

Het is uniek dat de methodiek toepasbaar is bij cognitieve en emotionele problemen. De vragen die worden gesteld per type hulpvraag verschillen van elkaar. In ongeveer 20 minuten wordt de hulpvraag doelgericht aangepakt. In deze periode kan iemand namelijk gefocust blijven. Als het langer duurt en iemand vooral in zijn gedachte zit, dwaalt de coachee vaak af en is de coaching minder effectief.

Vragen bij emotionele hulpvragen (zoals angsten en trauma’s)

Door het stellen van specifieke MatriXvragen, wordt de cliënt begeleid naar zijn eigen oplossing voor zijn eigen probleem. De vragen zijn vaak:

  • Zonder dat je vertelt wat, waar, wanneer en hoe iets is gebeurd of mogelijk gaat gebeuren, wat is jouw hulpvraag?
  • Is dat iets dat daadwerkelijk is gebeurd in het verleden of gaat het mogelijk plaatsvinden in de toekomst?
  • Heb je daar een plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte bij?
  • Van schaal 0 tot en met 10, hoeveel last heb je ervan? Daarbij is 10 het allerergst.
  • Wat kan jij doen met dat plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte?

Tijdens een volledige sessie worden er meer vragen gesteld. Deze kan je ook zien op het YouTube-kanaal van Ingrid Stoop. Zo weet je hoe een gesprek verloopt en wat het de cliënt oplevert.

Annemarie Sulkers werkt met de MatriXmethode en ook andere technieken. Tijdens het gesprek deelt ze haar ervaringen en bevindingen:

Het praktische brein heeft drie onderdelen:

  • Sensorisch geheugen
  • Werkgeheugen
  • Langetermijngeheugen

Mentale problemen die in het langetermijngeheugen staan opgeslagen, zoals een onverwerkte emotie, worden verwerkt tot kale feiten. Of verkeerd onthouden informatie.

Zolang een vervelende situatie of verkeerd woord in het langetermijngeheugen verkeerd staat opgeslagen, blijft de negatieve lading aanwezig. Eén voor één wordt door middel van doelgerichte coaching het negatief of verkeerd opgeslagen fragment aangepakt.

In de video wordt de werking ervan duidelijker uitgelegd bij het handiger onthouden van informatie:

Ze hebben te maken met negatieve fragmenten die in het langetermijngeheugen staan opgeslagen. Als iemand daar last van heeft, moet het beladen fragment of fragmenten uit het langetermijngeheugen worden ontladen en geneutraliseerd in het werkgeheugen. Vervolgens wordt het onbeladen feit vervangen door iets neutraals of positiefs in het langetermijngeheugen.

Een manier om dit op een veilig toepasbare manier aan te pakken, wordt duidelijk in de video:

Vragen bij cognitieve problemen (zoals een vol hoofd en leerproblemen)

Deze interventie is ook goed toepasbaar bij cognitieve problemen. Zowel bij jongeren als bij volwassen. Ook hier geldt dat iemand gefocust moet zijn om een sessie effectief te laten verlopen. Wel worden er ander soort vragen gesteld bij het aanpakken van een cognitieve hulpvraag.

Net zoals bij emotionele problemen is het belangrijk dat de beleving die iemand ervaart, centraal staat. Dat kan een plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte zijn.

Deze soorten problemen kunnen zijn:

  • Vol hoofd
  • Concentratieproblemen
  • Gebrek aan focus
  • Leerproblemen
  • Dyslexie
  •  Dyscalculie
  • Informatie niet kunnen onthouden
  • Problemen met automatiseren
  • Hoofdpijn
  • Tinnitus (oorsuizen)
  • Onverklaarbare tintelingen
  • Stress
  • Onzekerheid
  • Faalangst
  • Gepest worden
  • Slaapproblemen

Je kunt vast en zeker nog meer hulpvragen bedenken die hierop lijken. Het gaat er om dat cliënten de regie krijgen over hun denkprocessen bij deze cognitieve hulpvragen.

Enkele vragen die de coach vaak stelt:

  • Jouw volle hoofd, waar begint het?
  • Hoe zou het voor je zijn als je ook informatie buiten je hoofd kan onthouden?
  • Welke onderwerpen wil je eerst een plek geven?
  • Wat kan je maken voor het thema werk of school?
  • Hoe, waar en waarmee ga je die informatie opslaan, onthouden en terugvinden?
  •  

Zoals je ziet wordt de kracht van het visualiseren gebruikt. En dat dat effectief is, weten ze op het Stedelijk Vakcollege in Zutphen. Ze werken met deze interventie op basis van coaching. Ze delen zelf hun ervaringen en resultaten:

Opleiding, training of cursus volgen?

Om resultaatgericht mensen te coachen, heb je een gedegen opleiding of training nodig. Dat is de reden waarom ik vele jaren nodig heb gehad om alle benodigde papieren, certificaten en diploma’s te behalen. Het resultaat van al deze inspanningen is de concrete interventie die professionals nu van mij en mijn trainers leren. En die oplossingsgerichte coachingstechniek gun ik andere professionals ook die sneller en effectiever willen werken.

“Je gaat in een halfuurtje dieper met deze methode dan dat een therapeut zal gaan” – Jeltje Rijks, gedragswetenschapper en jeugdzorgwerker

In enkele dagen kan je deze methodiek eigen maken om mensen met mentale praktisch en direct te helpen. De training vindt plaats op locatie of online. Er is een beperkt aantal deelnemende cursisten. Dat biedt veel voordelen. Dankzij de volledige focus en korte lijntjes met de medecursisten en de trainer, maak je de theorie snel eigen. Tijdens en na de training zijn al veel vriendschappen en samenwerkingen ontstaan. De deelnemers komen namelijk met hetzelfde doel: cliënten doelgericht begeleiden om de regie te laten krijgen over hun eigen hoofd.

Heb je interesse in de opleiding of training? Wil je de coachingstechniek eigen maken om op een oplossingsgerichte en snelwerkende manier mensen te helpen? Bekijk eerst de ervaringen van andere professionals die al met de methode werken:

Intrinsieke motivatie is een belangrijk uitgangspunt, anders lukt de coaching niet en duren gesprekken onnodig lang. Tijdens dit proces begeleidt de coach de coachee of hulpvrager om zelf de eigen oplossing te bedenken en toe te passen.

Oplossingsgericht coachen is specifieke vragen stellen aan de persoon met een specifieke hulpvraag.

Het is krachtig om mensen te laten ervaren dat zelfredzaamheid daadwerkelijk het probleem aanpakt. En dat begint als mensen de regie krijgen over hun eigen denkprocessen.

coachingsgesprek

Een voorbeeld uit de praktijk (onverwerkte emotie)

Jeroen, die een gesprek met mij had aangevraagd, had al 60 gesprekken gehad in 1,5 jaar tijd. Zijn traumatische ervaring was de aanleiding en hij hoopte dat hij weer aan het werk kon na een bankoverval. Hij werkte daar al twintig jaar met veel plezier. En ineens was dat plezier er niet meer, ondanks vele hulp.

De overval kostte hem, naast materiële schade, ook zijn sociale contacten en zijn vrijheid. Na dit voorval was hij het liefst binnen iedere dag, thuis in een veilige omgeving. Hij las de krant, keek luchtige programma’s op televisie en had vervanging om zijn zaak draaiende te houden.

Door het voorval was het te druk in zijn hoofd en kreeg last van stress. Ook de flashback die nog steeds op zijn netvlies stonden, zaten hem in de weg. Dagelijks en ook ’s nachts.

Erover praten verzachtte het probleem wel iets, al was het tijdelijk. Want de volgende dag begon het hele proces opnieuw. Hij had zijn verhaal al aan diverse begeleiders verteld. Hij zat het liefst gewoon binnen in zijn veilige omgeving. De mensen die zich met hem omringden, wisten ook niet meer wat te doen. Afleiding had ie genoeg om maar niet over de traumatische ervaring na te denken.

Hij kwam in contact via een collega die van de MatriXmethode had gehoord. Zijn eerste vraag die hij stelde was: “Weer een interventie waar ik opnieuw mijn verhaal moet doen en tips krijg? Nee, bedankt.”. Hij was op zoek naar resultaatgerichte gesprekstechnieken waarbij hij wel de aandacht kreeg die nodig was, zonder complex protocol of afhankelijkheid van het systeem.

coachingsgesprek

Toen ze samen de website bekeken, veranderde zijn twijfel. Hij ontdekte dat tijdens een gesprek uit de probleeminhoud wordt gebleven en er geen herbeleving plaatsvindt. Precies twee dingen waar hij zo tegenop zat toen hij hulp kreeg voor zijn trauma.

Nadat hij een coaching had aangevraagd, ontdekte hij een totaal andere manier van begeleiding die hij in al die tijd had gehad. Doordat hij de regie kreeg over zijn eigen hoofd, weet hij nu ook hoe hij mentale problemen in de toekomstig aanpakt.

Iedere hulpvraag is anders. Door te luisteren naar de woorden die de persoon geeft, kan met specifieke vragen de cliënt direct tot de kern van het probleem komen. In de volgende voorbeelden krijg je daar meer inzichten in.

Voorbeeld 1: In het onderwijs

Onderwijsprofessionals voeren vaak gesprekken over leerproblemen en volle hoofden. Zulke hulpvragen uiten zich vooral in het gedrag dat iemand vertoont. In het onderwijs zijn leraren en docenten vooral bezig met kinderen te leren WAT te leren. Er wordt vergeten om kinderen te leren HOE te leren. Informatie moet namelijk niet alleen worden begrepen en gelezen, maar ook worden onthouden en teruggevonden.

Dat begint met de basisinformatie van taal en rekenen. Het alfabet is bijvoorbeeld onmisbaar om woorden te kunnen lezen en op te schrijven. De tafels zijn belangrijk om sommen te maken. Dat is de basis in het onderwijs, zonder dat leerlingen worden overspoeld met leuke plaatjes van kikkertjes, dolfijntjes en allerlei mooie kleurtjes.

Het alfabet is niets meer dan 26 letters. Tijdens een coaching kan je bijvoorbeeld de volgende vragen stellen:

  • Wat kan je denkbeeldig maken om het alfabet te onthouden en terug te vinden?
  • Waar ga je de informatie van taal in of op zetten?
  • Wil je het een kleur geven en zo ja, welke?

Wat is het resultaat? In de video delen enkele onderwijsprofessionals hun ervaringen:

Voorbeeld 2: Jeugdzorg

In de jeugdzorg komen veel jongeren terecht die de regie over hun eigen hoofd kwijt zijn. Een methodiek die steeds vaker wordt toegepast is een effectieve interventie waarbij de cliënt uit de probleeminhoud blijft. Er wordt niet inhoudelijk doorgevraagd over het probleem zelf, maar wel over de beleving die iemand daarbij ervaart.

Een voorbeeld is een trauma dat een kind heeft opgelopen na een auto-ongeluk. Die situatie kan zo ingrijpend zijn geweest, dat het kind last heeft van slaapproblemen, trauma’s, huilbuien, angststoornissen of ontwijkingsgedrag. Dat komt doordat de trigger een negatieve lading heeft.

Mijn visie op de hulpverlening is heel erg veranderd. Het kan en moet echt anders om goede hulp te bieden. Dit is iets dat gewoon helpt. – Mireille Molenaar, professional in de jeugdzorg

Die trigger kan bijvoorbeeld een plaatje van het bloed of een kapotte voorruit zijn die nog op het netvlies staat. Ook spelen vaak andere zintuigen een rol, zoals een vervelend gevoel. Of een geluid dat nog steeds hoorbaar is waardoor iedere keer aan de situatie wordt herinnerd als de auto wordt genomen naar het werk of de supermarkt.

Een voorbeeld van vragen om te stellen zijn:

  • Ga eens terug naar die vervelende situatie van toen: heb je daar nog een negatief plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte bij?
  • Wat is de grootte van de beleving van het plaatje dat je nog ziet van 0 tot 10? 10 is het meest vervelend.
  • Wat wil je met dat specifieke detail op dat plaatje doen?

Wil je de ervaringen en resultaten weten van de jeugdzorgprofessional Mireille Molenaar? Ze werkt al enkele jaren met de methodiek en vertelt graag over haar ervaringen en voorbeelden:

Voorbeeld 3: Zorg (GGZ)

Een ander voorbeeld om een resultaatgericht gesprek te voeren, komt vaak voor in de zorg (GGZ). Bijvoorbeeld door de POH-GGZ, de praktijkondersteuner van de huisarts. Deze begeleidt de cliënt bij het krijgen van zelfregie bij mentale hulpvragen. Dit gebeurt in de meeste gevallen zonder het voorschrijven van medicatie.

Met deze methodiek kan de professional zorgen voor aanzienlijk minder verwijzingen naar de tweedelijnszorg, zoals een psycholoog. Want als uit de probleeminhoud wordt gebleven, kan de cliënt zelf toch zijn of haar hulpvraag aanpakken.

“Waarom krijg jij wel voor elkaar wat een psychiater niet voor elkaar krijgt? Dat was een reactie van een patiënt die ik heb geholpen” – Saskia Savelsbergh, persoonlijk begeleider GGZ

Een voorbeeld van een gesprek dat de praktijkondersteuner-GGZ voert bij stress, is bijvoorbeeld:

  • Klopt het dat als een arts een foto van je hersenen maakt, je alleen maar hersenen ziet en geen wirwar aan allerlei informatie en onverwerkte emoties?
  • Zo ja, zou je rust in het hoofd willen door het volle hoofd op te ruimen (en dus niet leeg te maken)? Zodat informatie handiger wordt onthouden op jouw eigen manier?
  • Stel dat je informatie ook buiten je hoofd kan onthouden, zou je dat willen?

“Eerst was ik vooral bezig met het begeleiden en ondersteunen van mensen. Nu zorg ik daadwerkelijk voor oplossingen en positieve verandering. Het geeft veel tevredenheid, waardering en werkplezier”  – Adrie van der Wijst, POH-GGZ

Informatie is niet aan de buitenkant zichtbaar, maar toch heeft iemand daar een eigen beleving bij. Met deze interventie is het mogelijk om dankzij verbeeldingskracht de beleving zelf te veranderen.

Wil je weten wat de ervaringen en resultaten zijn in de zorg (GGZ)? De huisarts, POH-GGZ en twee cliënten/patiënten vertellen graag over hoe ze de methode ervaren. En welke resultaten ze hebben behaald:

Dat heeft ook Saskia Savelsbergh gemerkt. Ze werkt als persoonlijk begeleider in de GGZ en deelt haar ervaringen en resultaten:

Voorbeeld 4: Hulpverlening

Ook in de hulpverlening is er weinig tijd, veel werkdruk en -stress. Jongeren vinden het niet altijd fijn om langdurig te moeten praten. En hulpverleners vinden het complex en tijdrovend als alles bijgehouden moet worden. Hoewel het bijhouden van dossiers vaak vereist is, neemt het veel tijd in beslag. Uiteindelijk gaat het erom dat de cliënt geholpen wordt. Niet dat het dossier gevuld wordt met allerlei extra informatie die het er niet toe doet.

Zo is er een voorbeeld van een hulpverlener (ambulancemedewerker) die tijdens zijn vrije dag werd geconfronteerd met een ongeluk. Hij zag een jongen van 24 jaar die door rood reed en frontaal tegen een vrouw van 80 aan botste. Hij zag het met zijn eigen ogen gebeuren. De oudere vrouw was in shock geraakt en de auto was onberijdbaar. Wonderbaarlijk had ook de jonge man niets ernstigs, behalve een kapotte auto en wat schaafwonden.

“Ik ken een hoop behandelingen en ben altijd sceptisch. Nu heb ik eindelijk weer een glimlach op mijn bek” – Professional in de TBS-sector.

Nadat de hulpverlener een ambulance had ingeschakeld, bood hij de oudere vrouw slachtofferhulp aan. Hij had eerder dat jaar de training gevolgd zodat hij sneller hulp kan bieden.

Hij stelde de volgende vragen aan de oudere vrouw:

  • Als u weer aan die situatie terugdenkt, wat is dan het eerste wat in u op komt?
  • Stel dat u het naarste in het plaatje (bij een ‘zien’) kan wissen, zou u dat willen?Hoe beleeft u de situatie nu (nadat het plaatje is vervangen door een ander plaatje) van 0 tot 10, waarbij 10 het ergst is?

Met deze manier van vragen stellen wordt er gebruik gemaakt van de verbeeldingskracht. De persoon zelf heeft daar een beleving bij die denkbeeldig kan worden vervangen door een neutrale of zelfs positieve beleving.

Zo is een hulpverlener in de TBS-sector gecoacht omdat hij last had van een vervelende herinnering die nog op zijn netvlies stond. Hij is geholpen met de MatriXmethode om zijn belevingswereld te veranderen. De effectiviteit van dat gesprek deelt hij in de video:

Simpel en oplossingsgericht coachen werkt het best

Tegenwoordig proberen veel hulp- en zorgverleners allerlei soorten interventies te gebruiken om goede hulp te bieden. Maar meer interventies betekent meer nadenken, anticiperen en complexiteit. Het is niet de truc om gesprekken moeilijker te maken met verschillende technieken, maar juist simpeler en doelgerichter.

Mensen hebben nu hulp nodig om meer problemen te voorkomen. Een simpele en oplossingsgerichte manier van coachen biedt veel voordelen

Stel de juiste vragen zodat mensen weer de regie krijgen over hun eigen hoofd. Maak gebruik van oplossingsgerichte manieren van coaching om sneller tot de kern van het probleem te komen. Meer praten zorgt juist voor minder focus en langdurige trajecten. Mensen willen snellere hulp, geen uitgebreidere en tijdrovende gesprekken.

Door simpele vragen te stellen en te ‘spelen’ met de cliënt bereik je meer. in minder tijd. Gebruik de woorden die de cliënt gebruikt. En pas een methodiek toe die op korte termijn resultaat biedt en niet pas na diverse intakegesprekken. Mensen hebben nu hulp nodig en hebben behoefte aan methodieken die meer problemen voorkomen.

Grondlegger (Ingrid Stoop)

Ik ben de uitvinder van deze oplossingsgerichte methodiek die ik de MatriXmethode heb genoemd. In 1991 stelde ik doelgerichte vragen aan een jonge cliënt die last had van een vol hoofd. Hij zei dat de informatie van taal door elkaar in het hoofd stond opgeslagen. Het alfabet klopte bijvoorbeeld niet en dat bleek wel toen hij het alfabet opschreef.

“Mijn missie is dat iedereen in de hele wereld de regie krijgt over het eigen brein” - Ingrid Stoop –  ontwikkelaar/grondlegger van de MatriXmethode Ingrid Stoop

Op school zeiden ze direct dat hij dyslexie had. Ik vond het een onhandige manier van informatie opslaan. Ik gaf hem namelijk niet direct een stempel of label, wat wel vaak gedaan wordt. Nadat ik doorvroeg, vroeg ik hem of hij het alfabet op een andere, logischere manier kon onthouden.

Dat zag er zo uit:

abcdefg

hij klm nop

qrstuvw

xyz

Toen ontdekte ik iets bijzonders nadat hij het oude alfabet in zijn hoofd denkbeeldig had gewist. Hij had het nieuwe alfabet een eigen, unieke plek gegeven. En toen kon hij sneller lezen. Toen dacht ik: “Dit is interessant.”

Uiteindelijk heb ik na vele opleidingen en coachings ontdekt dat mensen, van jong tot oud, op een eigen manier hun hoofd handiger denkbeeldig kunnen ordenen. En emotionele problemen de baas kunnen worden, zonder dat inhoudelijk over het probleem gepraat hoeft te worden.

Wil je meer weten over mij als de grondlegger van de MatriXmethode? Bekijk de video:

Ben je er klaar voor?


Training kiezen
Training kiezen

Facebook
Linkedin



Over de schrijver

Ingrid Stoop – Ontwikkelaar MatriXmethode


Link


Facebook


Linkedin

Als ontwikkelaar van de MatriXmethode geef ik professionals (hbo-niveau) handvatten om cliënten met mentale problemen doelgericht te begeleiden. Zonder dat de probleeminhoud besproken hoeft te worden. Al vanaf het begin in 1991 gun ik iedereen de regie over het eigen hoofd. Wanneer slaan we samen met jou de handen ineen? Ik train je graag.