Waarom alle zintuigen gebruiken bij emotionele problemen, angsten en trauma's
29 oktober 2020 
in Angst
8 min. leestijd

Waarom alle zintuigen gebruiken bij emotionele problemen, angsten en trauma's

Mentale en psychische problemen hebben vrijwel altijd te maken met blokkades die staan opgeslagen in het langetermijngeheugen. Dit kunnen emotionele problemen zijn, maar ook angsten en trauma’s. Als je cliënt aan een heftige situatie denkt, worden direct één of meerdere zintuigen gebruikt die bij de specifieke, vervelende situatie horen.

Waarom is dat zo doeltreffend? In dit artikel leg ik het uit.

Zintuigen: zien, horen, voelen, proeven, ruiken en denken

Alles dat zich tussen de oren afspeelt, ontstaat doordat gebruik wordt gemaakt van één of meerdere zintuigen:

  • Zien (plaatje)
  • Horen (geluid)
  • Voelen (gevoel)
  • Proeven (smaak)
  • Ruiken (geur/reuk)
  • Denken (gedachte)

Het is goed om rekening te houden met diverse zintuigen bij het verwerken en oplossen van mentale en psychische hulpvragen. Als één zintuig niet of onvoldoende is aangepakt, is de coaching/sessie niet helemaal gelukt en bestaat de kans dat het probleem blijft.

Het is namelijk essentieel om de beleving mentaal te ontladen, te neutraliseren en te vervangen. Uit onze ervaringen blijkt dat als alles volledig geneutraliseerd is, het probleem ook op langere termijn weg is.

Blijf uit de inhoud

Eén van de redenen waarom cliënten vaak met hun probleem blijven zitten, is simpel te verklaren. Veel professionals die anderen helpen, willen van alles weten over de inhoud van het probleem terwijl iemand liever niet daarover praat.
Als iemand vertelt over het probleem, dan lucht dat vast wel wat op. Maar uiteindelijk blijft het probleem – zoals een angst, trauma, onverwerkte emotie – in het hoofd van de cliënt aanwezig.
Veel mensen weten dat ze een probleem hebben, maar houden dat liever geheim en voor zichzelf. In de animatie wordt dit kort toegelicht:

Emotionele problemen, angsten en trauma’s

Alles dat te maken heeft met mentale en/of psychische problemen speelt zich in het hoofd van iemand af. Dit zijn bijvoorbeeld emotionele problemen, traumatische gebeurtenissen of angstige momenten. De cliënt die bij je komt om hulp te krijgen, heeft vaak nog een nare beleving bij een bepaalde situatie.

Voorbeeld: verkeersongeluk

Gebruik alle zintuigen bij mentale en psychische problemen

Neem als voorbeeld een auto-ongeluk die je cliënt heeft meegemaakt. Omdat dit een ingrijpende gebeurtenis was, staat de hele situatie nog op het netvlies, ook al is het jaren geleden gebeurd. Diverse zintuigen worden geactiveerd als je cliënt weer aan dat beruchte moment denkt:

1. Plaatje

Als iemand een ongeluk heeft gehad en terugdenkt aan die vervelende situatie komt direct dat plaatje naar boven. Dit kan bijvoorbeeld de bebloede jas zijn. Of de enorme deuk in de deuropening aan de passagierskant van de auto. Het plaatje komt in ieder geval direct naar voren.

2. Geluid

In deze heftige situatie is er ook een duidelijk geluid te horen. Bijvoorbeeld het geluid dat je cliënt hoorde toen zo snel mogelijk geremd moest worden. De piepende banden zijn nog heel goed te horen en staan in het geheugen gegrift. Het geluid was zo heftig dat elke keer als de cliënt piepende banden hoort, er direct wordt gerefereerd aan die vervelende situatie die toen gebeurde.

3. Gevoel

Ook komt direct een gevoel tevoorschijn. Dat gevoel is bijvoorbeeld die pijn aan de borstkas die ontstond toen de automobilist tegen de andere auto aanreed. Ook al was de pijn aan de borstkas binnen enkele dagen weer hersteld, de cliënt voelt het mentaal nog wel.

4. Smaak

Tijdens het ongeluk is de cliënt met het hoofd op de voorraam van de auto gevallen. Daardoor ontstond een bloedneus en de smaak van het bloed proeft hij nog. In werkelijkheid is het bloed allang weg, maar de persoon proeft het wel. De situatie was zo heftig dat elke keer die smaak weer naar voren komt als hij denkt aan die bewuste situatie.

5. Geur/reuk

Ook staat de geur van de slippende banden nog steeds vers in het geheugen gegrift. De geur van het rubber tijdens het ongeluk komt elke keer naar boven. Of de situatie wordt weer beleefd wanneer de geur van rubberen banden in de buurt is.

6. Gedachte

Als laatste is er een gedachte waarbij een specifiek woord of zin tevoorschijn komt. Bijvoorbeeld ‘Ik ga botsen’ of ‘De sirene van de ambulance’. Dit geldt ook tijdens twijfelachtige momenten om de motor of de auto te nemen.

Hulp die niet altijd werkt

Er bestaan in de zorg, jeugdzorg en (jeugd)hulpverlening vele coachingstechnieken en behandelmethoden om een mentaal of psychisch probleem aan te pakken. Soms zijn enkele sessies voldoende, soms worden langdurige trajecten aangeboden. Vaak zorgen wachtlijsten ervoor dat een cliënt niet direct geholpen kan worden, terwijl de cliënt zo snel mogelijk van het probleem af wilt.

Een verschil tussen diverse methodieken is dat er vaak uitsluitend wordt gepraat over het gedrag van de cliënt. Er wordt gekeken naar de buitenkant, dus wat zichtbaar en tastbaar is. Iemand kan bijvoorbeeld onrustig, boos, verdrietig, emotioneel of angstig zijn. Terwijl de oorzaak van dit probleem zich in het hoofd van de persoon afspeelt.

Ook worden niet alle zintuigen gebruikt, waardoor de kans groot is dat de cliënt last blijft houden van de hulpvraag. Op korte termijn lijkt een gesprek vaak wel te hebben geholpen, maar op langere termijn komt vroeg of laat een terugval. Dat blijkt ook uit cijfers van het Trimbos instituut over terugkerende depressie als gevolg van emotionele problemen, angsten en trauma’s:

Cijfers: terugkerende depressie

Effectieve oplossing

Natuurlijk ben ik niet iemand die andere methodes gaat afblaffen. De kracht van de MatriXmethode is onder andere dat de zes zintuigen worden gebruikt. Dat is uniek en doeltreffend.

Er hoeft niet te worden verteld wat de oorzaak van het probleem is. Ook is er geen heftige herbeleving. Naast dat alle zintuigen worden toegepast, bedenkt de cliënt zelf de eigen oplossing. Dat is veilig voor de cliënt en voor de professional.

Dat hebben ze in Barneveld ook gemerkt bij huisartsenpraktijk Abed:

 

Het verschil met andere methodieken, zoals EMDR

Af en toe wordt gevraagd wat precies het verschil is tussen de MatriXmethode en EMDR. Vaak wordt deze vraag gesteld nadat iemand is gecoacht met EMDR en helaas nog niet van een bepaald probleem af is.

De MatriXmethode blijft uit de inhoud van het verhaal en geeft de cliënt de eigen regie. De professional die deze coachingstechniek als interventie toepast, stelt de juiste vragen. Daardoor ontlaadt de cliënt het fragment zodat het een neutraal, onbeladen feit wordt. Uiteraard is de situatie ooit daadwerkelijk gebeurd, dus feiten blijven feiten. We poetsen niets weg, maar de cliënt haalt zelf de lading eraf. Daardoor heeft de persoon er geen last meer van.

Een tijdje geleden vroeg iemand hulp bij het verwerken van een emotioneel probleem. Ze vertelde waarom EMDR niet werkte voor haar en waarom nu het probleem wel is opgelost:

Feiten ontladen, neutraliseren en vervangen

De MatriXmethode gaat door waar EMDR stopt. De beleving van de onthouden situatie wordt ontladen, geneutraliseerd en vervangen. En daardoor heeft de persoon geen last meer van het probleem en vindt nooit een geen (heftige) herbeleving plaats.

Een neuroloog vertelt zelf ook wat hij vindt van de vergelijking MatriXmethode en EMDR. Niet alleen de zintuigen is een belangrijk verschil, maar ook dat feiten ‘kaal’ worden gemaakt:

Conclusie

Op dit moment zijn er verschillende methodieken en therapieën bij het verwerken en aanpakken van emotionele problemen, angsten trauma’s. Iedere professional die een interventietechniek toepast, wil de cliënt helpen. Alleen is het vaak niet duidelijk hoevaak de hulp wordt toegepast, hoelang een sessie duurt, en hoe veilig en effectief het is.

Onze professionals en hun cliënten weten dat ze een kortdurende en doelgerichte coachingstechniek in handen hebben. Zonder dat de cliënt de oorzaak van het probleem hoeft te delen of een vervelende situatie te herbeleven. Daarom is dit voor de professional en de hulpvrager een prima en veilig alternatief om toe te passen.

Ook anderen hebben ervaringen met de MatriXmethode. Ze merken dat het een effectieve oplossing is, bijvoorbeeld bij trauma’s:

Heb jij de MatriXmethode ervaren of pas je deze coachings-/gesprekstechniek zelf toe? Wat zijn jouw ervaringen en hoe effectief is het? Deel jouw ervaringen.


Ook interessant:

Als ontwikkelaar van de MatriXmethode geef ik professionals (hbo-niveau) handvatten om cliënten met mentale problemen doelgericht te begeleiden. Zonder dat de probleeminhoud besproken hoeft te worden. Al vanaf het begin in 1991 gun ik iedereen de regie over het eigen hoofd. Wanneer slaan we samen met jou de handen ineen? Ik train je graag.
Reactie plaatsen

MEER WETEN?

Effectieve gesprekken en blije cliënten krijgen?

Krijg inzichten in hoe je je cliënt effectief begeleidt naar zijn eigen oplossing bij IQ- en EQ-hulpvragen. Zonder dat je belast hoeft te worden met de probleeminhoud.

Of ontdek live en online hoe de veilige gesprekstechniek werkt, inclusief expertsessies met ontwikkelaar Ingrid Stoop.

Download over de MatriXmethode