Wanneer jeugdzorg inschakelen? Eigenlijk als het al te laat is...
28 mei 2021 
17 min. leestijd

Wanneer jeugdzorg inschakelen? Eigenlijk als het al te laat is...

Krantenkoppen staan er vol van: er moet meer geïnvesteerd worden in de jeugdzorg. Het klopt dat het al jarenlang een probleem is, maar met meer geld wordt het probleem niet volledig opgelost. Want wanneer jeugdzorg wordt ingeschakeld, raakt een kind of jongere vaak de regie over het eigen hoofd kwijt. En daar zit juist het probleem én de eigen oplossing.

Problemen in de jeugdzorg preventief voorkomen is beter dan curatief brandjes blussen. Toch werkt het in de huidige maatschappij op die manier.

In dit artikel krijg je inzichten in de oorzaak én een bijzonder makkelijke manier om de problematiek in de jeugdzorg aan te pakken. Zonder dat kinderen en jongeren afhankelijk hoeven te worden van het huidige, complexe systeem.

wanneer jeugdzorg inschakelenVaak wordt jeugdzorg ingeschakeld na een langdurig proces.Jarenlang heb ik geprobeerd om het onderwijs wakker te schudden. Waarom? Omdat het mogelijk is dat veel problemen op latere leeftijd – dus wanneer iemand in de jeugdzorg terechtkomt – worden voorkomen. Dat kunnen kinderen/jongeren doen als ze begrijpen hoe ze cognitieve en emotionele problemen op hun eigen manier kunnen oplossen. Problemen in de jeugdzorg preventief voorkomen is beter dan curatief brandjes blussen (voorkomen is beter dan genezen).

Vele professionals zien de toegevoegde waarde, maar het systeem moet ermee werken. Dan pas worden er de juiste stappen gezet. Want nog te vaak wordt jeugdzorg ingeschakeld als het al te laat is. Iemand met een mentaal of psychisch probleem blijft er onnodig lang mee zitten.
Als kinderen of jongeren in de Jeugdzorg terecht komen ben je eigenlijk al te laat. Beter is om kinderen al van jongs af aan te laten begrijpen hoe hun eigen hoofd werkt.

Wat is een oplossing? Door kinderen de leren hoe ze zelf de regie (weer) krijgen over hun eigen hoofd. Dan zijn dure, langdurige ‘oplossingen’ niet nodig die op dit moment gaande zijn. En waardoor veel kinderen afhankelijk worden van wachtlijsten en praten over het probleem.

Jeugdzorg inschakelen wanneer het al te laat is

Angsten, depressies en trauma’s. Veel kinderen hebben er last van. Natuurlijk heeft ook dat een oorzaak. Al op school ontstaan de eerste problemen. Een leerling heeft bijvoorbeeld dyslexie of ADHD. Eerlijk gezegd vind ik dat er te snel iemand een stempel krijgt. Een kind dat niet het alfabet op de juiste manier schrijft, heeft vaak de basisinformatie van taal niet goed geautomatiseerd. Want als kinderen in de jeugd deze basisinformatie niet goed onthouden en opslaan, ontstaan eerder leer- en gedragsproblemen.

Helaas wordt pas te laat aan de bel getrokken, bijvoorbeeld wanneer jongeren ongewenst gedrag vertonen. Dat zijn problemen die zichtbaar zijn aan de buitenkant, zoals:

  • Kort lontje
  • Huilbuien
  • Paniekaanvallen
  • Gebruik van medicijnen/drugs
  • Pestgedrag

Dat zijn allemaal gevolgen die mensen aan de buitenkant waarnemen. Maar de oorzaak van het gedrag, het echte probleem, staat in het hoofd van het kind. Daar wordt helaas te weinig nadruk op gelegd. Dat is jammer want daardoor duren trajecten lang, ontstaan er wachtlijsten en problemen zoals faalangst en een negatief zelfbeeld. Kinderen en jongeren worden afhankelijk van het systeem en zijn de regie over hun eigen hoofd kwijt.

Een kind krijgt te snel een stempel door het vertoonde gedrag. Maar het echte probleem zit in het hoofd van het kind.

Veel problemen kunnen worden voorkomen. Bijvoorbeeld door op school kinderen te leren HOE te leren in plaats van WAT te leren. Door mijn tientallen jaren ontwikkeling en vele honderden coachings weet ik dat. Ook spreek ik professionals die dit erkennen. Vaak wordt pas aan de bel getrokken als de gevolgen zich opstapelen. Dat is jammer voor het kind, maar ook voor de hulpverlener. Want als de juiste hulp niet beschikbaar is, stapelen problemen zich op.

Beschikbare hulp voor jeugdproblematiek

Natuurlijk zeg ik niet dat mensen in de jeugdzorg slecht werk doen. Juist het tegendeel: ze doen bijzonder waardevol werk. Maar wel kan hun werk sneller, effectiever en leuker worden als niet zij, maar juist het kind aan het werk wordt gezet. Als iemand last heeft van een angst, trauma, depressie of onverwerkte emotie, dan is de enige die dat kan oplossen het kind zelf. De jeugdzorgwerker of begeleider kan wel helpen, maar de cliënt moet het zelf doen.

wanneer wordt jeugdzorg ingeschakeld

Op dit moment blijft iemand vaak met een cognitief of emotioneel probleem zitten als niet de juiste hulp wordt ingezet. Praten is geen oplossing, maar meer een tijdelijke verlichting. Daar komt bij dat veel jongeren liever niet over hun problemen willen praten. Ook al pas je diverse soorten gesprekstechnieken toe, het kind blijft met het probleem zitten als het niet de eigen oplossing bedenkt en toepast.

Werken in de jeugdzorg kan sneller, effectiever en leuker worden als niet de professional, maar juist het kind aan het werk wordt gezet.

Welke hulp is dan wel effectief? Door de cliënt te helpen om weer de regie te krijgen over het eigen hoofd. Zonder afhankelijk te worden van wachtlijsten, complexe protocollen en langdurige gesprekken. En dat dit effectief is, zien ook de medewerkers op een middelbare school in Zutphen:

Cognitieve en emotionele problemen

Deze interventie op basis van coaching is toepasbaar bij zowel cognitieve als emotionele problemen. Ik leg beide kort uit.

Cognitieve hulpvragen

Kinderen die moeilijk op school meekomen, hebben vaak een vol hoofd. Informatie kan dan niet handig worden onthouden, het alfabet staat door elkaar of de tafels zijn niet gememoriseerd. Deze soorten problemen kunnen worden opgelost als kinderen begrijpen HOE ze kunnen leren en niet alleen WAT ze moeten leren.

Daarbij zijn drie stappen essentieel:

  1. Stap 1: Clusteren
  2. Stap 2: Inrichten
  3. Stap 3: Memoriseren

Als één van deze stappen niet wordt gezet, dan is een sessie minder effectief. De (jonge) cliënt moet de focus hebben om de hulpvraag op deze manier aan te pakken. Als er een opluchting en een glimlach verschijnt, dan weet je dat de sessie geslaagd is. En vooral als je enkele weken later hoort: “Eigenlijk heb ik in enkele sessies meer geleerd dan twee jaar op school”.

Emotionele hulpvragen

Konden hulpverleners maar in de hoofden kijken van cliënten, dat zou veel tijd schelen. Natuurlijk kun je een MRI scan maken om een hoofd te analyseren, maar die geeft niet weer wat er werkelijk in ons praktische brein gebeurt. Daar zitten persoonlijke, emotionele blokkades opgeborgen waar niemand iets van mag of hoeft te weten.

Die beladen, negatieve fragmenten zijn ooit ontstaan in een enkele milliseconden. Een trauma is namelijk een specifiek fragment van een heftige gebeurtenis. Een andere situatie is een ander trauma. Het is daarnaast onmogelijk om tot in detail te vertellen wat er gebeurd is. Bovendien laten we de ergste details liever achterwege.

Bij emotionele problemen worden drie stappen gezet:

  1. Stap 1: Ontladen
  2. Stap 2: Neutraliseren
  3. Stap 3: Vervangen

De oplossing zit in het hoofd

Alleen het kind of de jongere zelf weet wat zich daadwerkelijk in het eigen hoofd zich afspeelt. En daar zit ook de eigen oplossing. Alleen de weg daarnaartoe weet de cliënt vaak niet te vinden. Wel met behulp van de juiste gesprekstechnieken. Daarom is het belangrijk om als professional in de jeugdzorg, zorg (GGZ) of het onderwijs de kennis en vaardigheden te hebben om kinderen weer de regie te laten krijgen over hun eigen hoofd.

Alleen de jongere met een hulpvraag weet zelf wat er daadwerkelijk in het hoofd zich afspeelt.

Door een specifieke manier van vragenstellen, kan iemand zijn eigen herinnering succesvol aanpakken. Deze interventie is natuurlijk niet zomaar ontstaan; tientallen jaren zijn vooraf gegaan om deze nu zo specifiek en doelgericht te maken. De kracht van de verbeelding speelt daarbij een grote rol. De cliënt heeft zelf het probleem en kan het dus ook zelf oplossen. Het hulpmiddel daarbij is de MatriXmethode

Veilig methode: de inhoud is niet relevant

Met de MatriXmethode hoeven nare herinneringen niet verteld te worden en er is geen heftige herbeleving. Om mentale problemen op te lossen, is het niet nodig om naar de inhoud van het probleem te gaan. Dat is maar beter ook want veel jongeren willen, durven, mogen of kunnen niet praten over de oorzaak van het probleem.

Ik heb professionals laten ervaren hoe de MatriXmethode werkt. Op mijn kanalen en op de website vind deel ik diverse coachings. Zonder dat iemand het probleem hoeft te vertellen, worden zelf de negatieve details vervangen door neutrale details. Daardoor speelt een specifiek probleem geen rol meer in het hoofd. Heftige feiten worden onbeladen feiten. Negatief of verkeerd opgeslagen informatie wordt simpel en overzichtelijk opgeslagen.

Kinderen willen, kunnen, mogen of durven niet praten over het probleem. Gelukkig hoeft dat ook niet met de MatriXmethode

Onderzoeken (+video)

Veel mensen en instanties vragen om interventies die ‘evidence based’ zijn. Hoewel dat een langdurig proces is, kunnen we wel ervaringen delen die ‘practice based evidence’ zijn. Op het internet zijn er tientallen video’s te zien over het effect van deze methode. Ook de ervaringen van cliënten en professionals tonen aan dat vaak binnen één tot drie sessies een specifiek probleem is opgelost.

Professionals in de jeugdzorg en hulpverlening, die zijn gestart met de training, delen hun ervaringen met de MatriXmethode:

Modellen

Om de gesprekstechniek vóór aanvang van een coaching uit te leggen, zijn er diverse modellen die daarbij helpen. Deze heb ik, net zoals de methode, zelf ontwikkeld en is natuurlijk niet zomaar ontstaan. Ik heb enkele jaren nodig gehad om het zo concreet en logisch te maken.

Het MatriXwerkmodel

In bovenstaande afbeelding zie hoe ik denk hoe het brein praktisch werkt bij mensen. Als eerst heb je het sensorisch geheugen. Daarna het werkgeheugen of het kortetermijngeheugen. Cognitieve en emotionele problemen staan opgeslagen in het langetermijngeheugen. Bij bewust onthouden fragmenten van specifieke situaties wordt de MatriXmethode ingezet.

Ik houd ervan in een video dit model nader toe te lichten:


Het MatriXemotiemodel

Een ander veelvoorkomend model is het MatriXemotiemodel. Ze wordt toegepast als er sprake is van een onverwerkte emotie, angst of trauma. Door alle zintuigen te gebruiken, wordt de 'angel' van de emotionele hulpvraag ontladen, geneutraliseerd en vervangen. Zonder dat je als professional hoeft te verdwalen in andermans probleemverhalen.

MatriXemotiemodelOok hierbij wordt in een voorbeeld uitgelegd om je te laten begrijpen hoe deze techniek werkt en wanneer het toegepast wordt. Diverse professionals uit verschillende werkgebieden werken met dit model tijdens hun coachingsgesprekken:

Resultaten

Er is een doelgerichte interventie die snel resultaat biedt bij mentale blokkades en belemmeringen zoals trauma's en angsten. En waarbij (ineffectieve) gesprekken worden voorkomen.

Enkele voordelen van de tussenkomst zijn: 

  • De probleeminhoud blijft privé (veilig voor de cliënt en voor de professional)
  • De hulpvrager komt direct tot de kern van de klacht
  • Het probleem wordt beschouwd (er vindt geen herbeleving of afleiding plaats)
  • Vaak is de hulpvrager binnen één tot drie sessies van de specifieke hulpvraag af
  • De interventie werkt bij zowel cognitieve als emotionele klachten
  • Coachingsgesprekken worden leuker, sneller en effectiever
  • Je voorkomt vastlopende trajecten en gesprekken

Er zijn verschillende onderzoeken en onderzoeksresultaten gemeten die laten zien dat de interventie werkt. Wetenschappelijk onderzoek is in ontwikkeling en zal meer duidelijkheid bieden. Maar tot nu toe zijn de resultaten hoopgevend, gezien de effectiviteit van de interventie tijdens het groeitraject.

Onder andere deze resultaten zijn bekend:Klachten MatriXmethodeOok is tijdens dit traject een vraag hoe lang iemand al last had. Want sommige cliënten wachten soms vele maanden tot jaren voordat ze professionele hulp zoeken. Een reden kan zijn dat iemand liever niet over het probleem praat, of niet erover mag, durft of kan praten.

Terwijl als iemand de regie krijgen over het eigen hoofd, kan het probleem direct aangepakt worden. Zonder dat over de probleeminhoud gepraat hoeft te worden. Dat is vaak wat bij veel andere interventietechnieken en methodieken wel gedaan wordt.

Effectiviteit MatriXmethodeOok is gemeten hoe zwaar het probleem is die iemand ervaart. Een trauma of seksueel misbruik kan bijvoorbeeld een hele grote impact hebben gehad op iemand leven:

Effectiviteit MatriXmethodeTot slot is gemeten hoe effectief de MatriXmethode is geweest tijdens en na de coaching. Want het doel is dat de persoon met de hulpvraag de baas wordt over zijn eigen hoofd. En dat deze interventie effectief is, wordt duidelijk met de laatste meting: Onderzoek effectiviteit MatriXmethode

Over de vraagtechniek 'de MatriXmethode'

Wanneer werkt de MatriXmethode niet?

Heeft iemand geen hulpvraag? Dan is het overbodig om de methode in te zetten.

Is iemand vóor en tijdens een coaching onder invloed van drank, drugs of medicatie? Dan is een sessie niet effectief.

Heeft de persoon met een hulpvraag een hersenbeschadiging? Dan verloopt een gesprek moeizamer dan wanneer iemand zonder afwijkingen gefocust is.

De methode werkt wel wanneer er een hulpvraag is, de persoon volledig gefocust is op de eigen leer- of denkprocessen, én wanneer er vertrouwen is in de professional.

Bij welke hulpvragen is de MatriXmethode toepasbaar?

Bij cognitieve hulpvragen (IQ): Met de methode wordt eigen, praktische en theoretische kennis opgenomen, verwerkt, onthouden en teruggevonden op de eigen manier. Met de MatriXmethode krijgt de hulpvrager “rust in het hoofd” en wordt “informatie handiger onthouden”. Denk aan basisinformatie van taal en rekenen op school, gerichte vakken van studie en overige kennis.

En bij emotionele-hulpvragen (EQ):
Herinneringen en toekomstige verwachtingen worden als plaatjes onthouden en geïnterpreteerd door onze hersenen, onze emoties. Als enige hebben we daar zelf invloed op. Door te focussen op de specifieke momenten van situaties, worden deze momenten ontladen, geneutraliseerd en vervangen.

Daarnaast is ook een vermindering van de pijnbeleving mogelijk bij psychosomatische (pijn)klachten. Met specifieke vragen begeleid je de persoon grip te krijgen. Bijvoorbeeld als de cliënt de pijnbeleving als de metafoor 'een steen in de maag' ervaart.

Ik pas al diverse tools toe. Waarom/waarin maakt de MatriXmethode echt het verschil?

Ook als je andere interventietechnieken toepast, is jezelf ontwikkelen belangrijk. Veel hbo-professionals willen het mentaal welzijn van cliënten verbeteren en een oplossing bieden voor de hoge werkdruk, lange wachtlijsten, schooluitval, psychisch ziekteverzuim én het tekort aan snelwerkende, effectieve hulpmiddelen.

Wil je met een veilig toepasbare methode in één tot drie sessies per specifieke hulpvraag opluchting en een glimlach zien bij je cliënt? Met blijvend resultaat, naast alles dat je al doet?

Met de MatriXmethode als kortdurende interventie bij blokkades en belemmeringen hoef je niet te worden belast met andermans probleemverhaal. Ook wordt voorkomen dat je gesprekken stroef verlopen. Met jouw begeleiding komt je cliënt namelijk direct tot de kern van de IQ- én EQ-hulpvraag, zonder dossiervorming of complex protocol.

De methode lijkt eenvoudig. Zijn de resultaten niet te mooi om waar te zijn?

Dat horen we vaker. De methode is niet simpel, wel eenvoudig. De blije cliënten, de enthousiaste professionals die ermee werken en de positieve onderzoeksresultaten, tonen aan dat de interventie werkt. Dat komt doordat de oplossing door de hulpvrager zelf wordt bedacht en toegepast op de eigen manier. De weg naar die krachtige, eigen oplossing is de MatriXmethode.

Wij communiceren transparant, we delen video's, zijn bereikbaar en geven live expertsessies. Zo ontdek (en ervaar) je zelf hoe en dat het werkt.

Zijn er negatieve ervaringen als de MatriXmethode wordt toegepast?

Tot nu toe zijn geen negatieve bijwerkingen bekend nadat iemand is gecoacht met de MatriXmethode. De cliënt kan na een gesprek wel wat moe zijn. De cliënt beschouwt zijn hulpvraag zonder herbeleving. Hij krijgt de regie over het eigen hoofd door jouw specifieke manier van MatriXvragen stellen.

Wil je weten hoe de methode werkt? Ervaar het zelf.

Kan ik na het bekijken van video's anderen ook coachen met de MatriXmethode, zonder de training?

Goed dat je video's kijkt over de MatriXmethode. Het lijkt simpel, toch is het niet eenvoudig. We horen van cursisten die het hebben geprobeerd dat ze een eind kwamen, maar uiteindelijk vastliepen. In de training leer je naast de theoretische kennis hoe je jouw cliënt helpt gefocust te blijven, de specifieke MatriXvragen te stellen op het juiste moment en welke competentie je bij welke specifieke hulpvraag inzet.

Tijdens gesprekken merk ik dat ik veel moeite moet doen om iemand te helpen. Ik geef wel vaak tips en bied een luisterend oor. Hoe zit dat met de MatriXmethode?

Tips van anderen zijn geen oplossingen voor cliënten. Er wordt vaak gestuurd op iemands gedrag. Een luisterend oor of afleiding geeft wel wat opluchting. Toch blijft het daadwerkelijke probleem in het hoofd van je cliënt onthouden.

Bij het inzetten van de MatriXmethode laat je je cliënt zelf de eigen denkprocessen visueel in het hoofd beïnvloeden. De probleeminhoud blijft privé en jouw hoofd blijft opgeruimd na een werkdag. Je cliënt gaat blij en opgelucht naar huis. Voor beiden een win-win.

Hoe onderscheidt de MatriXmethode zich ten opzichte van andere technieken?

Met deze interventie voorkom je dat je verdwaalt in het probleemverhaal van de cliënt. Jouw hoofd blijft daardoor opgeruimd na een gesprek.

Het is een veilige, breed toepasbare gesprekstechniek bij mentale blokkades en belemmeringen. Je ziet en merkt snel resultaat door de opluchting en blijdschap bij je cliënt tijdens en na een sessie.

Uit onze jarenlange ervaringen merken we dat één tot drie sessies per specifieke hulpvraag (IQ en EQ) voldoende zijn. Verder (wetenschappelijk) onderzoek zal meer duidelijkheid bieden. Wil je het eerst zelf ervaren?

Hoe kan het dat een cliënt met een ingrijpende gebeurtenis binnen één tot drie sessies niet meer bezig is met wat hem (jarenlang) dwars zat?

Lang verhaal kort: doordat de persoon zelf de eigen oplossing bedenkt en toepast voor zijn eigen hulpvraag. Door het gericht stellen van specifieke vragen, behoudt de persoon zelf de focus om de innerlijke beleving. De zintuigen zien, horen, voelen, ruiken, proeven of denken worden daarbij gebruikt.

Er hoeven geen woorden gevonden te worden, terwijl dat vaak bij andere interventies wel het geval is. De persoon kan daardoor zelf heel diep gaan in zijn eigen denkproces. Omdat de persoon ook na de sessie weet hoe deze manier van denken werkt, is het resultaat blijvend.

Conclusie: Wanneer wordt jeugdzorg ingeschakeld?

Veel jongeren in de jeugdzorg hebben te maken met mentale problemen. De jeugdzorgwerker doet goed werk, maar heeft vaak niet de juiste kennis en vaardigheden om iemand kortdurend en doelgericht te helpen. Wel moet er gepraat worden over de probleeminhoud, terwijl iemand dat soms niet wil, kan, mag of durft. Dat is privé en daarom vertellen de jongeren niet alles. Of het kind is zorg-moe, omdat weer het verhaal verteld moet worden nadat allerlei hulpverleners al zijn ingezet. 

Toch blijft het echte probleem in het hoofd zitten van de persoon zelf. Wanneer jeugdzorg wordt ingeschakeld hebben eerdere trajecten niet of onvoldoende geholpen. Sommige jongeren vertonen gedragsproblemen waar vervolgens steeds op gestuurd wordt. Terwijl de daadwerkelijke oorzaak van dat gedrag in het hoofd zit van de jongere zelf. En daar kan hij of zij alleen maar zelf bij, niet de jeugdzorgwerker die dat soms wel probeert.

Zelf de methode toepassen?

Wil je jouw werk in de jeugdzorg en hulpverlening leuker maken? Zodat je cliënten in minder dan drie gesprekken weer verder kan? En cognitieve of emotionele problemen sneller worden opgelost? Pas de MatriXmethode zodat je cliënt weer de regie krijgt over zijn eigen hoofd. En daarvoor problemen in de jeugdzorg en de toekomst voorkomen worden.

Wanneer jeugdzorg wordt ingeschakeld worden veel kinderen en jongeren afhankelijk van vele praatsessies en trajecten. Voorkom dat hun problemen verergeren met een kortdurende, doelgerichte interventie. Mentale en psychische problemen zijn veilig bij de MatriXmethode, omdat het verhaal niet verteld hoeft te worden.

------------------

Stel je voor dat je een doelgerichte gesprekstechniek beheerst waarmee je wekelijks kostbare, ineffectieve praaturen bespaart. En je een unieke interventie hebt die direct resultaat oplevert, ook online of telefonisch. Zou dat jouw gesprekken leuker maken? Maak ook het verschil met de MatriXmethode als de meest breed toepasbare coachingstechniek bij mentale problemen.

Ook interessant:

Als ontwikkelaar van de MatriXmethode geef ik professionals (hbo-niveau) handvatten om cliënten met mentale problemen doelgericht te begeleiden. Zonder dat de probleeminhoud besproken hoeft te worden. Al vanaf het begin in 1991 gun ik iedereen de regie over het eigen hoofd. Wanneer slaan we samen met jou de handen ineen? Ik train je graag.
Reactie plaatsen

MEER WETEN?

Effectieve gesprekken en blije cliënten krijgen?

Krijg inzichten in hoe je je cliënt effectief begeleidt naar zijn eigen oplossing bij IQ- en EQ-hulpvragen. Zonder dat je belast hoeft te worden met de probleeminhoud.

Of ontdek live en online hoe de veilige gesprekstechniek werkt, inclusief expertsessies met ontwikkelaar Ingrid Stoop.

Download over de MatriXmethode