Welke interventie biedt effectieve resultaten en welk voorbeeld maakt dat duidelijk? Er zijn diverse interventies die worden uitgevoerd, maar welke werkt oplossingsgericht en biedt ook op lange termijn positieve resultaten? Zonder dat een langdurig traject nodig is en vooral gepraat wordt over de probleeminhoud?
Wat maakt deze interventiemethode anders en uniek? Bij veel gespreksvormen moet er vooral gepraat worden over de probleeminhoud. Daardoor bereikt de professional vaak niet wat er bereikt zou moeten worden. Wat is daarvoor de reden? Dat ontdek je in de animatie:
Ontdek een kortdurende coachingstechniek als interventie die door steeds meer professionals wordt toegepast en de reden daarvoor. Krijg inzichten in hoe je het moet inzetten om binnen één tot drie sessies blijdschap en een opluchting te zien. Inclusief diverse voorbeelden van professionals die ermee werken in de zorg (GGZ), onderwijs, jeugdzorg en als coaches.
Interventie: wat is het?
Een interventie is een manier om mensen met een specifieke (psychische) hulpvraag te helpen. Het klopt dat er veel verschillende interventietechnieken zijn, maar toch er grote verschillen die makkelijk te beschrijven zijn. Sommige zijn evidence-based, sommige niet. Het wordt steeds belangrijker dat toegepaste interventies hebben aangetoond uniek en effectief te zijn. Want op dit moment zijn er wel behandeltechnieken die wetenschappelijk bewezen zijn, hoewel dat niets zegt over de daadwerkelijke effectiviteit.
In dit artikel gaan we daar verder op in en je krijgt voorbeelden van methodieken die door professionals uit diverse beroepsgroepen worden toegepast. We richten ons vooral op de MatriXmethode als interventie omdat deze heeft laten zien positieve resultaten te bieden met weinig gesprekken. Verder onderzoek zal uitwijzen om de effectiviteit van de methode bij cognitieve en emotionele problemen te laten zien en te verklaren.
Voorbeeld van een doelgerichte interventie
Zoals je waarschijnlijk weet, zijn er voor allerlei soorten mentale problemen diverse interventietechnieken die worden ingezet. Het is afhankelijk van de hulpvraag en de persoon die last heeft van een probleem welke interventie toegepast wordt. Want niet iedere aanpak past bij iedereen.
Het kan zijn dat een cliënt liever praat over het probleem. Dat lucht wellicht op, een luisterend oor is fijn. Vooral als het over kwetsbare onderwerpen gaat die alleen met bepaalde mensen worden gedeeld. Een nadeel is alleen dat de professional, die de interventie uitvoert, na een werkdag een vol hoofd kan ervaren. Ook kan het (verwerkings)proces soms weken tot maanden duren. Als iemand nu een hulpvraag heeft, wil hij of zij er nu van af, toch? Daarom zijn langdurige trajecten soms onprettig en ingrijpend.
Ook zijn er mensen die liever niet alles durven, mogen, willen of kunnen vertellen met anderen. Bijvoorbeeld uit schaamte of angst. Daardoor blijft het daadwerkelijke probleem in het hoofd van de cliënt zitten. Ook is de kans groot dat uiteindelijk sociaal-wenselijke antwoorden worden gegeven om maar weer snel naar huis te gaan en uit de situatie te ontsnappen.
Wat is wel een doelgerichte interventie? Bijvoorbeeld door het stellen van specifieke vragen zodat de persoon zelf aan de slag gaat met de beleving die het mentale probleem in de weg zit. Ik deel zometeen per doelgroep een voorbeeld van de toepasbaarheid van deze interventietechniek.
Voorbeeld 1: techniek in de zorg (GGZ)
Zorgprofessionals hebben veel baat bij interventies die snel werken en doelgericht een oplossing bieden. Zowel voor cliënten, patiënten en zorgverleners. Helaas wordt al snel medicatie voorgeschreven, terwijl dat een tijdelijk ‘oplossing’ is. Als een medicijn is uitgewerkt, dan is het daadwerkelijke probleem niet weg. Daarom is het beter om een gesprekstechniek beschikbaar te hebben die niet zorgt voor afleiding en wel voor positief resultaat.
“Ik heb 80 tot 90% minder doorverwijzingen naar de tweedelijns. Dat komt door onze POH-GGZ Adrie van der Wijst.” – Saboor Abed, huisarts in Barneveld
In Barneveld is een huisarts werkzaam die met zijn POH-GGZ (praktijkondersteuner van de huisarts) 80% minder doorverwijzingen heeft gerealiseerd. Doordat Adrie van der Wijst (POH-GGZ) een oplossingsgerichte interventie heeft ingezet, zijn haar cliënten binnen drie gesprekken van hun hulpvraag af.
In de video vertellen de huisarts Saboor, POH-GGZ Adrie en twee patiënten/cliënten over hun ervaringen en resultaten:
Voorbeeld 2: interventie in de jeugdzorg
In de jeugdzorg is behoefte aan interventies die de wachtlijsten en de werkdruk verminderen. Al jaren zijn er veel problemen met de jongeren en de begeleidende jeugdprofessionals. Veel van deze problematiek hebben een psychische oorsprong. Stress en mentale overbelasting bij de jeugdzorgwerker, korte lontjes, trauma’s en een negatief zelfbeeld bij de jongeren.
“Het fijne is dat je niet hele verhalen hoeft te vertellen” – Mireille Molenaar, jeugdzorgprofessional
Een methodiek die deze problemen oplost en voorkomt, is de MatriXmethode. Daarbij hoeft niet inhoudelijk over de hulpvraag gepraat te worden. Jongeren hebben namelijk allerlei hulp gehad en trajecten gevolgd voordat iemand in de jeugdzorg terechtkomt. Sommige jongeren zijn zorg-moe, willen niet meer praten met hulpverleners en gaan drugs gebruiken om (even) afleiding te hebben.
Omdat Mireille Molenaar de toegevoegde waarde ziet van deze interventietechniek, deelt ze enkele voordelen en resultaten als jeugdzorgwerker:
Voorbeeld 3: interventiemethode in het onderwijs
Ook in het onderwijs zijn helaas al jaren veel problemen. Een hoge werkdruk bij de onderwijzers, zittenblijvers en schooluitval bij leerlingen. Een oorzaak is in mijn ogen dat kinderen vooral leren WAT er geleerd moet worden, maar niet HOE ze deze informatie onthouden en terugvinden op de eigen manier.
“Waarom heb ik het acht jaar lang op de basisschool niet kunnen leren en nu in een kwartiertje wel?” – Leerling van Janneke Veldhuis, Stedelijk Vakcollege Zutphen
Als de juiste interventie wordt ingezet en onderwijzers naast het aanleren ook mogen coachen, dan kunnen veel problemen worden voorkomen. Want hoe veel kinderen lopen vast op school, krijgen bijles, blijven zitten of moeten zelfs naar een andere school? Helaas komen na alle beschikbare hulp kinderen soms in de jeugdzorg terecht, terwijl veel problemen juist in een eerder stadium aangepakt kunnen worden.
Dat cognitieve en emotionele problemen te maken hebben, weten de onderwijsprofessionals in Zutphen. Ook zien ze de noodzaak in dat leren niet vooral leuk moet zijn, maar juist logisch. Na het uitvoeren van de MatriXmethode vertelt Janneke Veldhuis zelf over wat de interventie heeft opgeleverd op haar school:
Voorbeeld 4: bedrijfsarts en de methode
Bedrijfsartsen hebben onder andere te maken met werknemers die last hebben van mentale problemen. Zo’n hulpvraag kan te maken hebben met bedrijfsmatige oorzaken, maar ook een instabiele thuissituatie kan een oorzaak zijn. Als een bedrijfsarts wordt ingeschakeld, is de kans helaas groot dat iemand langdurig niet in staat is om te werken. Er wordt bijvoorbeeld doorverwezen naar een psycholoog of psychiater. Daar moet vaak over van alles gepraat worden, worden er goedbedoelde tips en adviezen gegeven, en wordt iemand zelfs afhankelijk van medicatie.
“Meteen heb ik gemerkt dat het echt werkt. Waarom doet niet iedereen dit?” – Wendel Slingerland, bedrijfsarts
Dat kan anders door de bedrijfsarts de kennis en vaardigheden te geven die snel en oplossingsgerichte hulp biedt. Wendel Slingerland is een professional die met deze interventie werkt en positief is over de resultaten. Ze deelt deze zelf in de video:
Voorbeeld 5: professionals die coaching inzetten
Steeds meer coaches zien de toegevoegde waarde van de regie krijgen over het eigen hoofd. Ook voor zichzelf als professional. Want tijdens een werkdag worden er veel gesprekken gevoerd, waardoor ook het hoofd van de coach vol kan raken met allerlei informatie.
Een voorbeeld van een doelgerichte interventie: stel de juiste vragen op het juiste moment aan de juiste persoon.
De interventie die helpt om rust en overzicht te ervaren na een werkdag vol coachings wordt als prettig ervaren. Deze wordt vaak toegepast door de coach naast alles dat hij of zij al doen. Met deze kortdurende aanpak zijn er minder langdurige gesprekken nodig.
De ervaringen en beweegredenen om de training te volgen, deelt deze coach zelf:
Coaching
Gesprekken met mensen voeren, dat wordt al genoeg gedaan. Coaching is naast een luisterend oor bieden, ook iemand helpen om zelf de oplossing te ontdekken en toe te passen. Een voorbeeld van een doelgerichte interventie: stel de juiste vragen op het juiste moment aan de juiste persoon.
Er bestaat een verschil tussen een coach die de cliënt ondersteunt en een coach die helpt om daadwerkelijk een doorbraak te creëren. Deze methodiek op basis van coaching is prima toepasbaar als de probleeminhoud liever niet gedeeld wordt door de cliënt. Het kan ook zijn dat de professional graag een opgeruimd hoofd wilt krijgen en behouden na een werkdag met allerlei gesprekken.
“Het heeft mijn verwachtingen veruit overtroffen. Het is zo eenvoudig en het lost zo snel problemen op. Mensen zijn opgelucht na een sessie. ” – Agnes Meijboom, reïntegratiecoach
Dat heeft Agnes Meijboom ook ervaren. Ze is reíntegratie-coach en helpt mensen om weer aan het werk te gaan. Dat doet ze niet in tientallen gesprekken en verplichte protocollen, maar juist met minder tijd en meer resultaat. Ze deelt haar ervaringen en resultaten die ze heeft gekregen nu ze een interventie toepast die daadwerkelijk het verschil maakt:
Modellen
Om de interventie uit te leggen, zijn er diverse modellen die duidelijkheid bieden. Deze heb ik, net zoals de methode, zelf ontwikkeld en is natuurlijk niet zomaar ontstaan. Ik heb enkele jaren nodig gehad om het zo concreet en logisch te maken.
In alle beroepsgroepen worden deze MatriXmodellen gebruikt om de werkwijze toe te lichten. Zowel in de zorg (GGZ), onderwijs, jeugdzorg en andere gebieden waar mensen gesprekken hebben met elkaar.
Het MatriXwerkmodel
In bovenstaande afbeelding zie hoe ik denk hoe het brein praktisch werkt bij mensen. Als eerst heb je het sensorisch geheugen. Daarna het werkgeheugen of het kortetermijngeheugen. Cognitieve en emotionele problemen staan opgeslagen in het langetermijngeheugen. Bij bewust onthouden fragmenten van specifieke situaties wordt de MatriXmethode ingezet.
Ik houd ervan in een video dit model nader toe te lichten:
Het MatriXemotiemodel
Een ander veelvoorkomend model is het MatriXemotiemodel. Ze wordt toegepast als er sprake is van een onverwerkte emotie, angst of trauma. Door alle zintuigen te gebruiken, wordt de ‘angel’ van de emotionele hulpvraag ontladen, geneutraliseerd en vervangen. Zonder dat de probleeminhoud gedeeld hoeft te worden.
Ook hierbij wordt in een voorbeeld uitgelegd om je te laten begrijpen hoe deze techniek werkt en wanneer het toegepast wordt. Zowel professionals uit zorg (GGZ), onderwijs, jeugdzorg, bedrijfsarts en coaches gebruiken het model tijdens hun coachingsgesprekken:
Interventie uitvoeren en inzetten
Heb je na het zien van de video’s, voorbeelden, ervaringen en resultaten toch nog vragen over hoe de interventie in te zetten? Met alle informatie die we delen, hopen we dat je een goed beeld hebt gekregen over de MatriXmethode als interventie. We zijn open en transparant over de toepasbaarheid. Bij het uitvoeren van de gesprekstechniek is het belangrijk dat zowel je cliënt als jij als begeleidende professional vijf belangrijke aspecten in je achterhoofd houdt. Welke deze zijn, leg ik uit.
1. Behoud focus
Eén van de belangrijkste voorwaarden bij het uitvoeren van de interventie is om de focus te behouden. Jouw cliënt kan uit de focus raken en over allerlei dingen gaan nadenken. Dan ben je hem of haar vrijwel direct kwijt. Ook als jij niet de focus hebt, ga je verkeerde vragen stellen die het proces in de weg zitten. Dat is jammer, want je kunt al met enkele vragen en in korte tijd een opluchting en blijdschap zien als je de interventie goed toepast.
2. Voorkom sociaal-wenselijke antwoorden
Een coaching gaat vaak mis als er sociaal-wenselijke antwoorden worden gegeven. De cliënt vertelt dan informatie die er niet toe doet om er maar van af te zijn. Dat is vrijwel altijd een reden om het gesprek te laten mislukken. Door de juiste vragen te stellen en uit de probleeminhoud te blijven, gaat de cliënt zelf denkbeeldig aan de slag met zijn innerlijke beleving. De kans is groot dat verkeerde antwoorden worden voorkomen, omdat je niet alles hoeft te weten van je hulpvrager.
3. Stel vragen
Professionals geven vaak adviezen en tips met goedbedoelde intenties. Toch zijn dat niet oplossingen die passen bij een cliënt. Door specifieke vragen te stellen, ontdekt en past de persoon zelf zijn eigen oplossing toe. Daarmee weet hij of zij ook in het vervolg hoe de regie te krijgen over het eigen hoofd en de psychische hulpvraag. Zo voorkom je dat jouw hoofd vol raakt met andermans gedoe en kan je meer mensen helpen in minder tijd en met minder stress.
4. Ontdek de onderliggende oorzaak van het gedrag
Gedrag is het gevolg van datgene wat zich in het hoofd afspeelt. Professionals willen soms in het hoofd van de cliënt kruipen, maar helaas lukt dat niet altijd. De oorzaak van het gedrag heeft te maken met denkbeeldige denkprocessen die zich in het hoofd afspelen. De enige die daar bij kan, is de cliënt zelf. Ga dus niet doorvragen over het gedrag, maar ontdek wat de oorzaak is van dat gedrag. Dat kan bijvoorbeeld een angst zijn die iemand heeft, een vol hoofd dat wordt ervaren of een ervaring met een emotionele lading waar liever niet over wordt gesproken.
5. Maak gebruik van alle zintuigen
Met bepaalde interventies worden slechts enkele zintuigen gebruikt om van een mentale hulpvraag af te komen. Maar wat we hebben ontdekt is dat de belangrijkste zintuigen (zien, horen, voelen, ruiken, proeven en denken) moeten worden gebruikt om een psychisch probleem op de juiste manier aan te pakken. Alleen een plaatje of geluid veranderen dat in de weg zit, is niet voldoende. Door alle zintuigen te gebruiken door de cliënt, wordt een cognitieve of emotionele hulpvraag doelgericht verwerkt.
Dat deze vraagtechniek effectief is, wordt duidelijk door de resultaten die de POH-GGZ Adrie van der Wijst deelt:
Conclusie – Interventie: voorbeeld van de technieken in de zorg (GGZ), onderwijs, jeugdzorg, bedrijfsarts en coaches
Er bestaan diverse interventies die worden toegepast in de zorg (GGZ), het onderwijs en jeugdzorg. Ook coaches en bedrijfsartsen passen allerlei gesprekstechnieken toe om mensen te helpen met hun mentale problemen.
Een voorbeeld van een interventie die steeds vaker wordt toegepast is de MatriXmethode. Bij het uitvoeren van deze aanpak hoeft de probleeminhoud niet gedeeld te worden door de cliënt. Ook is er binnen één tot drie gesprekken vaak al een doorbraak. Onder andere de manier van vragenstellen, de focus behouden, uit de inhoud blijven en alle zintuigen gebruiken zijn factoren om met oplossingsgerichte gesprekken de interventie doelgericht in te zetten.
Als ontwikkelaar van de MatriXmethode geef ik professionals (hbo-niveau) handvatten om cliënten met mentale problemen doelgericht te begeleiden. Zonder dat de probleeminhoud besproken hoeft te worden. Al vanaf het begin in 1991 gun ik iedereen de regie over het eigen hoofd. Wanneer slaan we samen met jou de handen ineen? Ik train je graag.
No comment yet, add your voice below!