Gesprekken effectiever maken en oplossingsgericht werken in minder tijd. Het is mogelijk. Er zijn veel professionals in de jeugdzorg, hulpverlening, het onderwijs en de zorg (GGZ) die weinig tijd hebben. Een manier om doelgericht te werken en mentale problemen op te lossen is essentieel. Maar welke methodieken zijn er waarmee je effectiever en doelgerichter mentale problemen aanpakt? En jij meer werkplezier krijgt?
Hoe kan je oplossingsgericht werken, zonder belast te worden met de probleeminhoud? Door de juiste vragen te stellen met de juiste methodiek, zoals de MatriXmethode.
In dit artikel krijg je enkele voorbeelden van professionals uit diverse werkgebieden die met de MatriXmethode als interventie werken. Ook jij kan op korte termijn deze manier van vragen stellen eigen maken om sneller tot de kern van de hulpvraag te komen. Zonder dat je belast hoeft te worden met de probleeminhoud en afhankelijk te zijn van een complex protocol. Wil je weten hoe?
Wat is oplossingsgericht werken?
Hoe zou het zijn als niet jij, maar jouw hulpvrager zijn eigen oplossing bedenkt en toepast bij bijvoorbeeld angsten, trauma's, onverwerkte emoties, volle hoofden of onbegrepen klachten? En waarbij jij vooral de juiste vragen stelt en de persoon met de klacht begeleidt om zelf aan de slag te gaan? Dat is een manier van oplossingsgericht werken een fijne aanvulling op jouw huidige werk, toch?
Met deze coachingsinterventie blijf je uit de probleeminhoud. Je hebt weinig extra hulpmiddelen en administratieve rompslomp nodig.
Met deze methodiek laat je de regie bij de cliënt, zonder dat je belast hoeft te worden met de probleeminhoud. Bij andere gesprekstechnieken duren sessies en behandelingen vaak lang. Ze kosten veel denkwerk en gesprekken zijn vaak complex, net zoals verplichte protocollen. Het is ook mogelijk dat jij en jouw cliënt worden belast met dossiervorming. Met deze coachingsinterventie blijf je uit de probleeminhoud. Je hebt weinig extra hulpmiddelen nodig. Ook word je niet belast met vele administratieve rompslomp.
De methode is geschikt als je bijvoorbeeld weinig tijd hebt en het liefst zo min mogelijk (extra) werk wilt hebben tijdens en na een sessie.
Wat is oplossingsgericht coachen?
Een verschil met oplossingsgericht werken is dat oplossingsgericht coachen enkele interventies van belang zijn:
- geef complimenten
- specifieke doelstellingen en de daarbij behorende stappen
- uitzonderingen en weglaten wat onbelangrijk is
- meten hoe de vooruitgang is
Als tijdens gesprekken de MatriXmethode wordt toegepast, worden deze onderdelen in ieder gesprek gebruikt. Tijdens een coaching wordt er vooral gericht op het resultaat. Afleiding of andere randzaken worden zoveel mogelijk voorkomen.
Na een gesprek kan de coach ervoor kiezen om nazorg te doen door de effectiviteit van het gesprek te meten. De meeste professionals doen dat. Uiteindelijk gaat het erom dat de persoon met de hulpvraag goed geholpen wordt.
De meeste coaches maken cliënten onafhankelijk na een coaching, zodat zo min mogelijk verplichte vervolgafspraken nodig zijn. Het gaat er namelijk om dat mensen geholpen worden en zo snel mogelijk weer op de rit zijn.
Met de MatriXmethode wordt tijdens een coaching vooral gericht op het resultaat. Afleiding of andere randzaken worden zoveel mogelijk voorkomen.
Voorbeelden van oplossingsgericht werken en coachen
Wat zijn voorbeelden van oplossingsgericht werken of coachen? Hoe kan je in minder tijd meer bereiken tijdens een gesprek? In ieder voorbeeld krijg je een inzicht in de interventie die wij toepassen bij mentale hulpvragen.
Voorbeeld 1: jeugdzorg
In de jeugdzorg is er een grote behoefte aan interventies die snel werken, doelgericht zijn en op een veilige manier uitkomst bieden. Professionals in dit vakgebied hebben vaak weinig tijd, terwijl gesprekken langdurig en ingewikkeld zijn.
"Professionals in de jeugdzorg worden overspoeld door do's en don'ts" - Jeltje Rijks, jeugdzorgprofessionalEr moeten vaak verslagen worden gemaakt en is er aandacht voor allerlei randzaken. Terwijl de cliënt een oplossing wilt voor zijn of haar problematiek waar hij misschien liever niet over praat. Of moe is van de hulpverleners die met alle goede bedoelingen hulp willen bieden.
Met de MatriXmethode is het niet nodig om langdurig in een traject te zitten, veel verhaal te moeten aanhoren of papierwerk te moeten bijhouden. Want het gaat om de mentale beleving die iemand heeft bij een specifieke klacht. Daar moet oplossingsgericht naar toe worden gewerkt in plaats van tijdrovende gesprekken voeren die vooral op langere termijn geen resultaat bieden.
Mireille Molenaar werkt in de jeugdzorg en heeft veel ervaring. Ze ziet dat er al jaren veel problemen zijn in de jeugdzorg, maar steeds opnieuw manieren worden bedacht die niet werken. Nu ze wel een gesprekstechniek beheerst die zorgt voor snellere resultaten, is haar werk een stuk leuker en effectiever geworden.
Ik vind het unieke dat je niet hele verhalen hoeft te vertellen en hele verslagen hoeft te maken. Dat ben ik veel tegengekomen in de hulpverlening en dat helpt gewoon niet. Dit is iets dat gewoon helpt." - Mireille Molenaar, professional in de jeugdzorg
Wil je weten hoe doeltreffend de gesprekken zijn van Mireille? En welke ervaringen ze heeft nu ze een extra interventie toepast? Ze deelt zelf haar ervaringen:
Voorbeeld 2: hulpverlening en Social Work
In de hulpverlening spelen al jaren dezelfde soort problemen: wachtlijsten, complexe protocollen, dossiervorming en nog veel meer gedoe. Iedereen wil goede hulp verlenen, soms te koste van zichzelf. Een burn-out komt vaak voor. Dat kan toch niet de bedoeling zijn als je juist mensen wilt helpen die last hebben van een burn-out of ander soort psychische klacht?
Veel hulpverleners hebben vóór en tijdens hun loopbaan diverse soorten interventietechnieken geleerd. Soms omdat dat wordt vereist, soms vanwege intrinsieke motivatie. Uiteindelijk gaat het erom dat de hulpvrager geholpen wordt op een manier die werkt. Bijvoorbeeld als de hulpverlener te maken krijgt met iemand die last heeft van een trauma, angst of andere emotionele klacht.
Burn-outs in de hulpverlening komt vaak voor bij professionals. Dat kan toch niet de bedoeling zijn als juist die mensen anderen met burn-outs willen helpen?
Ook Hedwig van Pinksteren heeft gezien wat de MatriXmethode toevoegt aan haar werk als docent 'Social Work' (maatschappelijk werk). Als professional heeft ze veel theoretische en praktische kennis, maar toch miste ze een nog effectievere interventie. Na de training weet ze waarom ze de stap heeft gezet om de methode professioneel te gaan inzetten.Wat zijn haar ervaringen en beweegredenen geweest om de training te volgen? Op welke vragen heeft ze nu een antwoord? Ze deelt zelf kort haar bevindingen:
Interventies die worden toegepast helpen soms wel, maar kosten in veel gevallen veel tijd en gesprekken kosten veel energie. Dat is zonde als er manieren zijn om de cliënt de regie te laten krijgen over het eigen hoofd.
"Supereffectief door de cliënt visueel te begeleiden. Ik ervaar dat het echt werkt" - Hedwig van Pinxteren, docent Social Work en (senior-) studieloopbaanbegeleider
Deze hulpverlener in de TBS-sector wilde anderen de juiste hulp bieden, terwijl hij zelf last had van een emotionele belemmering die zijn werk in de weg zat. Toen hij met mij in gesprek ging, merkte hij direct een opluchting waar hij al een tijde naar op zoek was:
Voorbeeld 3: Zorg (GGZ)
In de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) is er al jaren een lange wachtlijst. Complexe protocollen zoals deze zijn aangeleerd en in het boekje staan moeten worden gehanteerd. Naast de vele kennis en vaardigheden die de zorgverlener al heeft, gaat er veel tijd verloren aan randzaken.
Bijvoorbeeld verplichte gesprekken en dossiers die ingevuld worden tijdens en ná een gesprek. Dat kost veel werk, terwijl uiteindelijk het doel is om cliënten of patiënten zo goed mogelijk te helpen.
Er gaat in de GGZ veel tijd verloren aan randzaken, terwijl complexe protocollen moeten worden opgevolgd. Hoe mensen de regie krijgen over hun eigen hoofd blijft vaak achterwege, terwijl het daar juist om draait.
Veel woorden en uren zijn niet nodig als er minder gepraat wordt en meer oplossingsgericht wordt gewerkt in de zorg. Hoewel iedere zorgverlener de juiste intenties heeft, is er eigenlijk maar één doel: de persoon met de hulpvraag zo snel mogelijk en goed begeleiden en helpen.
"Snelle doorstroming, korte wachtlijst, binnen de praktijk, patiënt hoeft het eigen risico niet te gebruiken. Allemaal voordelen." - Saboor Abed, huisarts Abed (Barneveld)
Dat hebben ze ook gezien in Barneveld, waar een praktijkondersteuner van de huisarts (POH-GGZ) Adrie van der Wijst werkzaam is. Ze helpt in deze praktijk cliënten die last hebben van mentale klachten. De huisarts Abed ziet ook positieve resultaten bij zijn patiënten. Hij is zelfs zo enthousiast dat hij twee personen heeft uitgenodigd om zelf hun verhaal te doen:
Ook Paula Bakker ziet een positief effect van de extra methodiek in haar werk. Hoewel ze al diverse vaardigheden had door haar werk in de psychiatrie, ziet ze duidelijke verbeteringen. Want mensen hoeven nu niet meer het hele verhaal te vertellen als ze een gesprek voeren. Dat scheelt tijd en ook wordt voorkomen dat haar eigen hoofd niet overbelast raakt.
"Het is een ideale methode om toe te passen. Snel, effectief en blijvend." - Adrie van der Wijst, POH-GGZ
Na het volgen van de training weet ze wat ze al die jaren miste. Gelukkig heeft ze nu veel ervaring met de MatriXmethode, waardoor haar gesprekken veiliger en effectiever zijn. Hoe heeft ze dit gedaan? En wat raadt ze andere professionals in de zorg (GGZ) aan? Krijg inzichten in haar werk en ervaringen met mijn methodiek:
Voorbeeld 4: onderwijs
Jarenlang heb ik geprobeerd om professionals die in het onderwijs werken wakker te schudden. Daarbij vertelde ik hoe belangrijk het is dat kinderen leren HOE te leren. Want nu leren ze vooral WAT er geleerd moet worden.
Toch hebben de meeste kinderen geen idee hoe ze al die informatie moeten onthouden en terugvinden. Het gevolg: een vol hoofd, gedragsproblemen, schooluitval, een negatief zelfbeeld en zelfs uithuisplaatsing. Terwijl je kinderen en leerlingen vaak slechts twee simpele vragen moet stellen: wat wil je onthouden en waar ga je die informatie opslaan?
Het onderwijs leert kinderen wel WAT te leren. Maar HOE te leren is juist het belangrijkst en dat wordt vergeten.
Gelukkig zien meer professionals uit het onderwijs de toegevoegde waarde van deze manier van leerlingbegeleiding. Geef kinderen niet moeilijk of leuker onderwijs, maar logischer. Daarmee worden veel (gedrags)problemen voorkomen en aangepakt.
"Ik merk dat in het onderwijs alles 'leuk' en 'fijn' moet zijn. Daar wordt het veel te moeilijk van." - Karin Verkooijen (werkt voor integratie van zorg en onderwijs
De volgende onderwijsprofessional heeft ervaren waarom de eenvoud en logica zorgt voor beter onderwijs. Ze vertelt zelf hoe het anders kan én moet:
Methodiek
Iedere cliënt is anders. Ook iedere situatie en manier van vragen stellen is anders als een bepaalde methodiek wordt gebruikt. Toch is het belangrijk dat de hulpvrager op een effectieve manier wordt geholpen.
Door de juiste vragen te stellen tijdens gesprekken, kan iemand op een oplossingsgerichte manier begeleid worden. Werken met mensen die last hebben van mentale klachten hoeft niet complex te zijn. Dat komt doordat met deze doeltreffende methode de hulpvrager de regie krijgt en behoudt over het eigen brein.
Iedereen is anders. Daarom verschillen methodieken en gesprekken van elkaar. Toch kan je met de juiste interventie en vragen de cliënt begeleiden naar zijn of haar eigen oplossing.
De MatriXmethode is een coachingsinterventie die in korte tijd zorgt voor een groot resultaat. Professionals en cliënten die de methodiek ervaren merken dat ze uit de probleeminhoud hoeven te blijven en toch het probleem zelf aanpakken. Dat is veilig en tegelijkertijd heel doeltreffend. De persoon doet het namelijk zelf en verandert zijn eigen beleving in zijn eigen brein.
Vragen
Het stellen van de juiste vragen zijn cruciaal voor een geslaagde coaching. Om oplossingsgericht te kunnen coachen en werken is het belangrijk dat er focus en geen afleiding is. Waar het vaak bij coaches, hulp- en zorgverleners aan ontbreekt is dat er veel gepraat wordt over het probleem. Social-talk is leuk, maar beperkt een doelgericht gesprek dat daadwerkelijk het verschil maakt. Het zorgt er vooral voor dat de tijd gevuld wordt.
Het stellen van de juiste vragen is cruciaal voor een succesvolle gesprek. Maar welke vragen zijn dat en wanneer stel je welke vraag?
Maar de negatieve consequentie is dat de cliënt niet alles wil, kan, mag of durft te vertellen over het probleem. En dat gaat iemand dan ook niet doen. De cliënt weet dat al die informatie in het dossier wordt genoteerd.
Terwijl als de juiste vragen gesteld zouden worden, de persoon met de hulpvraag sneller tot de kern van het probleem komt. Dan is al die tekst niet nodig, terwijl de persoon goed is geholpen en zelfregie heeft en behoudt.
Enkele vragen die vaak tijdens een gesprek worden gesteld bij emotionele klachten:
- Wat is jouw hulpvraag?
- Hoe voelt het, kan je het omschrijven?
- Wat zou je met deze gedachte willen doen?
Enkele vragen die vaak worden gesteld bij cognitieve problemen:
- Waar kan ik je mee helpen?
- Hoe heb je het nu opgeslagen en hoe zou je het willen?
- Wil je informatie binnen of buiten je hoofd onthouden?
Door de regie bij de persoon zelf te houden, blijft het hoofd van de professional opgeruimd en onbelast. Dat is fijn, want hoe meer iemand moet vertellen, hoe drukker het in het hoofd van de professional wordt. Dat zou natuurlijk niet de reden zijn dat je ooit de opleiding hebt gevolgd. Zometeen heb je namelijk zelf de hulp nodig die je juist een ander gunt.
Uitgebreide vragenlijst
Natuurlijk is een gesprek nooit hetzelfde, want iedereen is anders en heeft een andere hulpvraag. De vragenlijst die wordt gebruikt is in het begin van een gesprek vaak hetzelfde. De antwoorden die mensen geven verschillen van elkaar. Iedereen heeft namelijk een eigen hoofd en een eigen, unieke beleving bij een bepaalde hulpvraag. Net zoals mensen niet in hokjes horen, zijn de specifieke vragen niet 'one size fits all'.
De vragenlijst die ik tijdens gesprekken vaak hanteer bij emotionele problemen, zoals een angst, is:
- Waarmee kan ik je helpen?
- Wat is de beleving van 1 tot 10 bij die specifieke hulpvraag?
- Is dat een moment geweest dat in het verleden is ontstaan?
- Is het een moment dat mogelijk in de toekomst gaat plaatsvinden waar je nu al een beleving bij hebt?
- Wat zou je met de dat detail willen doen?
- Hoe voelt het nu?
- Is er (nog) een plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte?
- Stel dat je het plaatje kan vervangen door een ander plaatje, zou je dat willen?
Natuurlijk zijn er nog meer vragen, maar dit verschilt per gesprek, cliënt en hulpvraag.
Theorie en praktisch
Misschien heb jij ook last van de huidige 24/7-maatschappij: elke seconde van de dag kan je worden afgeleid of wordt je gestoord in je huidige werk. Want hoeveel informatie krijg je iedere dag? Hoeveel sla je daarvan op?
Je wordt wakker en voordat je je tanden poetst pak je je mobiel. Dan begint het al. Zo nieuwsgierig als je bent, ben je benieuwd naar wat er allemaal gebeurd is in de wereld of je directe omgeving. Natuurlijk wil je er geen tijd in steken, maar toch kriebelt het en gaat het door je hoofd.
Theoretische kennis is leuk, maar praktische handvatten die werken zijn nog leuker. Met de MatriXmethode krijg je de regie over je eigen hoofd.
De vragen die je jezelf onbewust stelt:
- “Wat had ik vandaag ook alweer voor een afspraak?”
- “Wie moet ik nog bellen?”
- “Hoelaat moeten mijn kinderen naar school?”
Dit zijn vele gedachtes die de hele dag door het hoofd gaan. En je bent nog geeneens op je werk aangekomen. Want ook daar gaat de ‘chaos in het hoofd’ gewoon door. Ook word je door je collega’s weer voorzien van (on)belangrijke informatie en dat gaat zo maar door. Veel sla je bewust en onbewust op, elke dag weer.
Het is daarom niet vreemd dat veel mensen aangeven een vol hoofd te ervaren. Informatie maar ook emotionele klachten bevinden zich in het hoofd. Daardoor kan het hoofd snel vol raken. Totdat het hoofd overvol raakt en er ook andere problemen ontstaan, zoals stress en (faal)angst.
Grondlegger
Theoretische kennis is leuk, maar praktische handvatten die werken zijn nog leuker. Vandaar dat ik, Ingrid Stoop, als grondlegger van mijn methodiek 'De MatriXmethode', de interventie de afgelopen jaren heb doorontwikkeld op basis van praktijkervaring. Ik heb ontdekt wat werkt en dat heb ik nog concreter gemaakt.
Omdat tijdens een gesprek de cliënt inhoudelijk niets hoeft te vertellen, blijft mijn hoofd én die van de professional opgeruimd. Zorg-, hulpverleners of coaches hebben nu vaak last van een vol hoofd door langdurige gesprekken, vele verantwoordelijkheden of problemen in de privé-sfeer. Dat is te zien in deze tekening:
Het is belangrijk om een vol hoofd zo nu en dan op te ruimen. Vaak hoor ik van mensen die hun hoofd willen 'leegmaken', maar dan heb je (denkbeeldig) niets meer. Handiger is dus om cognitie en emotie een handig, denkbeeldige plek te geven of te vervangen in het hoofd.
In de tekeningen krijg je inzichten in hoe een vol hoofd wordt opgeruimd vóór en ná de coaching met deze methode. Je ziet dat iedereen een ander soort tekening heeft. Iedereen is uniek, de tekeningen dus ook:
Begrijp je dat in het brein van je cliënt ook zoveel afspeelt? Elke dag weer? En dat ook hun brein overuren maakt en overbelast raakt? Dag in dag uit komt er meer informatie bij, terwijl het al overvol is. Uiteindelijk ‘ontploft’ het en ontstaat ongewenst gedrag zoals agressie, slecht slapen, boosheid. En krijgen ze last van psychosomatische klachten.
Dag in, dag uit komt er informatie bij in het hoofd. Maar hoe krijg je de regie over het eigen hoofd?
Een vicieuze cirkel waar ze zich in begeven en zelfs soms geen uitweg meer zien. Ze verliezen de regie over hun eigen brein met alle gevolgen van dien.
Ik zal je een tip geven wat je kunt doen om deze klachten te doorbreken. Je kunt het direct toepassen in gesprekken die je hebt. Als oprichter van de methode weet ik dat gesprekken sneller en doelgerichter kunnen als je de juiste vragen stelt.
In de video leg ik je uit wat je kunt doen als je met mensen werkt die last hebben van mentale klachten. Dat zijn dus niet alleen bedrijfsartsen:
Evidence based (wetenschappelijk bewezen)
Natuurlijk is het belangrijk dat een methodiek werkt. De afgelopen jaren zijn diverse evidence-based interventies in de jeugdzorg, zorg (GGZ) en hulpverlening toegepast. Hoewel een wetenschappelijk bewezen niet veel zegt over de effectiviteit, is het wel aangetoond dat het werkt. Hoe snel, krachtig en veilig de interventie is, wordt vaak niet toegelicht.
De MatriXmethode zit op dit moment in een traject om de methode evidence based te maken. Ook al zijn er honderden succesverhalen en ervaringen van professionals én cliënten die de werking aantonen. Want we hebben gemerkt dat het een criterium is om bij organisaties aan te kunnen kloppen.
Cursus, training of opleiding
Ben je op zoek naar een cursus, training of opleiding om je werk je in de jeugdzorg, hulpverlening (zoals Social Work/maatschappelijk werk), onderwijs of GGZ effectiever te maken? Wil je oplossingsgericht werken, zonder te moeten worden belast met de probleeminhoud? En vind je het belangrijk dat iemand de regie krijgt over zijn eigen hoofd? Dan is de MatriXmethode een geschikte interventie om toe te passen.
Deze cursus die je al in vier dagen kunt volgen, is gebaseerd op tientallen jaren praktijkervaring en duizenden cochings.
Veel professionals merkten vooral tijdens het volgen van de training over de MatriXmethode waarom hun werk makkelijker, sneller en doelgericht kon. Want wat je tijdens een andere opleiding leert, is vaak theoretisch.
Deze cursus die je al in vier dagen kunt volgen, is gebaseerd op tientallen jaren praktijkervaring en duizenden coachings. Je gaat dus tijdens de training vooral praktisch aan de slag door met elkaar te oefenen, jezelf te verbeteren en de gesprekstechniek eigen te maken.
De MatriXmethode als interventietechniek is vooral ontstaan door kennis en ervaringen uit de praktijk. Natuurlijk is het belangrijk om achtergrond- en theoretische kennis te hebben over methodieken en cliënten. Maar uiteindelijk gaat het om de praktijk, daar waar je echte gesprekken voert met echte mensen.
Tijdens de opleiding of training van de MatriXmethode krijg je praktische handvatten waarmee je jouw gesprekken effectiever maakt. Er is ook aandacht voor theorie, maar vooral door de methodiek toe te passen leer je er vooral mee werken.
Het maakt niet uit of je andere cursussen hebt gevolgd, want je leert gegarandeerd iets compleet nieuws en unieks. Verwacht niet dat je het direct goed kunt. Door actief aan de slag te gaan en jezelf te blijven ontwikkelen worden je gesprekken effectiever.
Conclusie: Oplossingsgericht werken: deze vragen zijn voorbeelden van de methodiek in de jeugdzorg, hulpverlening en GGZ
Er zijn diverse interventies in de jeugdzorg, hulpverlening, onderwijs, social work of GGZ die worden ingezet. Niet iedere methodiek is even oplossingsgericht, maar wordt wel gebruikt vanwege protocollen. Hoewel hulp- en zorgverleners veel theoretische kennis hebben, moet uiteindelijk de persoon met de hulpvraag geholpen worden.
Een interventie die vooral door praktische kennis en vaardigheden is ontwikkeld, is de MatriXmethode. De vele voorbeelden vind op op onze site. Tijdens de training leer je hoe je doelgerichte vragen stelt en direct tot de kern van de hulpvraag komt. Zonder dat je belast hoeft te worden met de probleeminhoud, complex protocol of dossiervorming.
------------
Stel je eens voor dat je een unieke, doelgerichte gesprekstechniek beheerst die het minst tijdrovend is. Terwijl zonder complex protocol en dossiervorming je betere resultaten krijgt. En je niet belast hoeft te worden met de oorzaak van het probleem. Zou dat jouw werk leuker maken? Maak het verschil met de MatriXmethode als veilige, betrouwbare en meest breed toepasbare coachingstechniek bij mentale klachten.
Ook interessant:
