Een angst of meerdere angsten, tienduizenden mensen hebben er last van. Denk aan een fobie voor de tandarts, clowns, operatie, honden, autorijden of monsters. En zo zijn er nog veel meer. Het is mogelijk dat je al iets vervelends hebt meegemaakt in het verleden en nu bang bent dat het opnieuw gaat gebeurt. Of je hebt nu al een doemscenario bedacht voor iets dat mogelijk in de toekomst gaat gebeuren.
Praten of medicatie verlicht soms wel, maar lost het probleem niet op.
Er worden veel 'oplossingen' aangeboden die simpel en snel te gebruiken zijn. Dat zijn vaak niet de oplossingen die op langere termijn effect hebben, maar wel die iemand afhankelijk maken van iets of iemand.
Praten of medicatie verlicht soms wel, maar lost het probleem niet op. Het echte probleem zit namelijk 'tussen de oren'. En de enige persoon die daar iets aan kan doen, is de persoon die last heeft van het probleem. Een professional kan wel iemand begeleiden om de regie te krijgen over hert eigen hoofd. Maar hoe? En wat is een effectieve manier om dat te overwinnen?
In dit artikel leg ik het je uit.
Wat is een angst?
Een angst is simpel gezegd een mentaal proces dat iemand ervaart van een vervelende situatie. Dat kan een moment zijn die de persoon al heeft meegemaakt of mogelijk in de toekomst (opnieuw) gaat meemaken. Die persoon, jong of oud, kan daar nu al een nare voorstelling van hebben gemaakt. Die voorstelling bevindt zich in het hoofd, want hij of zij heeft daar een negatieve associatie bij. Straks vertel ik daar meer over.
Een fobie is een angst voor specifieke dingen, dieren of situaties. Deze angst kan samengaan met lichamelijke verschijnselen. Toch gaat het erom dat de kern van de klacht bij de oorzaak wordt aangepakt. Dat is de beleving die iemand ervaart.
Angst voor de tandarts
Wie is er geen fan van de tandarts? Heel veel mensen zijn angstig voor de behandeling die ze krijgen. Het is niet leuk om in de stoel te liggen als de tandarts aan de gang gaat met vervelende apparaten. Toch is het belangrijk om het gebit te verzorgen om geen gaatjes en andere problemen te krijgen. Dus het is uiterst belangrijk om iets aan die tandartsangst te doen voordat het gebit echt pijnlijk, vies en slecht wordt.
Fobie voor clowns
Neem een angst voor clowns. Verassend genoeg is dat ook een veelvoorkomend probleem. Want ze zijn toch altijd vrolijk, lief en behulpzaam? Nee dus. Vooral kinderen zijn vaak bang als zij een man of vrouw met een rare dopneus of pruik zien. Iemand die daar gevoelig voor is, kan nu al een doemscenario hebben bedacht.
Toch heeft iedereen vast een ander soort clown in gedachte dan jij, jouw kind, partner o buurman. Misschien vindt jouw kind de rode clownsneus heel eng; dat komt als eerste in hem of haar op. Iemand anders vindt juist die grote schoenen naar om te zien.
Zo heeft iedereen een eigen beleving en dus een ander soort angst. Vaak durven, mogen, kunnen en willen mensen daar niet over praten. Gelukkig hoeft dat ook niet als gebruik wordt gemaakt van de MatriXmethode.
Tegenwoordig zijn er ook veel films waarbij clowns een negatief imago hebben. Als je als kind daar vatbaar voor bent, dan komt direct een plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte in je op. Bijvoorbeeld van een doemscenario dat al is bedacht. Die vervelende ervaring kan mogelijk in de toekomst gaan plaatsvinden.
Iedereen ervaart een angst op een andere manier. Een effectieve oplossing is dus ook voor iedereen anders.
Toch is ook deze fobie een eigen denkproces dat in het hoofd wordt gecreëerd. Als je liever niet daarover wilt praten, dan blijft die vervelende situatie in het hoofd aanwezig. Natuurlijk is de kans groot dat de clown geen negatieve bedoelingen heeft, maar door het doemscenario ervaar je wel die negatieve lading.
Wat is een angst voor een operatie?
Een andere veelvoorkomende fobie die mensen kunnen ervaren, is de angst voor een operatie. Eerlijk is eerlijk, het is niet fijn als iemand die je niet kent aan de slag gaat met je lichaam. Je hoopt maar dat je in goede handen bent en er geen vervelende complicaties zullen zijn tijdens of na de ingreep. Een kleine fout kan al grote gevolgen hebben.
Als je overgeleverd bent aan een arts of artsen, dan kan je nu al bang zijn dat iemand je pijn gaat doen. Ook kan je het gevoel krijgen van machteloosheid. Dit zijn mentale overtuigingen waar je voorafgaand de operatie last van kunt hebben. Dat doemscenario speelt nu al in je hoofd. Maar als je de operatie daadwerkelijk ervaart, kan het ook meevallen. Dan is alle commotie voor niets geweest.
De arts is bijvoorbeeld heel aardig en stelt je gerust. Of de behandeling duurt niet lang en ben je weer snel op de rit. Toch zorgen de negatief beladen gedachten er nu al voor dat je enorm op kunt zien tegen dat ene moment.
Drie minder effectieve manieren om een angst te overwinnen
Er zijn op dit moment tientallen manieren om angsten te overwinnen. Maar niet iedere aanpak is even effectief, vooral niet op langere termijn. Ik deel drie manieren die vaak na een tijdje ineffectief zijn, ondanks dat dit wel interventies zijn die vaak worden ingezet.
Praten over de angst
Een veelvoorkomend hulpmiddel die wordt ingezet, is praten over het probleem. Er moet bijvoorbeeld precies verteld worden wat er is gebeurd, hoelang je last hebt van het probleem en welke hulp je al hebt gezocht. Toch zal iemand niet alles willen, durven, kunnen of willen vertellen uit schaamte of, je raadt het al, angst. Dus niet alles zal het kind, de jongere of volwassene gaan vertellen. Daardoor blijft het echte probleem in het hoofd van de persoon zitten.
Medicatie
Hoewel ik mij niet bezighoud met medicatie of andere hulpmiddelen, lijkt het me wel belangrijk om mijn gedachte hierover met je te delen. Vaak wordt namelijk hulp gezocht door een pilletje te slikken. Het is vaak de vraag of iemand daarmee echt geholpen wordt. Want als iemand afhankelijk wordt gemaakt van het gebruik van medicatie of andere hulpmiddelen, dan is dat geen blijvende oplossing. Als het pilletje namelijk is uitgewerkt, is de angst niet verdwenen. Het is niet verwerkt in het hoofd en heeft daardoor nog steeds een rol in het hoofd.
Afleiding
Een andere manier die vaak wordt ingezet bij het overwinnen van een angst, is afleiding. Dat kan bijvoorbeeld zijn:
- sporten
- muziek luisteren
- koken
- spelletje spelen
- gebruik van de telefoon
Daardoor denk je op een bepaald moment niet aan het probleem. Maar als je er wel aan denkt, dan komt dat nare plaatje, geluid, gevoel, reuk, smaak of gedachte weer direct naar boven. Daardoor is deze manier vaak een tijdelijke verlichting, maar geen blijvende oplossing.
Symptomen
Veelvoorkomende symptomen zijn van het niet (kunnen) verwerken van angsten zijn:
- Ontwijkgedrag/vermijdingsgedrag
- Hevig transpireren
- Uitstelgedrag
- Hartkloppingen
- Kort lontje
- Slecht slapen
- Paniekgevoelens
- Verdrietig zijn
- Huiluitbarstingen
- Drukkend gevoel op de borst
Dit zijn slechts enkele problemen die te maken hebben met het gedrag. Met de MatriXmethode wordt juist de oorzaak van dat gedrag aangepakt. Want zolang die boosdoener niet op een effectieve, eigen manier is verwerkt, uit zich dat vroeg of laat in het gedrag dat iemand laat zien.
Vier effectievere manieren om een angst de baas te worden
Natuurlijk zijn er meer dan vier manieren die ingezet kunnen worden tegen angstige momenten. Omdat wij weten wat de voordelen en effecten zijn van de MatriXmethode, behandel ik deze nu.
Met behulp van de MatriXmethode hebben ik en collega's die mijn techniek hebben geleerd, al veel mensen succesvol geholpen. We helpen je namelijk om de angst te verlichten tot een kaal feit, zonder inhoudelijk te praten over het probleem. En zonder dat je een nare situatie herbeleeft.
Zelf denkbeeldig de angst tot een kaal feit terugbrengen
De angst ervaar je zelf op een bepaalde manier. Iemand anders ervaart dat ook op een andere, eigen manier. Het kan zijn dat je liever niet wil praten over het probleem. Misschien uit angst of schaamte. Door de oorzaak te ontladen, neutraliseren en te vervangen, is het niet nodig om inhoudelijk alle onderliggende informatie te delen. Dat is veilig voor zowel de cliënt als voor de begeleider.
In de animatie wordt dit duidelijk uitgelegd hoe dit proces werkt:
MatriXemotiemodel
Het MatriXemotiemodel is een door mij ontwikkeld model dat tijdens het gesprek wordt gebruikt om de angst te overwinnen. Daarbij gaat het om de beleving die iemand ervaart op dit moment.
Iedere angst is gebaseerd op ervaringen in het verleden of op momenten die mogelijk gaan komen. We hebben daar nu nog steeds of nu al een beleving bij: we zien een plaatje, horen een geluid, voelen iets, ruiken een geur, proeven een smaak of denken iets. Bij leuke dingen zullen die als prettig ervaren worden, maar bij nare dingen hebben we er last van.
Dit emotiemodel wordt duidelijk en overzichtelijk toegelicht in deze video:
MatriXwerkmodel
Naast het emotiemodel wordt het MatriXwerkmodel gebruikt. Dat is een model van een hoofd dat is ingedeeld in drie onderdelen: het cognitieve geheugen, het werkgeheugen/kortetermijngeheugen en het langetermijngeheugen.
Met dit hulpmiddel wordt gebruik gemaakt van de denkbeeldige kracht van de beleving die iemand ervaart. Dat heeft dus te maken met het zien, horen, voelen, ruiken, proeven en denken. Omdat de angst in het langetermijngeheugen staat opgeslagen als een negatief beladen fragment, wordt het daar ontladen, geneutraliseerd en vervangen. Het gedeelte dat wordt vervangen kan iets neutraals of zelfs iets positiefs zijn.
Een uitgebreide uitleg geef ik in de volgende video. Daar vertel ik wat het MatriXwerkmodel is, hoe het werkt en waarom het bijdraagt aan het verwerken van emotionele problemen:
MatriXmeter
Een andere manier om inzichtelijk te maken hoe iemand de hulpvraag ervaart, is de MatriXmeter. Dit is een indicatie die wordt gebruikt vóór, tijdens en na de sessie. Met deze meter wordt inzichtelijk welke beleving de persoon heeft bij aanvang en ná de coaching.
Professionals die met mijn gesprekstechniek werken, begrijpen precies hoe dit model werkt. Dit werkt zowel bij angsten, trauma's, rouw en andere emotionele problemen.
(Video) Een praktijkvoorbeeld
Hester, 18 jaar oud, kwam bij mij in de praktijk met emotionele problemen door de scheiding van haar ouders. De MatriXmethode werkte bij haar heel goed en na de eerste sessie was ze er al heel vaardig in. Tijdens een van de volgende sessies gaf ze aan heel erg verdrietig en teleurgesteld te zijn dat haar vader een foto op Facebook had geplaatst van hem en zijn nieuwe vriendin op de boot van het gezin.
Ik liet haar een cijfer geven voor haar teleurstelling, waarbij ‘0’ neutraal was en ’10’ heel erg teleurgesteld. Haar teleurstelling was een 9. Bij Hester kwamen met name plaatjes en gevoelens naar boven, waarbij ze één voor één de trigger heeft weggehaald. Na vijf minuten was haar teleurstelling neutraal geworden en keek ze me opgelucht aan.
Deze manier van vragen stellen werkt ook bij andere fobieën. Zo is een patiënt gecoacht met de MatriXmethode op zijn tandartsangst. Je ziet in deze video welke vragen ik stel, hoe hij reageert en wat het resultaat is van de sessie:
De oorzaak of het verhaal hoeft niet te worden besproken
Bij de MatriXmethode hoeft niet verteld te worden wat de oorzaak van de angst is. Dat is ook niet belangrijk, want iedereen heeft een andere beleving bij een angst.
Als je bang bent voor spinnen, zie je ze ‘overal’. Heb je er een neutraal gevoel bij, dan merk je ze vaak niet eens op. Je bent er niet meer mee bezig en ze kunnen zonder jouw gegil rustig hun web maken. Ik begeleid cliënten in het proces om er een neutrale beleving, een neutraal feit van te maken.
Angstcirkel
Hoe een angst ontstaat en de gevolgen daarvan, wordt in kaart gebracht met de angstcirkel. Je ziet daarbij hoe op een veilige, kortdurende en doelgerichte manier iemand weer de regie krijgt over zijn eigen hoofd. Meer over de angstcirkel vind je hier:
Vele soorten angsten, vele soorten belevingen
Zoals je hierboven kunt lezen is de lijst van type angsten eindeloos. Toch kan een angst iemands leven behoorlijk bepalen. Je kunt er lichamelijke klachten door krijgen en het kan zijn dat je dingen gaat vermijden of ontwijken.
Waarschijnlijk heb je al meerdere goed bedoelde adviezen gegeven, gekregen en geprobeerd om jezelf of iemand anders te helpen.
Want:
- Wie is er nu bang voor een klein spinnetje?
- Waarom is iemand bang voor een clown, terwijl het slechts iemand met schmink is?
- Vliegen is vele malen veiliger dan rijden in de auto, dus waarom zoveel stress?
Als tips en adviezen niet helpen, blijft de angst in het hoofd als een beladen feit aanwezig.
Of het nu gaat om specifieke fobieën, PTSS of andere angststoornissen; een angst blijft voor veel personen een enorme obstakel dat het leven beperkt.
Ervaringen
De kracht van de MatriXmethode is dat de hulpvrager wordt begeleid door de professional. Het doel is om de eigen regie te krijgen over innerlijke denkprocessen. Die eigen strategieën kunnen worden vervangen, zodat iemand met een emotionele hulpvraag weer snel en probleemloos verder kan met zijn leven.
De cliënt doet het werk in zijn hoofd, de professional begeleidt. Want het is immers het probleem dat de hulpvrager zelf ervaart. En daar kan iemand alleen maar zelf, denkbeeldig, iets aan veranderen.
Als je mijn gesprekstechniek toepast, blijf je uit het verhaal. Je stelt daarbij specifieke vragen over de beleving die iemand ervaart. En je vraagt hoe het nu is en wat de persoon zou willen.
Bij het doorvragen geef je opdrachten en de cliënt doet de rest. Dat is een groot voordeel voor kinderen en volwassenen die niet weer ‘het hele verhaal’ willen doen.
Ook Jeltje Rijks weet waarom ze eerder betere resultaten krijgt, terwijl ze niet inhoudelijk hoeft in te gaan over de onderliggende oorzaak. Ze heeft ervaring met de MatriXmethode en deelt haar inzichten na het afronden van de training:
Omdat de MatriXmethode een gesprekstechniek is, kunnen zowel mensen met cognitieve als emotionele problemen worden geholpen. Het gaat er namelijk om dat je de juiste vragen stelt op het juiste moment bij de juiste persoon.
Als er geen aansluiting is tijdens het gesprek, is de kans groot dat zowel de cliënt als de professional afhaken. En dat is jammer, want iedereen kan de regie krijgen over zijn eigen hoofd, mits er een hulpvraag is.
Meer video's, resultaten en ervaringen
Op mijn YouTube-account deel ik wekelijks nieuwe inzichten, ervaringen en resultaten. Want ik vind het belangrijk dat mensen gaan inzien dat oplossingen niet in pilletjes of langdurig praten zitten, maar juist in het hoofd van de persoon zelf. En dat complexe protocollen, langdurige wachtlijsten en verwijzingen vaak meer problemen opleveren dan er problemen worden voorkomen.
Waarom zijn juist moeilijkere interventies minder effectief? De kracht van de logica is namelijk ijzersterk. Dat kan je ook zien met de onderzoeken die er zijn gedaan.
In deze video wordt uitgelegd wie ik ben en wat de MatriXmethode is. Daarnaast delen ook drie professionals hun ervaringen nu ze de MatriXmethode toepassen in hun werk:
Wil je meer video’s zien over de werking en effectiviteit van de MatriXmethode? Op de site van het MatriXmethode Instituut en het YouTube-kanaal van Ingrid Stoop vind je veel nuttige informatie.
Conclusie: angst overwinnen
Iedere angst is een momentopname van een milliseconde die iemand heeft meegemaakt of mogelijk in de toekomst gaat meemaken. Een angst voor de tandarts, clowns, operatie of iets anders verschilt dan ook per situatie. Om deze soort fobieën te overwinnen, is het belangrijk dat iemand de regie krijgt over zijn eigen hoofd.
Met de MatriXmethode is dat mogelijk op een veilige, kortdurende en doelgerichte manier. Er hoeft namelijk inhoudelijk niet gepraat te worden over de angst.
Welke angst of angsten heb jij of heeft jouw kind? Bijvoorbeeld voor spinnen, hoogtes of clowns? Of heeft je kind geen zin om een spreekbeurt te houden vanwege de angst om te spreken? Of durf je de auto niet in omdat je bang bent om een ongeluk mee te maken? Laat het weten door te reageren op dit blog, zodat ook jij binnenkort de handvatten krijgt om allerlei soorten mentale klachten de baas te worden.
------------
Stel je eens voor dat je een doelgerichte gesprekstechniek beheerst, zonder afhankelijk te zijn van complexe protocollen, wachtlijsten en dossiervorming. En dat je niet belast hoeft te worden met de oorzaak van het probleem. Zou dat jouw werk leuker maken? Maak het verschil met de MatriXmethode als kortdurende, doelgerichte coachingstechniek bij mentale klachten.
Ook interessant:
