Werkdruk, al jaren een groot probleem. Niet alleen bij cliënten, maar ook bij veel professionals. Ook al zijn de intenties goed, het lijkt er vaak op dat veel inspanningen werkgeluk in de weg zitten. Hoe zorg je ervoor dat je plezier in je werk krijgt en niet mentaal overbelast raakt?
Volle hoofden
Het lijkt vaak lastig om een goede balans te vinden van werk en privé. Want als je niet gelukkig bent op de werkvloer, dan heeft dat (indirect) effect op het privéleven en andersom. Een kort lontje, overmatig drinken, relatieproblemen: vaak zijn dit zichtbare gevolgen van persoonlijke problemen. Hoe zorg je ervoor dat je als medewerker of werkgever niet overspannen raakt en energie krijgt in plaats van het werk juist energie kost?
Werkdruk: een vol hoofd. Werkgeluk: een opgeruimd hoofd.
Vaak is een vol hoofd een oorzaak van veel problemen. Dat is een mentale oorzaak waarbij de persoon zelf een druk ervaart in het hoofd. Praten of afleiding zoeken helpen soms wel (tijdelijk), maar op langere termijn blijft het probleem in veel gevallen aanwezig. Wat is een effectievere manier? Door het hoofd op te ruimen op de eigen manier en informatie denkbeeldig handiger te clusteren.
Van werkdruk naar werkgeluk
Een oplossing voor stress zit niet in een pilletje of in een slok alcohol. Iemand die kampt met mentale overbelasting zoekt vaak naar snelwerkende hulpmiddelen die het probleem tijdelijk verdoven of verminderen. Het echte probleem blijft denkbeeldig in iemands hoofd aanwezig als het is uitgewerkt. Terwijl de oplossing juist dat eigen hoofd te vinden is, alleen de weg om daar te komen weet iemand vaak niet.
Ga van mentale overbelasting naar rust in het hoofd met een interventie die veilig, kortdurend en doelgericht is. Laat je cliënt de eigen oplossing ontdekken en toepassen om zijn mentale klacht aan te pakken. Met de MatriXmethode is het mogelijk om werkdruk te verminderen en te vervangen door werkgeluk.
Het echte probleem zit denkbeeldig in het hoofd. En daar zit ook de eigen oplossing.
Deze manier van vragen stellen gaat in op de beleving die iemand ervaart. Cognitieve problemen (zoals een vol hoofd of stress) kunnen soms te maken hebben met onderliggende klachten, zoals een angst. Cognitie en emotie zijn daarom vaak inherent aan elkaar.
Aanpak
Een coachingssessie begint altijd met een vraag. De vraag kan bijvoorbeeld zijn: “Waar begint jouw boosheid?” Deze vraag stel ik aan mensen die agressief zijn en mijn hulp inroepen. Meestal heeft vooral hun omgeving last van het agressieve gedrag, zij zelf niet. Waarom is dat? Omdat het om een patroon gaat dat vaak al is ontstaan in de kindertijd en waarvan ze zich niet bewust zijn.
Deze interventie op basis van coaching is breed inzetbaar, omdat het zowel helpt bij cognitieve als emotionele hulpvragen. Vaak hebben deze klachten met elkaar te maken. Een vol hoofd kan bijvoorbeeld te maken hebben met een onderliggend (jeugd)trauma. En een jeugdtrauma kan te maken hebben met leerproblemen zoals dyslexie.
Langverhaal kort: in het brein bevinden zich verschillende onderdelen van mentale problemen die vaak met elkaar in verbinding staan.
Ervaring
De Praktijkondersteuner van huisarts Abed (Barneveld) weet wat werkgeluk betekent. Ze past sinds enkele jaren de MatriXmethode toe in haar praktijk. Voordat ze de MatriXmethode toepaste, had ze vele gesprekken met cliënten en gaf ze tips. De hulp die werd aangeboden leek soms wel te helpen, maar toch werden veel cliënten en patiënten verwezen naar de tweedelijnszorg.
POH-GGZ Adrie van der Wijst zet niet haarzelf, maar juist de cliënt aan het werk.
Nu ze een nieuwe coachingsinterventie tot haar beschikking heeft, ervaart ze rust in de praktijk. Ze zet niet haarzelf, maar juist de cliënt aan het werk. Nu weet ze de juiste vragen te stellen zonder te worden belast met de inhoud van het probleem. Haar ervaringen deelt ze in de video, inclusief de ervaringen van de huisarts Abed waar ze werkt:
Voorbeeld uit de praktijk
Er zijn veel praktijkvoorbeelden te vinden nadat iemand is geholpen met deze interventie. Zo ook een ‘agressieve man’ waarbij zijn kind mij het volgende vertelde:
“Mijn vader was ook agressief. Hij dronk en had losse handjes. Vooral mijn moeder moest het ontgelden, meestal ’s avonds als wij in bed lagen. Natuurlijk hoorden we dat. Ze dachten vast dat we gewoon lekker sliepen. Met mijn handen hield ik mijn oren dicht zodat ik de afschuwelijke geluiden niet hoefde te horen.
Ik ben vaak naar beneden geslopen om mijn vader te stoppen. Mijn moeder huilde alleen maar, meestal hoorde ze mij niet eens. Ik zie haar gezicht nog steeds voor me, die rode ogen… Alsof ze gingen ontploffen.
Hij had het niet makkelijk, geloof ik. Waar hij werkte werden regelmatig mensen ontslagen. Aan tafel zei hij vaak dat we blij moesten zijn dat we te eten hadden, omdat dat niet bij iedereen zo was. Hij had het niet prettig op zijn werk, want vaak kwam hij boos thuis. Hij praatte liever niet over zijn problemen.
Hij opende vaak meteen een blik bier toen hij thuiskwam na een dag werken. Voordat we gingen eten had hij er al drie op. Ik heb hem weleens gevraagd waarom hij zoveel biertjes dronk. Ik had best een hekel aan de rommel van al die blikjes. Ik struikelde erover als mijn vriendjes kwamen spelen. Op den duur nodigde ik ze niet meer uit. Ik zei maar dat mijn moeder ziek was en ging buiten of bij hen spelen.”
Ontwijkgedrag en uitwegen zoeken in hulpmiddelen zoals alcohol zijn vaak manieren om een vol hoofd tijdelijk te ‘vergeten’. Het gevoel dat de stress of druk in het hoofd niet bestaat is een hulpmiddel dat tijdelijk effect heeft. Als iets is uitgewerkt of weer aan het probleem denkt, komt meteen weer de klacht naar boven. Werkdruk verdwijnt daardoor niet en zorgt juist voor meer problemen.
Het stress-patroon doorbreken
Hij ging door met zijn verhaal:
“En nu herhaalt die tijd zich, lijkt het wel. Drinken doe ik niet. Dat heb ik me maar niet aangewend. Ik heb kinderen en die hebben een goede vader nodig. Maar nu ik met een reorganisatie te maken krijg, wordt het me toch te heet onder de voeten en is mijn stress oplossen noodzakelijk.
Ik ben bang om alles kwijt te raken. En ik wil mijn kinderen echt alles geven waar het mij vroeger aan ontbrak. Niet eens zozeer materiële zaken, maar juist erkenning, waardering en respect. En natuurlijk liefde. Daarom ben ik ook samen met de meest geweldige vrouw op deze wereld, daar ben ik echt zo gelukkig mee.
Die losse handjes, daar heb ik een oplossing voor gevonden. Ik doe aan kickboksen. Ik mep net zo hard en lang tegen een boksbal totdat het wat rustiger is in mijn hoofd. Mijn vrouw vindt dat oké, ze ziet dat ik ervan op knap. Zelf merk ik dat het alleen maar buitenkant is. De boosheid raast gewoon door in mijn hoofd. Het lijkt wel een mijnenveld waar ik soms niet en soms wel op een actieve mijn trap. En als ik erop trap, dan ontplof ik.”
Hij wist dus wel wat zich in het hoofd afspeelde, maar praatte daar niet over. Hij wilde liever zijn boosheid afreageren, maar ook dan wordt het probleem vooral verlicht maar verdwijnt het niet helemaal. Je moet bij de kern van het probleem zijn, zodat het probleem geen lading meer heeft. Maar hoe doe je dat?
De baas worden over het eigen hoofd
Ik stelde hem de volgende vraag: “Hoe zou het voor je zijn wanneer jij de regie over je hoofd krijgt en iets met dat mijnenveld kan gaan doen? Je stress oplossen, dat wil je toch graag?”
Met zijn mouw veegde hij voorzichtig een traan weg.
“Daar ben ik al jaren naar op zoek.” En we gingen aan de slag.
Werkgeluk krijgen in drie stappen
Om van werkdruk naar werkgeluk te gaan zijn er drie stappen belangrijk. Daarbij is het niet nodig om inhoudelijk te praten over de oorzaak van het onderliggende probleem zoals een angst, trauma of hoge werkdruk/mentale overbelasting.
Wel zijn de volgende stappen van belang:
Stap 1: Voorkom langdurige gesprekken, trucjes en complexe protocollen
Praten lucht soms wel op, maar de kern van het probleem wordt niet aangepakt. Trucjes werken vaak alleen tijdelijk en complexe protocollen zijn vaak gebaseerd op oplossingen die anderen hebben bedacht en ontwikkeld. De echte oplossing heeft de cliënt zelf en moet dus op de eigen manier worden gecreëerd en toegepast in het eigen hoofd.
Stap 2: Vermeid afleiding of tijdelijk (externe) hulpmiddelen
Hulpmiddelen zoals alcohol, afleiding of ontwijkingsgedrag zorgen ervoor dat er tijdelijk niet gedacht hoeft te worden aan het echte probleem. Maar als het pilletje, alcohol is uitgewerkt of de rustgevende muziek is afgelopen, dan begint het proces weer van vooraf aan. Ook tips van anderen lossen vaak het probleem niet op, want die passen soms niet bij de persoon.
Stap 3: Ga van een vol hoofd naar een opgeruimd hoofd door zelfregie
Krijg de regie over het eigen hoofd door zelf denkbeeldig het hoofd op te ruimen. Dat doe je aan de hand van vragen die gesteld wordt door de professional die de cliënt begeleidt. Met de MatriXmethode hoeft inhoudelijk niet gepraat te worden over de hulpvraag, maar krijgt de cliënt handvatten om denkbeeldig aan de eigen knoppen te draaien.
Daarbij geldt dat cognitieve problemen worden geclusterd, handiger ingericht en gememoriseerd. Emotionele klachten worden ontladen, geneutraliseerd en vervangen door een neutraal of positief onthouden fragment.
Succesverhaal
Hoewel werkstress een lastig probleem lijkt om aan te pakken, er is een manier waarbij praten over problemen niet nodig is. Want het is het belangrijkst dat de persoon weer de regie krijgt over het eigen hoofd. En daardoor werkgeluk ervaart.
Dat heeft ook Fleur ervaren, die anoniem wilde blijven maar wel een mooi mailtje stuurde:
De kracht van de verbeelding
Iedereen die een beleving kan uitdrukken (dus vanaf ongeveer vijf jaar) kan gebruik maken van deze coachingstechniek. Omdat de kracht van intuïtie of verbeelding zo krachtig is, is het mogelijk om mentale problemen de baas te worden. Want praten over het probleem lucht wel vaak op, maar in het hoofd moet het worden aangepakt. Dat kan iemand zelf alleen maar doen.
Zo ook een vrouw die een vol hoofd had. Nu weet ze een manier waardoor ze haar hoofd denkbeeldig handiger inricht. Door zelf aan de slag te gaan en te begrijpen hoe innerlijke processen in het hoofd werken, kan iedereen de regie krijgen over het eigen hoofd.
Conclusie
Een druk hoofd heeft te maken met mentale klachten die iemand zelf ervaart, zoals cognitieve en emotionele problemen. Beide soorten hulpvragen hebben met elkaar te maken. Afleiding zoeken, hulpmiddelen gebruiken zoals medicatie of alcohol verdoven het probleem, maar lossen de klacht niet op. Om van werkdruk naar werkgeluk te gaan is het belangrijk dat de persoon de regie krijgt over het eigen hoofd.
Met de MatriXmethode als coachingsinterventie hoeft inhoudelijk niet gepraat te worden over het probleem. Wel krijgt de professional de handvatten om cliënten te begeleiden naar de eigen oplossing in het eigen hoofd op een veilige manier.
Ben je een professional en wil je het verschil maken? De MatriXmethode biedt een kortdurende, veilige en doelgerichte coachingsinterventie. Uit onderzoek en ervaringen blijkt dat cliënten vaak binnen één tot drie sessies van hun hulpvraag af zijn.
Ook interessant:
