De lange wachtlijst (ook wel wachttijd genoemd) in de jeugdzorg is al jaren een groot probleem. Het is jammer voor de cliënt én voor de jeugdzorgwerker dat pas maanden later hulp geboden kan worden. En als er wel een helpende hand is, zijn de gesprekken met cliënten effectief en passend bij de hulpvraag en hulpvrager?
Het verminderen van de lange wachtlijst is voor iedereen in het proces nuttig. De juiste hulp kan sneller worden geboden als de professional de juiste interventietechnieken beheerst. Gelukkig is er een methodiek die dat mogelijk maakt en anders is dan de interventies die momenteel worden toegepast door jeugdzorgprofessionals. Meer daarover vind je in dit artikel.
Iedereen heeft baat bij het verkorten van de wachtlijst: de cliënt, de jeugdzorgprofessional en de maatschappij. Het is mogelijk om met minder tijd en moeite de juiste hulp te bieden. Wil je weten hoe?
Wachtlijst in de jeugdzorg (vóór en na 2022 en 2023)
In de afgelopen jaren is er van alles gedaan om de wachtlijst in de jeugdzorg terug te dringen. In 2020 en daarvoor zijn er al diverse initiatieven in het leven geroepen. Anno 2022 en 2023 lijkt het probleem niet minder, maar juist groter te zijn geworden.
In de jeugdzorg moet er een oplossing komen voor de lange wachtlijst. Dat wordt al jaren geprobeerd, maar zorgt helaas niet voor verbetering en vermindering. Hoe lang precies iemand moet wachten is niet bekend, maar denk aan enkele weken tot maanden. Het feit is wel dat iedere dag extra zonder geschikte hulp, een dag te veel is.
81% van de kinderen moet wachten op jeugdzorg. Denk je ook dat daardoor meer problemen ontstaan voor zowel de cliënt als de begeleider?
Er is een onderzoek verricht in 2021 over de jeugdproblematiek. Alle resultaten zijn te bekijken op de website van 'Het Vergeten Kind': https://www.hetvergetenkind.nl/ons-werk/veilig-en-liefdevol-thuis/onderzoek/wachttijden-jeugdzorg.
Zo vond 88% van de kinderen het onduidelijk hoe lang er gewacht moest worden. Dat is onprettig als iemand nu een hulpvraag heeft en het liefst zo snel weer op de rit wil zijn. Ook is er een groot aantal kinderen die het wachten onprettig vindt waardoor er een extra spanning is. Gelukkig ziet vrijwel iedere hulpverlener de wachttijd als een groot probleem (98%). Daarom is het zo belangrijk dat de juiste interventietechnieken beschikbaar zijn om sneller hulp te bieden en daardoor de wachtlijst te verkorten.
Ook voor jeugdzorgprofessionals is het essentieel dat er interventies zijn die deze problematiek verminderen of zelfs voorkomen. Want ben je het ermee eens dat hoe langer iemand moet wachten, hoe meer problemen er ontstaan? Niet alleen financieel maar ook mentaal? Want ook een hulpvrager wil met zelfvertrouwen en plezier een fijne toekomst hebben. De lange trajecten, complexe hulp en wachtlijsten zijn blijkbaar geen oplossing. Maar wat dan wel?
Jeltje Rijks werkt in de jeugdzorg. Ze ziet de kortdurende interventie als oplossing om in minder tijd meer mensen te helpen op een effectieve manier:
Wat zijn de gevolgen?
Een onontkoombaar gevolg van dat jongeren lang moeten wachten op de juiste hulp, is dat meer problemen kunnen ontstaan. Voor de jongeren zelf én voor de jeugdzorgwerker.
Enkele consequenties op een rij voor cliënten:
- Het hele verhaal wil, kan, mag of durft niet (opnieuw) verteld te worden
- De zoveelste hulpverlener bemoeit zich ermee
- Er wordt vooral beoordeeld op iemands gedrag
- Pestgedrag en kwetsende opmerkingen hebben negatieve effecten
- Het gebruik van drugs of medicijnen 'verdooft' het daadwerkelijke probleem tijdelijk
Voor zowel de cliënt als voor de professional is snelwerkende en effectieve hulp nodig om langdurige trajecten te verminderen én te voorkomen.
Voor de jeugdzorgwerkers heeft een langdurige wachtlijst ook een negatief uitwerking:
- Er is een hoge werkdruk
- Het plezier in het werk vermindert
- De daadwerkelijke doelen worden niet gerealiseerd
- Er wordt veel gepraat en te weinig opgelost
- Dossiervorming en administratieve taken vergen veel tijd
Een manier om deze consequenties te voorkomen en te verminderen, is door interventietechnieken te beheersen die daadwerkelijk voor een doorbraak zorgen. Juist door minder te sturen op iemands gedrag, gerichte vragen te stellen en de persoon centraal te zetten, zijn er bijzondere resultaten mogelijk.
In de video leg ik uit wat er ook op korte termijn al gedaan kan worden:
Bijzonder Jeugdzorg: een oplossingsgericht hulpmiddel?
Iedere jeugdzorgwerker heeft goede intenties en wil de juiste hulp bieden voor jongeren. Dat is één van de redenen om juist met jeugdigen te gaan werken. Op de website van 'Bijzonder Jeugdzorg' staat dat jongeren worden geholpen met complexe gedragsproblemen. Wat is een complex gedragsprobleem? Dat is niet diect duidelijk.
Wat wel duidelijk is dat een gedragsprobleem wordt veroorzaakt door (negatieve) denkprocessen van de persoon zelf. Als iemand niet kan, wil, durft of wil praten over zijn mentale geheimen, dan blijven gedragsproblemen een rol spelen. Het gevolg is dat de onderliggende oorzaak aanwezig blijft. Doordat er vaak lang wordt gepraat over het gedrag en helaas de onderliggende oorzaak geheim blijft, zullen problemen in de jeugdzorg niet snel verminderen.
Op de website van Bijzonder Jeugdzorg staat dat er wordt gestreefd naar korte wachttijden. Ook in deze organisatie is dus sprake van een wachtlijst, terwijl jongeren nu hulp nodig hebben. Des te meer redenen dat de professional een interventie ter beschikking heeft die zorgt voor wachtlijst-vermindering en effectieve resultaten tijdens gesprekken.
Oplossing voor te lange wachtlijsten
Al jaren is er een wachtlijst in de jeugdzorg. Komt dat doordat er steeds meer jongeren in de jeugdzorg belanden of omdat er een tekort aan jeugdzorgwerkers is? De oorzaken van de wachtlijsten verschillen.
Mentale problemen hebben altijd een onderliggende oorzaak die ontstaat en ontwikkelt in het brein.
Wel is het zo dat werken met jongeren handiger, sneller en effectiever kan. Veel jongeren zijn nu afhankelijk van een wachtlijst en langdurige, inefficiënte praatsessies. Professionals worden afhankelijk protocollen, dossiervorming en administratieve taken waar eigenlijk geen tijd en puf voor is.
Een manier om effectievere hulp te bieden is door hulpvragers te helpen met hun zelfregie. We gunnen mensen, van jong tot oud, de eigen oplossing voor hun eigen hulpvraag.
Het lange wachten op de juiste hulp in de jeugdzorg komt vooral doordat de eigen oplossing van het individu niet centraal staat. Veel jeugdprofessionals kijken vooral naar het gedrag (de buitenkant), maar daardoor blijft het werkelijke probleem in het hoofd zitten (de binnenkant, het denkbeeldige brein). Langdurig praten en trajecten doen vaak meer slecht dan goed. Ook als iemand liever niet praat over het probleem, blijft het opgepropt in het hoofd.
Een oplossing is niet: langdurig praten en alleen wijzen naar iemands gedrag. Wel is een oplossing: de juiste vragen te stellen en de persoon zelf centraal zetten.
Gelukkig is het niet nodig om als professional te verdwalen in andermans probleemverhalen. Dat is ook fijn voor de cliënt, die vaak al meerdere keren hetzelfde verhaal heeft moeten vertellen. Doordat de MatriXmethode als interventie kortdurend is, is een cliënt niet afhankelijk van een oplopende wachtlijst en complex protocol. Uit ervaringen blijkt dat vaak één tot drie sessies per specifieke hulpvraag voldoende zijn. Omdat de cliënt zijn eigen oplossing bedenkt en toepast, is het probleem ook op langere termijn minder of niet meer aanwezig. In de onderzoeken vind je de bevestiging en meer informatie daarover.
Dagelijks passen jeugdzorgwerkers deze krachtige, veilig toepasbare aanpak toe in hun werk naast alles dat ze al succesvol doen. Hoe meer professionals weten over deze gesprekstechniek, hoe sneller jongeren en volwassenen met psychische problemen geholpen kunnen worden. Want hoe meer mensen betrokken zijn tijdens het behandelen van een hulpvrager, hoe langer het traject duurt. En hoe meer problemen ontstaan.
Vanwege jarenlange problematiek en oplopende wachtlijsten, is een transitie in de jeugdzorg nodig:
Deze kortdurende manier van vragen stellen aan cliënten, zorgt ervoor dat de persoon zelf de regie krijgt over het eigen hoofd. De nadruk ligt niet op iemands gedrag, maar juist op over de onderliggende oorzaak van dat gedrag. Hoewel veel mensen liever daar niet (meer) over praten, wordt met weinig woorden toch veel bereikt. Dat komt doordat de jeugdzorgprofessional de persoon begeleidt om zelf aan de slag te gaan met zijn eigen denkprocessen.
Er wordt tijdens een gesprek gefocust op de beleving die iemand ervaart. De professional stelt de de vragen, waardoor de hulpvrager een eigen manier bedenkt om tot een eigen oplossing te komen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de individuele belevingskracht en zes zintuigen: zien, horen, voelen, ruiken, proeven en denken.
Enkele vragen die gesteld kunnen worden, bij bijvoorbeeld bij traumaverwerking, zijn:
- Hoe voelt het trauma voor jou, kan je het omschrijven?
- Waar lijkt het op?
- Heb je daar een plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte bij?
- Wat wil je als eerst aanpakken?
- Hoe ga je dit doen?
Dat deze manier van vragen stellen (de oplossingsgerichte gesprekstechniek) werkt, heeft ook Mireille Molenaar ontdekt. Ze is werkzaam in de jeugdzorg. Ze zocht een oplossing die kortdurend is en direct de kern van het probleem aanpakt. Die heeft ze nu gevonden waardoor ze het inzet in haar gesprekken.
Haar motivatie, bevindingen en resultaten vertelt ze in de video:
Tijdens een sessie hoef jij als professional niet door te vragen over wat precies de oorzaak is of hoe het verhaal achter het probleem is. Je laat de cliënt zelf ontdekken waar de angel zit en wat er in zijn of haar hoofd eigenlijk gebeurt. Vervolgens begeleid je de client om zelf en op de eigen manier een oplossing te bedenken voor het probleem. Je helpt je client de regie (weer) terug te krijgen over zijn of haar hoofd met deze methode.
Voordelen van deze interventie
Iedereen heeft een eigen ‘black box‘. Daar staan geheimen opgeslagen waar niet over gepraat wordt. Toch willen veel hulpverleners en jeugdwerkers vaak van alles weten. Als iemand niet alles verteld, blijft het echte geheim in het hoofd aanwezig (zie de animatie over de ‘black box’ in het begin van dit artikel). Dit uit zich vaak in het gedrag: iemand is onrustig, snel geïrriteerd of boos. Praten over problemen helpt misschien even – het verlicht tijdelijk – maar daardoor wordt het probleem niet helemaal opgelost.
Naast het voordeel dat de probleeminhoud niet gedeeld hoeft te worden, zijn er nog meer pluspunten voor de jeugdzorgwerker en de cliënten. Door deze interventie toe te passen naast alle tools die al worden ingezet, kan je tijdens een gesprek daadwerkelijk zorgen voor een positieve verandering.
Dit zijn enkele redenen om een afweging te maken om de interventietechniek in te zetten:
- De eigen oplossing van de hulpvrager staat centraal
De cliënt staan centraal in plaats van het systeem. De persoon met de hulpvraag bedenkt en past de eigen, effectieve oplossing toe. Na de coaching weet je cliënt hoe hij of zij mentale/psychische hulpvragen zelf aanpakt op de eigen manier.
- Jij als professional hoeft niet te verdwalen in het probleemverhaal
Je krijgt sneller resultaat als de oorzaak van het probleem niet gedeeld hoeft te worden. Je cliënt krijgt zelf weer de regie over zijn eigen denkprocessen.
- Langdurige trajecten worden voorkomen
Door uit de inhoud te blijven, is er geen dossiervorming. Vaak zijn één tot drie sessies per hulpvraag voldoende. Daardoor is er geen afhankelijkheid van dossiervorming en complexe protocollen.
- Door jouw manier van vragen stellen, komt de persoon direct tot de kern van het probleem
Door gerichte vragen te stellen, ontdekt de persoon zelf de eigen oplossing. Daardoor is het een veilig manier van coaching en jouw hoofd blijft opgeruimd. Je neemt het verhaal niet mee naar huis.
- De coachingsinterventie is veilig toepasbaar
Met de MatriXmethode is het mogelijk om een zeer groot aantal mentale en psychische hulpvragen aan te pakken. Want zulke problemen hebben allemaal te maken met processen die zich in het hoofd van je cliënt zich afspelen. De persoon die daar wat aan kan doen, is de persoon zelf (met jouw hulp).
Onderzoek en resultaten
Er zijn verschillende onderzoeken en onderzoeksresultaten gemeten die laten zien dat de interventie werkt. Wetenschappelijk onderzoek is in ontwikkeling en zal meer duidelijkheid bieden. Ook al vind je op het internet en ons website allerlei voorbeelden van cliënten en professionals, toch willen mensen vaak weten wat het effect is. Tot nu toe zijn de resultaten hoopgevend, gezien de effectiviteit van de interventie tijdens het ontwikkeltraject.
Onder andere deze resultaten zijn bekend:
Ook is tijdens dit traject een vraag hoe lang iemand al last had. Want sommige cliënten wachten soms vele maanden tot jaren voordat ze professionele hulp zoeken. Een reden kan zijn dat iemand liever niet over het probleem praat, of niet erover mag, durft of kan praten.
Terwijl als iemand de regie krijgen over het eigen hoofd, kan het probleem direct aangepakt worden. Zonder dat over de probleeminhoud gepraat hoeft te worden. Dat is vaak wat bij veel andere interventietechnieken en methodieken wel gedaan wordt.
Ook is gemeten hoe zwaar het probleem is die iemand ervaart. Een trauma of seksueel misbruik kan bijvoorbeeld een hele grote impact hebben gehad op iemand leven:
Tot slot is gemeten hoe effectief de MatriXmethode is geweest tijdens en na de coaching. Want het doel is dat de persoon met de hulpvraag de baas wordt over zijn eigen hoofd. En dat deze interventie effectief is, wordt duidelijk met de laatste meting:
Uiteraard zijn bovenstaande onderzoeksresultaten waardevol. Maar wat ook waardevol is, is als anderen zelf over de interventie en hun successen vertellen. Die ervaringen laten zien dat de toepasbaarheid van de interventie daadwerkelijk doeltreffend is:
Over de vraagtechniek 'de MatriXmethode'
Wanneer werkt de MatriXmethode niet?
Heeft iemand geen hulpvraag? Dan is het overbodig om de methode in te zetten.
Is iemand vóor en tijdens een coaching onder invloed van drank, drugs of medicatie? Dan is een sessie niet effectief.
Heeft de persoon met een hulpvraag een hersenbeschadiging? Dan verloopt een gesprek moeizamer dan wanneer iemand zonder afwijkingen gefocust is.
De methode werkt wel wanneer er een hulpvraag is, de persoon volledig gefocust is op de eigen leer- of denkprocessen, én wanneer er vertrouwen is in de professional.
Bij welke hulpvragen is de MatriXmethode toepasbaar?
Bij cognitieve hulpvragen (IQ): Met de methode wordt eigen, praktische en theoretische kennis opgenomen, verwerkt, onthouden en teruggevonden op de eigen manier. Met de MatriXmethode krijgt de hulpvrager “rust in het hoofd” en wordt “informatie handiger onthouden”. Denk aan basisinformatie van taal en rekenen op school, gerichte vakken van studie en overige kennis.
En bij emotionele-hulpvragen (EQ):
Herinneringen en toekomstige verwachtingen worden als plaatjes onthouden en geïnterpreteerd door onze hersenen, onze emoties. Als enige hebben we daar zelf invloed op. Door te focussen op de specifieke momenten van situaties, worden deze momenten ontladen, geneutraliseerd en vervangen.
Daarnaast is ook een vermindering van de pijnbeleving mogelijk bij psychosomatische (pijn)klachten. Met specifieke vragen begeleid je de persoon grip te krijgen. Bijvoorbeeld als de cliënt de pijnbeleving als de metafoor 'een steen in de maag' ervaart.
Ik pas al diverse tools toe. Waarom/waarin maakt de MatriXmethode echt het verschil?
Ook als je andere interventietechnieken toepast, is jezelf ontwikkelen belangrijk. Veel hbo-professionals willen het mentaal welzijn van cliënten verbeteren en een oplossing bieden voor de hoge werkdruk, lange wachtlijsten, schooluitval, psychisch ziekteverzuim én het tekort aan snelwerkende, effectieve hulpmiddelen.
Wil je met een veilig toepasbare methode in één tot drie sessies per specifieke hulpvraag opluchting en een glimlach zien bij je cliënt? Met blijvend resultaat, naast alles dat je al doet?
Met de MatriXmethode als kortdurende interventie bij blokkades en belemmeringen hoef je niet te worden belast met andermans probleemverhaal. Ook wordt voorkomen dat je gesprekken stroef verlopen. Met jouw begeleiding komt je cliënt namelijk direct tot de kern van de IQ- én EQ-hulpvraag, zonder dossiervorming of complex protocol.
De methode lijkt eenvoudig. Zijn de resultaten niet te mooi om waar te zijn?
Dat horen we vaker. De methode is niet simpel, wel eenvoudig. De blije cliënten, de enthousiaste professionals die ermee werken en de positieve onderzoeksresultaten, tonen aan dat de interventie werkt. Dat komt doordat de oplossing door de hulpvrager zelf wordt bedacht en toegepast op de eigen manier. De weg naar die krachtige, eigen oplossing is de MatriXmethode.
Wij communiceren transparant, we delen video's, zijn bereikbaar en geven live expertsessies. Zo ontdek (en ervaar) je zelf hoe en dat het werkt.
Zijn er negatieve ervaringen als de MatriXmethode wordt toegepast?
Tot nu toe zijn geen negatieve bijwerkingen bekend nadat iemand is gecoacht met de MatriXmethode. De cliënt kan na een gesprek wel wat moe zijn. De cliënt beschouwt zijn hulpvraag zonder herbeleving. Hij krijgt de regie over het eigen hoofd door jouw specifieke manier van MatriXvragen stellen.
Wil je weten hoe de methode werkt? Ervaar het zelf.
Kan ik na het bekijken van video's anderen ook coachen met de MatriXmethode, zonder de training?
Goed dat je video's kijkt over de MatriXmethode. Het lijkt simpel, toch is het niet eenvoudig. We horen van cursisten die het hebben geprobeerd dat ze een eind kwamen, maar uiteindelijk vastliepen. In de training leer je naast de theoretische kennis hoe je jouw cliënt helpt gefocust te blijven, de specifieke MatriXvragen te stellen op het juiste moment en welke competentie je bij welke specifieke hulpvraag inzet.
Tijdens gesprekken merk ik dat ik veel moeite moet doen om iemand te helpen. Ik geef wel vaak tips en bied een luisterend oor. Hoe zit dat met de MatriXmethode?
Tips van anderen zijn geen oplossingen voor cliënten. Er wordt vaak gestuurd op iemands gedrag. Een luisterend oor of afleiding geeft wel wat opluchting. Toch blijft het daadwerkelijke probleem in het hoofd van je cliënt onthouden.
Bij het inzetten van de MatriXmethode laat je je cliënt zelf de eigen denkprocessen visueel in het hoofd beïnvloeden. De probleeminhoud blijft privé en jouw hoofd blijft opgeruimd na een werkdag. Je cliënt gaat blij en opgelucht naar huis. Voor beiden een win-win.
Hoe onderscheidt de MatriXmethode zich ten opzichte van andere technieken?
Met deze interventie voorkom je dat je verdwaalt in het probleemverhaal van de cliënt. Jouw hoofd blijft daardoor opgeruimd na een gesprek.
Het is een veilige, breed toepasbare gesprekstechniek bij mentale blokkades en belemmeringen. Je ziet en merkt snel resultaat door de opluchting en blijdschap bij je cliënt tijdens en na een sessie.
Uit onze jarenlange ervaringen merken we dat één tot drie sessies per specifieke hulpvraag (IQ en EQ) voldoende zijn. Verder (wetenschappelijk) onderzoek zal meer duidelijkheid bieden. Wil je het eerst zelf ervaren?
Hoe kan het dat een cliënt met een ingrijpende gebeurtenis binnen één tot drie sessies niet meer bezig is met wat hem (jarenlang) dwars zat?
Lang verhaal kort: doordat de persoon zelf de eigen oplossing bedenkt en toepast voor zijn eigen hulpvraag. Door het gericht stellen van specifieke vragen, behoudt de persoon zelf de focus om de innerlijke beleving. De zintuigen zien, horen, voelen, ruiken, proeven of denken worden daarbij gebruikt.
Er hoeven geen woorden gevonden te worden, terwijl dat vaak bij andere interventies wel het geval is. De persoon kan daardoor zelf heel diep gaan in zijn eigen denkproces. Omdat de persoon ook na de sessie weet hoe deze manier van denken werkt, is het resultaat blijvend.
Conclusie: Wachtlijst in de jeugdzorg
De wachtlijst of wachttijd in de jeugdzorg is al jaren te lang. Hulp zonder dat iemand moet wachten is nodig om iemand weer snel op te rit te krijgen. Want iedere dag dat iemand met een hulpvraag blijft zitten, is een dag te veel. Door gerichte vragen te stellen met de MatriXmethode is het mogelijk om op een veilige manier snel resultaat te krijgen.
Lange wachttijden en doorverwijzingen kunnen daardoor worden voorkomen. Als iemand in de jeugdzorg terecht komt, komt de hulp eigenlijk al te laat. Het probleem zou in een veel eerder stadium al moeten worden aangepakt. Toch is het fijn als jeugdzorgwerkers de juiste kennis en vaardigheden hebben om daadwerkelijk tot een doorbraak te komen tijdens een gesprek.
------------
Stel je voor dat je een gesprekstechniek beheerst die direct de onderliggende oorzaak van het probleem aanpakt. Zonder dat jouw hoofd vol raakt doordat je steeds andermans probleemverhaal aanhoort. Zou dat jouw werk effectiever en prettiger maken? Met deze unieke, breed toepasbare interventie krijg je direct blijvend resultaat. Ook online of telefonisch.
Ook interessant:
