Hoe ontstaat een angst, wat zijn de gevolgen en hoe kan iemand een fobie aanpakken op een veilige, doelgerichte manier? Met de angstcirkel van de MatriXmethode krijg je uitleg en inzichten.
Vicieuze angstcirkel
Bij de angstcirkel behoren vier stappen die vervolgens worden uitgelegd met voorbeelden:
- Situatie
- Angst
- Beleving
- Gedrag
Uitleg met stappen
De angstcirkel kan het makkelijkst worden uitgelegd met vier stappen. Daarbij is het belangrijk dat je weet dat een angst niet zomaar ontstaan, maar afhankelijk is van een specifieke situatie. Dat kan een moment zijn die in het verleden is gebeurd of mogelijk in de toekomst gaat gebeuren.
In deze vier stappen wordt het opgehelderd:
- Stap 1: Situatie
Er is altijd eerst een situatie die ervoor zorgt dat iemand angstig wordt. Dat kan een moment zijn die in de toekomst mogelijk gaat plaatsvinden. Daar heeft iemand nu al een voorstelling of doemscenario bij.
- Stap 2: Angst
Als iemand een bepaalde situatie mogelijk (opnieuw) gaat meemaken, dan heeft iemand daar nu al een beleving bij. Een angst kan voor iedereen anders zijn, want er zijn honderden/duizenden soorten angsten. En iedere angst kan voor iedereen op een andere manier worden ervaren. Iemand kan bijvoorbeeld bang zijn voor een vogelspin, maar hoeft niet bang te zijn voor een Roodwitte celspin.
- Stap 3: Beleving
Het derde onderdeel van een angst is de beleving die daarbij hoort. Dat heeft te maken met het zien (plaatje), horen (geluid), voelen (gevoel), ruiken (reuk), proeven (smaak) en denken (gedachten). Dat is wat iemand mentaal, dus denkbeeldig, ervaart.
- Stap 4: Gedrag
Vaak heeft een angst invloed op het gedrag. Dat is wat anderen waarnemen (aan de buitenkant en aan de buitenkant zichtbaar is) of iemand ervaart. Iemand vertoont daardoor vermijdingsgedrag, wordt onrustig of krijgt paniekaanvallen.
Video (animatie)
Omdat sommige mensen liever niet over angsten praten, blijft het probleem vaak in het hoofd aanwezig. Afleiding verlicht soms het probleem, maar zorgt dat het probleem altijd nog aanwezig is (met name op langere termijn). Hoe angsten aan te pakken wordt in de animatie uitgelegd:
Voorbeeld
Als je denkt aan een situatie die mogelijk in de toekomst gaat gebeuren, heb je nu al een voorstelling van die specifieke situatie. Je kunt bijvoorbeeld angstig zijn om turbulentie te krijgen in het vliegtuig. Je hebt daarbij nu al een plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte.
Daarbij is bijvoorbeeld het plaatje het meest vervelende; je hebt nu al een voorstelling gemaakt hoe chaotisch de vlucht mogelijk gaat worden. Of er ontstaat direct een tintelend gevoel in je buik als je eraan denkt. Dat heeft invloed op het gedrag. Om zo’n angstige situatie niet mee te maken heb je al een keer een vlucht geannuleerd. Of je krijgt direct zwetende handen.
Extra uitleg over de angst
Interventie
Een veilige en oplossingsgerichte interventie bij bijvoorbeeld angsten is de MatriXmethode. Inhoudelijk hoeft namelijk niet gepraat te worden over de angst.
Daarbij horen drie stappen:
- Stap 1: Ontladen,
- Stap 2: Neutraliseren
- Stap 3: Vervangen
De negatief beladen perceptie wordt op de eigen manier vervangen door een neutrale of positieve gedachte.
Ook negatieve situaties die mogelijk in de toekomst gaan gebeuren, kunnen worden ontladen, geneutraliseerd en vervangen. Iemand kan namelijk nu al een voorstelling hebben over een nare situatie die mogelijk zal gaan gebeuren. Ook met die innerlijke beleving wordt de beladen fragmenten vervangen door een neutrale of positieve herinnering.
Situaties waar iemand nu al tegen op ziet, roepen een negatieve emotie op. De persoon met de emotionele belemmering heeft nu al een doemscenario bedacht. Ook bij die situatie wordt het plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak en gedachte ontladen, geneutraliseerd en vervangen.
Door de specifieke MatriXvragen te stellen over de beleving die iemand NU al bij heeft, verdwijnt de negatieve lading. Vervolgens krijgt de gedachte een positieve of neutrale lading.
Er is een doelgerichte interventie die snel resultaat biedt bij mentale blokkades en belemmeringen zoals trauma’s en angsten. En waarbij (ineffectieve) gesprekken met bijvoorbeeld een psycholoog worden voorkomen.
Enkele voordelen van de tussenkomst zijn:
- De probleeminhoud blijft privé (veilig voor de cliënt en voor de professional)
- De hulpvrager komt direct tot de kern van de klacht
- Het probleem wordt beschouwd (er vindt geen herbeleving of afleiding plaats)
- Vaak is de hulpvrager binnen één tot drie sessies van de specifieke hulpvraag af
- De interventie werkt bij zowel cognitieve als emotionele klachten
- Coachingsgesprekken worden leuker, sneller en effectiever
- Je voorkomt vastlopende trajecten en gesprekken
Conclusie: Wat is een angstcirkel?
Met de angstcirkel wordt het duidelijk welke vier onderdelen horen bij een angstige gebeurtenis: situatie, angst, beleving en gedrag. Iemand kan nu al een plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte van de specifieke situatie hebben. Met de MatriXmethode hoeft inhoudelijk niet over de angst gepraat te worden, terwijl de persoon het op de eigen manier ontlaadt, neutraliseert en vervangt.
Als ontwikkelaar van de MatriXmethode geef ik professionals (hbo-niveau) handvatten om cliënten met mentale problemen doelgericht te begeleiden. Zonder dat de probleeminhoud besproken hoeft te worden. Al vanaf het begin in 1991 gun ik iedereen de regie over het eigen hoofd. Wanneer slaan we samen met jou de handen ineen? Ik train je graag.
No comment yet, add your voice below!