Als je last hebt van een mentale klacht, dan is een gesprek met een psycholoog vaak de eerste stap. Het is mogelijk dat er eerst een intakegesprek aan voorafgaat die al snel een uur duurt. Vervolgens wordt een nieuwe afspraak gemaakt en kunnen er uiteindelijk veel gesprekken volgen. Maar wat doe je als de praatsessies niet effectief zijn? Of als iemand zenuwachtig is?
In dit artikel krijg je een oorzaak en oplossing als cliënt een gesprek met een psycholoog aanvraagt. Inclusief voorbeelden van een interventie die direct mentale blokkades en belemmeringen aanpakt.
Begin van het gesprek: intake en voorbereiden
De meeste psychologen hebben eerst een intake. In dat gesprek wordt verteld:
- Waar de cliënt last van heeft
- Hoelang hij of zij daar al mee rondloopt
- Hoe de persoonlijke leefstijl is
- Of er iets in het verleden is gebeurd
- Welke gedragsproblemen er spelen
Als een cliënt, jong of oud, zich moet voorbereiden voor het eerste praatje, kan iemand zenuwachtig zijn. Of geen zin meer hebben, omdat er liever niet over het probleem gepraat wordt. Dat kan komen door angst of schaamte.
Straks deel ik een voorbeeld van een gesprek waarbij het intakegesprek kort duurt en zenuwachtigheid geen enkele rol hoeft te spelen.
Eerste gesprek met een psycholoog
Na het intakegesprek vindt het eerste gesprek plaatst. Vaak duurt het een uur tot twee uur. Hoewel een psycholoog beter kan vertellen hoe zijn werkdag eruitziet, ben ik ervan overtuigd dat cliënten sneller geholpen kunnen worden bij mentale blokkades en belemmeringen.
Want stel dat je geen 36 sessies nodig heeft, maar maximaal drie per specifieke hulpvraag. Hoe zou jij dat vinden? Geef je de voorkeur voor de lange of juist de korte weg? Beide is mogelijk, de vraag is alleen of de bereidheid en het vertrouwen er is.
Gesprek met een psycholoog helpen niet?
Natuurlijk zijn psychologen voor veel hulpvragen en mentale problemen nuttig. Er zijn al veel cliënten geweest die baat hebben bij gesprekken. Maar een gesprek met een psycholoog hoeft niet alleen maar succesvol te zijn. Zeker niet als uiteindelijk blijkt dat praten niet helpt. Dat is jammer voor de cliënt die een oplossing zoekt voor de hulpvraag.
Wat kan er gedaan worden als praten niet de oplossing is? Want gesprekken voeren en tips geven kan iedereen, maar doelgericht en oplossingsgericht iemand helpen eist vaak andere competenties.
Oorzaak
Ik heb wel een vermoeden waarom mensen zenuwachtig of bang zijn voorafgaan een gesprek met een psycholoog. De professional moet te vertrouwen zijn, weten waar hij het over heeft, niet te nieuwsgierig zijn en de persoon centraal zetten.
Ondanks mogelijke twijfels, wordt er vaak hulp gevraagd van een psycholoog. Dat wordt namelijk vergoed. Geld is voor veel mensen een belangrijke voorwaarde.
Maar als iemand liever niet over de daadwerkelijk oorzaak praat, dan kunnen er veel sessies volgen zonder het gewenste resultaat. Dat is zonde als je wel van het probleem af wilt, maar niet inhoudelijk met iemand praat. Angst en schaamte is een veelvoorkomende oorzaak van ineffectieve gesprekken.
Gelukkig kan het anders, zonder overgeleverd te worden aan een psycholoog en langdurige praatsessies.
Voorbeeld
Wat veel professionals in de hulpverlening, zorgverlening, coaches en psychologen vergeten is dat mensen de regie over hun eigen hoofd kwijt zijn. Ze willen weer de baas worden over hun eigen denkprocessen. Toch staan veel mensen daar niet bij stil. Want er wordt vaak gedacht dat de professional, in dit geval een psycholoog, dé oplossing heeft voor andermans hulpvragen.
Dat is net zoals dit voorbeeld:
Je gaat naar een supermarkt en het een specifiek ingrediënt nodig. Helaas merk je al snel dat het product zo specifiek is dat het alleen bij speciaalzaken te koop is. Zeg je dan tegen de manager van de supermarkt dat zij maar een oplossing moeten bedenken?
Veel cliënten denken dat de psycholoog een oplossing heeft voor andermans hulpvragen. En misschien denken psychologen dat ook wel te hebben. Maar de persoon die ergens last van heeft, heeft zelf de oplossing voor de hulpvraag. Tips en adviezen geven wordt er wel gedaan. Uiteindelijk is het belangrijk dat mensen de regie krijgen over hun eigen hoofd. Niemand anders kan dat voor de cliënt doen, alleen de persoon zelf.
Daarom is het beter om de hulpvrager denkbeeldig aan de slag te laten gaan om de eigen, alternatieve oplossing te zoeken. Met de MatriXmethode is dat mogelijk, zelfs als de probleeminhoud privé blijft.
Nog een voorbeeld
Neem dit als voorbeeld:
Merk je een onaangename geur in de kamer? Dan is de simpelste 'oplossing' om een geurtje de kamer in te spuiten. Het effect van dat geurtje is tijdelijk merkbaar en verdwijnt weer.
Vervolgens moet er tekens weer opnieuw dezelfde handeling verricht worden om een stinkende kamer te omzeilen.
Beter is om de oorzaak van de vervelende geur aan te pakken. Bijvoorbeeld schimmel of een verstopte leiding.
Toch wordt nu vaak afleiding gezocht (medicatie, sporten). Dat is misschien een makkelijke stap, maar lost het echte probleem niet op.
De oorzaak, die moet aangepakt worden. Door gebruik te maken van de MatriXmethode als interventie krijgt de persoon zelf de regie over zijn eigen hoofd.
Het is effectief bij cognitieve en emotionele problemen. Denk aan angsten (voor iets dat in het verleden is gebeurd of doemscenario's die al zijn bedacht), trauma's, seksueel misbruik, rouwverwerking, PTSS en ga zo maar door.
Zenuwachtig?
Ook zenuwachtigheid is een eigen beleving die iemand ervaart. Dat kan bijvoorbeeld eengevoel of een gedachte zijn. Voordat er een gesprek met een psycholoog wordt gevoerd, is het vaak spannend omdat er veel gepraat wordt.
- "Zeg je niet teveel?"
- "Klinkt het niet te beschamend?"
- "Wat zou hij of zij daar er van vinden?"
- "Zelfs met mijn ouders of goede vrienden praat ik hier niet over"
- "Wat gebeurt er met de informatie die ik met de psycholoog deel?"
Dat zijn allemaal vragen als iemand zenuwachtig kan zijn voordat een gesprek plaatsvindt. Maar weet je dat als je nerveus bent, het lastig is om een goed gesprek te voeren?
Gelukkig kan het anders: sneller en doelgerichter op een veilige manier.
Anoniem praten of online met mensen
Als mensen liever anoniem willen praten, dan heeft dat een reden. Iemand kan bang zijn om over het probleem te praten met iemand, er is geen vertrouwen of de cliënt schaamt zich ergens voor. Ook online kan een gesprek gevoerd wordt, bijvoorbeeld met een psycholoog. Maar ook dan bestaat de kans dat de cliënt niet alles kan, mag, wil of durft te vertellen.
Iemand kan bijvoorbeeld bang zijn voor een herbeleving. Er wordt dan wel gepraat over het probleem, maar niet alles. Daardoor blijft het echte probleem in het hoofd aanwezig. Een gesprek voeren lucht soms wel op, maar lost het probleem niet op.
Niet kunnen praten over gevoelens (met iemand of het kind)
Een veelvoorkomend probleem is dat mensen hun gevoelens en gedachten niet delen met anderen. Dat is privé. Soms kan daardoor een specifiek probleem jarenlang rondspoken in het hoofd. Het brein is een geweldig mechanisme. Maar als iemand niet de regie heeft over het brein, dan blijft het echte probleem aanwezig.
Door middel van specifieke vragen stellen met de MatriXmethode als coachingsinterventie hoeft inhoudelijk niet gepraat te worden over het probleem. Dat maakt de interventie veilig en ook doelgericht.
Voorbeeld van een interventie
Erik vraagt mij om hulp.
Mijn psycholoog zegt dat ik het mij inbeeld. Misschien heeft hij gelijk. Het gebeurt allemaal in mijn hoofd. Ik heb veel verbeeldingskracht, ik verzin van alles en doe dat het liefst in plaatjes. Ik hoor er ook altijd geluid bij; een stem of muziek. Die schreeuw van toen bijvoorbeeld zit er nog steeds. Ik word er gewoon gek van. Maar niet alleen van die plaatjes en die geluiden. Ik krijg er ook een misselijkmakend gevoel bij, alsof er een steen in mijn buik zit en een brok in mijn keel. Ik kan soms zelfs niet meer praten. Zodra er iets naars gebeurt draait mijn gedachtenmachientje overuren. Kon ik het maar stoppen. Ik wil dat het rustig wordt.
Ingrid: Het gebeurt allemaal in jouw hoofd, klopt dat?
Erik: Ja, zo voel en ervaar ik het wel.
Ingrid: Het goede nieuws is dat je er zelf iets aan kunt doen, het is immers jouw hoofd! Het andere nieuws is dat je dan wel moet gaan leren focussen en concentreren. Het beste nieuws is dat je zelf de regie hebt en zelf je eigen issues kunt oplossen.
Erik: Lost u het niet voor me op dan? U bent toch mijn behandelaar, ik betaal u om mijn problemen op te lossen!
Ingrid: Coaching is krachtiger omdat het je inzicht geeft in wat er speelt en je vervolgens zelf de touwtjes in handen kunt nemen. De coach stelt vragen waarmee je zelf het probleem kunt oplossen.
Erik: Dat lijkt me heel spannend.
Ingrid: Het valt mee hoor! Dat ene plaatje van die angst om te vliegen dat je hebt onthouden van 3 november 2006, 14.10 uur. Heb je dat nog?
Erik: Ja.
Ingrid: Wat is daar het meest nare van?
Erik: De ogen van de stewardess die de drankjes serveert.
Ingrid: Wat zou er niet moeten zijn?
Erik: Als ik die ogen zou kunnen veranderen, zou het plaatje niet zo eng zijn.
Ingrid: Doe dat maar.
Er verschijnt een glimlach op zijn gezicht.
Erik: Huh, dat is vreemd, die brok in mijn keel voelt meteen anders, niet zo heftig meer.
Ingrid: Wat zou je nog met die overgebleven brok willen doen?
Erik vernietigt de brok, slaakt een diepe zucht en laat zijn schouders zakken.
Erik: Hoe kan dit zomaar ineens veranderd zijn? Blijft dit zo?
Ingrid: Ja. Het is jouw plaatje dat jij hebt onthouden en jouw gevoel dat het nog steeds oproept. Dat plaatje heb je nu veranderd en daarmee het gevoel ook. Je kunt het allemaal weer maken zoals het was natuurlijk, maar ik weet niet of jij daarvoor kiest.
Erik: Natuurlijk niet, het is net zo lekker zo! Werkt het ook als ik nog een keer ga vliegen, ben ik dan mijn stress kwijt?
Ingrid: Heb je nog een ander fragment dat jou in de weg zit?
Erik: Ja, ik heb er nog twee die met vliegen te maken hebben.
Ingrid: Dan pakken we die ook aan.
Later ontvangt Ingrid een mailtje waarin Erik schrijft dat hij de meest ontspannen vlucht en zakenreis heeft ervaren sinds lange tijd.
Oplossing
De MatriXmethode is een gesprekstechniek, een manier van vragen stellen die ingaat op jouw strategie van jouw BELEVING van een probleem. Niet op de inhoud ervan. Dit in tegenstelling tot veel andere methodes.
Door het stellen van de juiste vragen word je je bewust van jouw beleving en neutraliseer je deze zelf. De methode maakt helder wat er in je hoofd omgaat en welke strategie je onbewust gebruikt om ervaringen en informatie op te slaan. Zodra je je bewust bent van deze strategie en deze neutraliseert en vervangt, verdwijnt het probleem. Voor altijd. En je voorkomt bovendien toekomstige problemen.
Resultaten van effectieve interventie
Er is een doelgerichte interventie die snel resultaat biedt bij mentale blokkades en belemmeringen. En waarbij (ineffectieve) gesprekken met een psycholoog worden voorkomen.
Enkele voordelen van de tussenkomst zijn:
- De probleeminhoud blijft privé (veilig voor de cliënt en voor de professional)
- De hulpvrager komt direct tot de kern van de klacht
- Het probleem wordt beschouwd (er vindt geen herbeleving of afleiding plaats)
- Vaak is de hulpvrager binnen één tot drie sessies van de specifieke hulpvraag af
- De interventie werkt bij zowel cognitieve als emotionele klachten
- Coachingsgesprekken worden leuker, sneller en effectiever
- Je voorkomt vastlopende trajecten en gesprekken
Er zijn verschillende onderzoeken en onderzoeksresultaten gemeten die laten zien dat de interventie werkt. Wetenschappelijk onderzoek is in ontwikkeling en zal meer duidelijkheid bieden. Maar tot nu toe zijn de resultaten hoopgevend, gezien de effectiviteit van de interventie tijdens het groeitraject.
Onder andere deze resultaten zijn bekend:
Ook is tijdens dit traject een vraag hoe lang iemand al last had. Want sommige cliënten wachten soms vele maanden tot jaren voordat ze professionele hulp zoeken. Een reden kan zijn dat iemand liever niet over het probleem praat, of niet erover mag, durft of kan praten.
Terwijl als iemand de regie krijgen over het eigen hoofd, kan het probleem direct aangepakt worden. Zonder dat over de probleeminhoud gepraat hoeft te worden. Dat is vaak wat bij veel andere interventietechnieken en methodieken wel gedaan wordt.
Ook is gemeten hoe zwaar het probleem is die iemand ervaart. Een trauma of seksueel misbruik kan bijvoorbeeld een hele grote impact hebben gehad op iemand leven:
Tot slot is gemeten hoe effectief de MatriXmethode is geweest tijdens en na de coaching. Want het doel is dat de persoon met de hulpvraag de baas wordt over zijn eigen hoofd. En dat deze interventie effectief is, wordt duidelijk met de laatste meting:
Uiteraard zijn bovenstaande onderzoeksresultaten waardevol. Maar wat ook waardevol is, is als anderen zelf over de interventie en hun successen vertellen. Die ervaringen laten zien dat de toepasbaarheid van de interventie daadwerkelijk doeltreffend is:
Conclusie: Oorzaak en oplossing als gesprek met een psycholoog niet helpt
Praten en gesprekken voeren wordt al genoeg gedaan. Psychologen, coaches, zorg- en hulpverleners doen goed werk. Toch ontbreekt vaak een belangrijk onderdeel: de cliënt wordt niet geholpen om de regie te krijgen over het eigen hoofd.
Door het stellen van specifieke MatriXvragen is dat mogelijk, zonder dat de probleeminhoud gedeeld hoeft te worden. Waar de meeste professionals niet bij komen tijdens een gesprek en daardoor een interventie uiteindelijk niet helpt, kan positief worden veranderd met deze gesprekstechniek.
------------
Stel je voor dat je een gesprekstechniek beheerst die direct de onderliggende oorzaak van het probleem aanpakt. Zonder dat jouw hoofd vol raakt doordat je steeds andermans probleemverhaal aanhoort. Zou dat jouw werk effectiever en prettiger maken? Met deze unieke, breed toepasbare interventie krijg je direct blijvend resultaat. Ook online of telefonisch.
Ook interessant:
